پی‌آٰرپی (PRP) به پلاسمای حاوی پلاکت تغلیظ شده گفته میشود. استفاده از پیآرپی از دو تا سه دهه قبل در رشته‌های مختلف پزشکی مثل دندان‌پزشکی، جراحی فک و صورت، سوختگی‌ها و درمان زخم‌های مزمن شروع شد. اما استفاده از پی‌آٰرپی برای زیبایی و جوانسازی کاربرد جدید آن است. تزریق پیآرپی به تنهایی یا در ترکیب با روش‌های دیگر مانند کاشت مو، تزریق چربی و مزوتراپی در زیبایی کاربرد دارد. دکتر مریم ملکی در زیر به تفصیل توضیح می‌دهند.
پلاسما چیست؟
خون بدن از دو بخش کلی تشکیل شده است:
- پلاسما: بخش زمینه‌ای و مایع خون که شامل آب و مواد محلول در آن مانند پروتئین‌ها، مواد معدنی، مواد غذایی و غیره است.
- هماتوکریت: این بخش شامل سلول‌های خونی مانند گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها است.
پلاکت‌ها چگونه سبب جوانسازی می‌شوند؟
پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد (factors growth) هستند که عامل اصلی در فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌ها می‌باشند و هنگامی که پوسته پلاکت به واسطه مواد خاصی پاره شود، فاکتورهای رشد آزاد می‌شوند و سبب رشد، تکثیر و تمایز سلول‌های مختلف پوستی و بافتی می‌شوند. اگر پیآرپی در مجاورت فولیکول مو تزریق شود باعث رویش مجدد طبیعی مو میشود و در پوست باعث افزایش کلاژن، الاستین، ماده‌ی بین سلولی، عروق و در نهایت ضخیم شدن و با طراوت شدن بافت پوستی و رفع چین‌وچروک میشود. در استخوان یا غضروف باعث ترمیم شکستگی و مانع سائیدگی آن‌ها میشود.
چگونه پیآرپی تهیه میشود؟
ابتدا به تعداد کیت‌های مورد نیاز از فرد خون گرفته میشود، مثلا برای دور چشم یک کیت کافی است که ۸-۱۰ سی‌سی خون از فرد گرفته میشود. سپس کیت حاوی خون را داخل سانتریفیوژ قرار می‌دهیم، در این دستگاه با چرخش سریع و براساس نیروی گریز از مرکز بخش‌های مختلف خون جدا می‌شوند. در نهایت محلولی به دست می‌آید که غنی از پلاکت‌های خونی است. در صورتی که کیت مناسب استفاده شود و تمام مراحل تغلیظ پلاکت رعایت شود در نهایت از هر کیت ۴-۵ سی‌سی پلاسما که دو تا چهار برابر بیشتر از خون نرمال دارای پلاکت و فاکتورهای رشد است، به دست می‌آید. در کلینیک هور برای تغلیظ بیشتر سانتریفوژ دو مرحله‌ای انجام میشود تا غلظت بالاتری از پیآرپی به دست آید.
بعد از جداسازی و آماده‌سازی محلول پی‌آٰرپی آن را به پوست شما تزریق می‌کنند. با ورود محلول به ناحیه‌ی دچار مشکل، فاکتورهای رشد از پلاکت‌ها آزاد می‌شوند. این فاکتورها سه عملکرد مهم انجام می‌دهند:
- باعث تحریک تشکیل کلاژن می‌شوند. پروتئین کلاژن به نوعی سیمان بافت‌های شما است.
- باعث تشکیل عروق خونی جدید می‌شوند.
- باعث ساماندهی و تقسیم سلولی می‌شوند.
به این ترتیب بیشتر عوامل رشد از سلول‌های شکسته شده پلاکتی به داخل بافت آسیب‌دیده منتشر می‌شوند، این روند باعث رشد کراتینوسیت‌ها فیبروبلاست‌ها و تولید کلاژن میشود که می‌تواند قوام و رنگ پوست را بهبود می‌بخشد.
شکل 1 روند تهیه پیآرپی
روش‌های مختلف انتقال پیآرپی به پوست و مو
پیآرپی را در پوست میتوان به روش‌های مختلف استفاده کرد. رایج‌ترین روش تزریق به محل مورد نظر می‌باشد که با سر سوزن‌های ظریف انجام میشود. درست مانند مزوتراپی، قبل از تزریق میتوان به محل کرم بی‌حس‌کننده مالید تا درد کمتر حس شود. در روش دیگر سوراخ‌های ریز با ابزار خاص (دستگاه رولر که دارای سوزن‌های متعدد است) در پوست سر، صورت یا دستها ایجاد میشود و سپس پیآرپی در محل مورد نظر ریخته و ماساژ داده میشود تا جذب پوست شود. با آمدن دستگاه میکرونیدلینگ به بازار، تزریق پیآرپی بسیار راحت‌تر و آسان‌تر شد، به طوری که پس از میکرونیدلینگ و ایجاد حفره‌های میکروسکوپی در پوست، پیآرپی روی پوست ریخته شده و با دست ماساژ مختصر داده میشود تا به عمق پوست وارد شود. از زمان خون‌گیری تا پایان تزریق حدود 30 تا 45 دقیقه طول می‌کشد.
شکل ۲ روش‌های مختلف انتقال پیآرپی به پوست و مو
کاربردهای درمانی و زیبایی پیآرپی
پیآرپی کاربرهای مختلفی در موارد زیر دارد:
- جوانسازی و کاهش اسکارها
- ریزش مو و کاشت مو
- درمان انواع زخم‌ها
- درمان شکستگی‌های استخوانی و آرتروز
کاربردهای مختلف پیآرپی در جوانسازی کدامند؟
- جوانسازی پوست صورت
- جوانسازی دستها
- رفع چین‌وچروک
- کاهش اسکار آکنه و اسکار زخم‌های قدیمی ناشی از بریدگی، سوختگی و غیره
- کاهش پف و تیرگی دور چشم
کاربردهای مختلف پیآرپی در مو و کاشت مو
- تحریک و تقویت رشد موها
- رفع ریزش موی سر یا ابرو
- کاشت مو
سایر کاربردهای پیآرپی:
- درمان انواع زخم‌های دیابتی و نروپاتیک، زخم بستر و زخم جراحی
- تسریع در ترمیم شکستگی‌های استخوانی یا ضایعات غضروفی مثل آرتروز
پیآرپی و رشد مو
پزشکان از تزریق پیآرپی به پوست سر برای کاهش التهاب پوست و توقف ریزش مو استفاده می‌کنند. یکی از راه‌های درمانی ریزش مو با الگوی زنانه یا آلوپسی آندروژنی در خانم‌ها، تزریق پیآرپی است که باعث افزایش ضخامت و تراکم موها میشود. البته این روش برای درمان این بیماری، تاثیر تایید شده قطعی ندارد. پیآرپی عمر موها را طولانی کرده، باعث تقویت فرآیند ترمیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری در موهای آسیب‌دیده شده و تحریک و تقویت کیفیت در موهای به خواب رفته یا کوچک و کرکی را سبب میشود. پیآرپی به هیچ وجه جایگزین پیوند مو نمیباشد ولی میتوان پیوند مو را همراه با پیآرپی انجام داد و نتایج بهتری بدست آورد.
شکل ۳ پیآرپی و رشد مو
مزایای پیآرپی
- چون در روش پیآرپی به غیر از پلاکت خون خودتان از هیچ ماده خارجی استفاده نمی‌‌شود، ایمن‌ترین روش درمانی در دنیا شناخته شده است، به همین علت امکان انتقال بیماری یا عوارض ناشی از ورود جسم خارجی در بدن مانند عفونت، پس‌زدن بافت و حساسیت نیز وجود ندارد.
- به هیچ وجه خطراتی از قبیل ایجاد تومور در آن وجود ندارد.
- اثرات آن می‌تواند تا چندین ماه باقی بماند.
- با توجه به وجود انواع آنتی‌بادی‌ها در پلاسما به عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی عمل می‌کند.
شکل ۴ مزایا پیآرپی
معایب پیآرپی
- ظهور نتیجه آهسته و تدریجی بوده و بعد از تزریق پیآرپی بین ۳ هفته تا ۴ ماه طول می‌کشد تا خود را نشان دهد.
- پی‌آٰرپی حجم‌دهنده نیست و کاربرد ژل و چربی را برای پر کردن و حجم‌دهی ندارد، مثلا برای پر کردن خط خنده یا گونه‌گذاری استفاده‌ای ندارد ولی میتوان برای افزایش ماندگاری چربی تزریقی آن را با پیآرپی ترکیب کرد.
- پیآرپی در چین‌های عمیق، افتادگی متوسط تا شدید پوست، ضایعات عروقی و اسکار شدید با این روش نتایج خوبی ندارد و جهت رفع این گونه موارد از انواع ژل‌ها (فیلرها)، تزریق چربی و لیزرها یا نخ استفاده میشود که نتایج بهتری دارند.
شکل ۵ معایب پیآرپی
تلفیق پیآرپی با سایر درمان‌های زیبایی
به دلیل قابلیتی که پیآرپی در تحریک سلول‌ها به تکثیر و ساخت عروق خونی دارد، علاوه‌بر این که به تنهایی انجام میشود معمولا با سایر روش‌های درمانی نیز به صورت ترکیبی به کار می‌رود.
درمان‌هایی که به طور معمول با پیآرپی تلفیق می‌شوند عبارتند از:
ساب‌سیژن
حین ساب‌سیژن بافت تخریب میشود و بیشترین میزان نتیجه‌گیری از ترکیب با پیآرپی در این روش است. پیآرپی به ساخت سریع‌تر و بیشتر سلول‌های جدید کمک می‌کند و با تحریک ساخت عروق ریز ماندگاری بافت ظریف تشکیل شده را بیشتر می‌کند.
لیزر فرکشنال و آراف فرکشنال
هم‌زمان با انجام روش‌های درمانی اسکار آکنه، جوانسازی با لیزر فرکشنال یا آراف فرکشنال میتوان پیآرپی را تهیه کرد و بدون نیاز به سوزن، فقط به روی پوست ماساژ داد. به دلیل میکروکانال‌هایی که به دنبال لیزر یا آراف فرکشنال در پوست ایجاد شده پیآرپی با مالش روی پوست وارد این میکروکانال‌ها شده و اثرات ترمیم زخم سریع‌تر و کلاژن‌سازی بیشتر را اعمال می‌کند.
لیفت با نخ
در این روش بهترین زمان پیآرپی حین تزریق نخ می‌باشد ولی حتی پس از گذشت دو ماه نیز نتایج کلاژن‌سازی به طور چشمگیری بیشتر است.
تزریق چربی
سلول‌های چربی را میتوان با پیآرپی مخلوط و سپس در محل‌های مورد نظر تزریق نمود. این اقدام موجب تحریک رگ‌سازی شده و به دنبال آن منجر به زنده ماندن بیشتر سلول‌های چربی و پیوند خوردن آن‌ها با بافت‌های اطرافشان میشود. با این عمل، ماندگاری نتایج درمان، ۲ تا ۳ برابر افزایش یافته و نتایج حاصله زیباتر و ماندگارتر می‌گردد.
کاشت مو
موهای برداشت شده از سر که باید در جاهای خالی کاشت شوند، در مدت زمانی که در خارج از بدن آن‌ها قرار داشته، در داخل سرم نرمال سالین نگه داشته شده است که اگر به جای این محلول از پیآرپی تهیه شده از بیمار استفاده شود، ماندگاری موهای کاشت شده در آینده بسیار بیشتر خواهد بود. همچنین پیآرپی را میتوان به صورت تزریق یا اسپری برای ناحیه‌ی گیرنده‌ی مو استفاده کرد. به این ترتیب فرآیند جای‌گیری گرافت‌‌ها در پوست سر با سرعت بیشتری انجام شده و زخم‌های کوچک ناحیه‌ی گیرنده نیز زودتر بهبود می‌یابد. همچنین اگر احتمال ایجاد اسکار برای بیمار وجود داشته باشد، پیآرپی تا حد خوبی این خطر را برطرف می‌کند. پیآرپی به هیچ وجه جایگزین پیوند مو نمیباشد. اگر رشد موهای شما بعد از کاشت مو ضعیف باشد، میتوان از پیآرپی برای بهبود آن استفاده کرد.
میکرونیدلینگ
حین میکرونیدلینگ میلیون‌ها کانال ریز در سطح پوست ایجاد میشود که معمولا از پخش داروی مزوتراپی روی کانال‌ها استفاده میشود. ولی تحقیقات اخیر نشان داده که استفاده از پیآرپی به جای مزوتراپی نتایج درخشا‌ن‌تری در نتیجه کار داشته است.
شکل ۶ تلفیق پیآرپی با سایر درمان‌های زیبایی
عوارض احتمالی پیآرپی
در چند روز اول ممکن است قرمزی، ورم، سوزش، درد خفیف و کبودی مختصری ایجاد شود که معمولا به زودی برطرف میشود.
نتایج درمان با پیآرپی
- نتایج درمان در افراد مختلف متفاوت است که به وضعیت واکنش‌های سلولی فرد بستگی دارد. افراد پیرتر افراد دارای بیماری‌های مزمن، سیگاری‌ها، افراد با تغذیه نامناسب، افرادی که دائما در معرض نور خورشید قرار دارند و افرادی که از پوست خود مراقبت نمی‌کنند، نتایج ضعیفی می‌گیرند. حدود ۶۰ درصد افراد نتایج خوب، ۳۰ درصد نتایج متوسط می‌گیرند و در ۱۰ درصد موارد نتایج ضعیف است.
- اکثر افراد فقط به یک جلسه درمان نیاز دارند ولی در بعضی افراد یا سنین بالاتر برای گرفتن نتایج بهتر ۴ـ۱ تزریق با فواصل یک ماهه لازم است. هر ۶ ماه یک بار تكرار آن برای جلوگیری از تخریب کلاژن و الاستین پوست در اثر روند پیری پوست، مورد نیاز است. بنابراین اگر درمان پیآرپی روی شما نتایج خوبی داشته باشد، انجام دو تزریق سالیانه به شما توصیه خواهد شد.
مراقبت‌های پس از پیآرپی
- تا چهار ساعت پس از درمان پوست خود را لمس نکنید. صبر کنید تا محل‌های تزریق بهبود یابند.
- مراقب انتقال آلودگی‌ها از طریق باد، گرد و خاک و دستان نشسته باشید.
- تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده نکنید.
- برای خوابیدن چند بالش زیر سر خود قرار دهید یا به صورت نیمه خوابیده قرار بگیرید. سعی کنید محل درمان بالا قرار بگیرد و تماسی با بالشت نداشته باشد.
- از تمرینات شدید، آفتاب گرفتن و گرما برای حداقل ۲ روز پس از درمان خودداری کنید.
- تا یک ماه پس از درمان از ضدآفتاب استفاده کنید.
- ممکن است پوست شما تا یک هفته بعد از درمان کمی حساس باشد.
- در صورت بروز هر گونه درد و ناراحتی می‌توانید از استامینوفن استفاده کنید. ترجیحا اگر می‌توانید از گذاشتن یخ در منطقه تزریق شده خودداری کنید زیرا یخ به عنوان یک فرایند ضدالتهابی عمل می‌کند.
- پرهیز استفاده از Advil، آسپرین، برپفن، ژلوفن و همه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، ویتامین A، ویتامین E، جینگوبیلوبا، سیر، روغن کتان، روغن کبد ماهی، اسید چرب اسنشیال (EPA، DHA)، حداقل به مدت ۱ هفته قبل و ۲ هفته بعد از درمان. به یاد داشته باشید هدف ما ایجاد التهاب است. این داروهای ذکر شده باعث کاهش یا جلوگیری از التهاب می‌شوند که می‌تواند نتایج شما را کاهش دهد.
- اگر به دلایل قلبی باید آسپرین مصرف کنید، مطمئنا می‌توانید این کار را انجام دهید اما این ممکن است نتایج شما را محدود کند.
- طبیعی است که کبودی، قرمزی، خارش، تورم یا درد را تجربه کنید که ممکن است تا ۲ روز بعد از تزریق شما طول بکشد.
- حداقل ۳ ساعت بعد از انجام پیآرپی برای مو، ناحیه‌ی تزریق در سر و موهای خود را خیس نکنید. برای ۳ روز اول از شامپویی استفاده کنید که دارای pH متعادل باشد.
- از سونا خشک و بخار تا ۲ روز بعد از معالجه خودداری کنید.
- از مصرف الکل، کافئین و سیگار به مدت ۳ روز پس از درمان خودداری کنید.
- اگر از این متد جهت درمان آلوپشیا استفاده کرده‌اید از مصرف مجدد ماینوکسیدیل یا رنگ کردن یا صاف کردن مو به مدت ۳ روز خودداری کنید.
- در صورت کبودی یا قرمزی برای دریافت درمان لازم با پزشک خود مشورت کنید.
در چه مواردی نباید پیآرپی انجام داد؟
- کانسرهای پوستی و سیستمیک
- بیماری‌های دیابت، ایدز
- بیماری‌های مزمن پوستی مانند پورفیری
- بیماری‌های خون و اختلالات انعقادی
- در موارد مصرف آسپیرین و داروهای ضدانعقادی
- بیماری‌های مزمن کبد
- بیماری‌های تیروئیدی
- تعداد کم پلاکت‌های خونی
همچنین استفاده از پیآرپی در موارد زیر نتایج خوبی ندارد:
- افراد سیگاری، الکلی و دارای سوء‌تغذیه
- افراد مبتلا به مشکلات ژنتیکی پوست
- ضایعات پیشرفته ناشی از نور خورشید
- هایپرپیگمانتاسیون‌های پیشرفته (لک‌های تیره)
- خطوط چروک عمیق
- ضایعات مویرگی روی بینی و گونه‌ها
هزینه پیآرپی
بسته به کاربرد پیآرپی، نوع و قیمت کیت مصرفی، تعداد کیت مورد نیاز و نحوه مصرف که با روش مزوتراپی باشد یا میکرونیدلینگ یا به صورت مالشی هزینه متفاوت است و پزشک در روز مراجعه تمامی این موارد را در نظر گرفته و هزینه را مشخص می‌کند.
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری عکس دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03116662224
تعداد بازدید از این مطلب: 34801
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه