لیپوم یک تومور خوش‌خیم بافت چربی است و به صورت یک غده چربی در زیر پوست است که ظاهری برجسته و گنبدی شکل دارد. لیپوم به دلیل رشد بیش از حد سلول‌های چربی ایجاد میشود. این وضعیت در هر نقطه‌ای از بدن که در آنجا سلول‌های چربی وجود داشته باشد، میتواند ایجاد شود. غدههای چربی زیر پوست نرم و خمیری می‌‌باشند و به راحتی با فشار انگشت قابل حرکت دادن در زیر پوست هستند. غدههای چربی زیر پوست در زنان شایع‌تر از مردان می باشد. در اکثر موارد این غدههای چربی زیر پوست، نسبتا کوچک هستند، حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر، ولی غدههای چربی زیر پوست بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر و بزرگ‌تر هم در بعضی از افراد دیده شده است. در برخی از افراد ممکن است لیپوم‌ها در نواحی اندام‌ها به صورت متعدد دیده شود. در این مقاله دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در مورد علل و عوارض و نحوه برداشتن لیپوم‌ها توضیح می‌دهد.
آیا غدههای چربی زیر پوست میتواند سرطانی شود؟
لیپوم توده‌ای خوش‌خیم و غیرسرطانی محسوب میشود. لیپوسارکوما نوعی سرطان نادر است که در عمق بافت چربی ایجاد میشود و میتواند شبیه لیپوم‌های عمقی باشد.
لیپوم‌ها سرطانی نیستند، با این حال باز هم این خطر وجود دارد که این توده‌های خوش‌خیم ندرتا سرطانی شوند. در نتیجه اگر هر گونه تغییری در توده (مخصوصا اگر توده به سرعت بزرگ یا دردناک شود) مشاهده کردید با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت نیاز نمونه برداری از بافت صورت بگیرد.
علائم و نشانه‌های لیپوم چیست؟
غدههای چربی زیر پوست در هر نقطه‌ای از بدن میتواند ایجاد شود. در بیشتر موارد غدههای چربی زیر پوست، در نواحی گردن، شانه‌ها، پشت، شکم، زیر بغل، ساعد و کشاله ران پدیدار میشوند. تشکیل غدههای چربی زیر پوست در عضلات، استخوان‌ها و اندام‌های داخلی کمتر رایج است اما میتواند اتفاق بیفتد.
شکل 1 لیپوم یا غدههای چربی زیر پوست
علائم لیپوم شامل توده‌ای است که:
- در زیر پوست قرار دارد.
- نرم و خمیری است.
- با کمی فشار انگشتان جابه‌جا میشود.
- کوچک (بیشتر غدههای چربی زیر پوست، قطری کمتر از 5 سانتی‌متر دارند) بوده اما قابلیت رشد دارند.
- بعضی اوقات اگر توده در کنار اعصاب رشد کند یا حاوی عروق خونی فراوان باشد، دردناک نیز میشود.
علل و عوامل خطر لیپوم
تاکنون محققین نتوانسته‌اند دلیل ایجاد لیپوم را به طور کامل پیدا کنند. لیپوم‌ها معمولا پس از جراحات ایجاد میشوند اما پزشکان مطمئن نیستند که جراحت میتواند دلیلی برای تشکیل این توده‌ها باشد.
ریسک فاکتورهای ابتلا به غدههای چربی زیر پوست شامل موارد زیر میباشد:
- سن بین 40 تا 60 سال
- ژنتیک، زیرا تجربه نشان داده است که غدههای چربی زیر پوست در برخی خانواده‌ها رایج‌تر است.
لیپوم‌ها، در هر سنی میتواند ایجاد شود اما احتمال تشکیل این توده‌های چربی در سنین 40 الی 60 سال بیشتر است. برخی مطالعات علمی نشان داده است که در زنان بیشتر غدههای چربی زیر پوست، بصورت تکی و در مردان اکثرا بصورت دسته‌ای یا گروهی ظاهر میشود.
قوام لیپوم باید نرم باشند و میتوانید آن‌ها را کمی به اطراف حرکت دهید. نرمی و توانایی حرکت نشانه‌های خوبی هستند. تومورهای بد (که به عنوان تومورهای بدخیم شناخته می شوند) عموما سفت و ثابت و چسبنده به بافت اطراف هستند.
باید بدانید که لیپوم با ژن‌های شما مرتبط است. مطالعات نشان می‌دهد که میان ژنتیک (وضعیت سلامتی اعضای خانواده شما) و سلامتی شما رابطه وجود دارد. اگر یکی از والدین شما دارای لیپوما بود، بسیار ممكن است كه شما نیز مبتلا به لیپوم شوید.
توجه داشته باشید که چاقی میتواند احتمال ابتلا به لیپوم را افزایش دهد. لیپوما همان‌طور که در بالا ذکر شد رشد سریع سلول‌های چربی در یک مکان خاص است.
شکل 2 علل و عوامل خطر لیپوم
تشخیص لیپوم
در بسیاری از موارد تشخیص غدههای چربی زیر پوست برای پزشکان کار دشواری نیست. آن‌ها با بررسی و فشردن توده میتوانند به نتیجه مورد نظر برسند. اگر غدههای چربی زیر پوست بزرگ یا دردناک باشد پزشکان دستور آزمایش میدهند تا مواردی مانند لیپوسارکوما که نوع نادری از سرطان است را رد کنند. آزمایش‌های معمول درخواست شده در این موارد شامل نمونه‌برداری، عکس‌برداری سونوگرافی، سی تی یا ام آر آی میباشد.
درمان لیپوم
لیپوم نسبتا شایع میباشد و نیاز به برداشتن ندارد،. پزشکان به جای برداشتن توده به بیمار توصیه می‌‌کنند تا با دقت هر روز توده را بررسی کرده و در صورت مشاهده تغییرات، دوباره به پزشک مراجعه کند.
در برخی از موارد غدههای چربی زیر پوست با توجه به تصمیم فرد بیمار با عمل جراحی برداشته میشود. بیمار شاید نگران محل تشکیل توده بوده یا غدههای چربی زیر پوست، زیبایی ظاهری فرد مبتلا را برهم زده باشد. با این حال در بعضی از مواقع اگر غدههای چربی زیر پوست، مانع رشد عضلات یا عامل درد باشد، پزشکان دستور به برداشتن توده میدهند.
عمل جراحی برداشتن غدههای چربی زیر پوست معمولا با بی‌حسی موضعی انجام میشود و فرد مبتلا پس از عمل میتواند مرخص شود. از آن جایی که غدههای چربی زیر پوست معمولا به بافت اطراف حمله‌ور نمی‌‌شوند به آسانی با یک برش کوچک می‌توان آن‌ها را بیرون آورد. پس از ایجاد برش در سطح پوست، توده را می‌توان با فشار فیزیکی یا اگر لیپوم‌ها بزرگ باشند دکتر مریم ملکی میتواند با یک برش بسیار کوچک چربی لیپوم را به روش خاصی خارج کند و دیگر نیازی به برش بزرگ نیست و به این ترتیب احتمال ایجاد اسکار و جای بخیه نیست. برای لیپوم‌های ابعاد بزرگ‌تر از لیپوساکشن نیز می‌توان استفاده کرد.
شکل 3 درمان لیپوم
هزینه عمل لیپوم
پزشک براساس محل، اندازه و تعداد لیپوم و نحوه برداشت آن هزینه عمل را تعیین میکند.
پیشگیری از لیپوم و درمان‌های طبیعی
متاسفانه تاکنون مطالعات زیادی در ارتباط با این دسته درمان‌های غدههای چربی زیر پوست انجام نشده است. با این حال یک سری روش‌ها برای بهبود وضع یا پیشگیری از ابتلا به غدههای چربی زیر پوست وجود دارد.
1- کاهش وزن
مطالعات نشان میدهند که ارتباط آماری مستقیمی بین چاقی و خطر ابتلا به غدههای چربی زیر پوست وجود دارد. همچنین مشاهده شده است که افراد میان‌سال و چاق بیشتر دچار غدههای چربی زیر پوست میشوند.
اگر از ابتدای جوانی به نبرد با چاقی بروید راه‌های طبیعی فراوانی هستند که به شما در مبارزه کمک خواهند کرد مانند:
- غذاهای خانگی و سالم بیشتری مصرف کنید و یک رژیم سالم و مغذی داشته باشید.
- مصرف شکر را کاهش دهید زیرا شکر عامل بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند چاقی، مشکلات قلبی و دیابت می باشد.
- مدت زیادی را یک جا ننشینید.
- ورزش کنید! سازمان جهانی سلامت حداقل روزی 1 ساعت فعالیت فیزیکی برای کودکان و 150 دقیقه ورزش ملایم هوازی را در هفته برای بزرگسالان پیشنهاد میکند. اگر در هفته نمی‌‌توانید 150 دقیقه ورزش کنید می توانید 75 دقیقه ورزش هوازی شدید انجام دهید.
2- سرکه سیب
سرکه سیب حاوی اسید استیک میباشد. آزمایشات انجام شده بر روی موش‌های چاق نشان داد که استیک اسید میتواند از ذخیره شدن چربی‌ها جلوگیری کرده و سوخت و ساز بدن را افزایش دهد. شما میتوانید با مصرف روزانه ترکیب سرکه سیب، عسل و زنجبیل از تشکیل شدن غدههای چربی زیر پوست جلوگیری کنید.
3- از مصرف چربی‌های ناسالم خودداری کنید
با توجه به این که غدههای چربی زیر پوست در نتیجه انباشته شدن چربی ایجاد میشوند، شدیدا توصیه میشود که از مصرف هر گونه روغن ناسالم مخصوصا چربی ترانس در رژیم روزانه خودداری کنید. بسیاری از مردم روزانه بدون آن که متوجه باشند، مقدار زیادی چربی ترانس مصرف می‌‌کنند. این چربی‌های مضر را در غذاهای فست فودی به فراوانی می‌توان یافت.
بیشتر چربی‌های ترانس مصرفی ما مصنوعی هستند. با اضافه کردن هیدروژن به روغن گیاهی مایع می‌توان این دسته روغن‌ها را ساخت. این روغن‌ها به هیچ وجه سالم نیستند و برای سلامتی بسیار مضرند.
4- غذاهای حاوی امگا 3 مصرف کنید
اسیدهای چرب امگا 3 باعث تقویت سیستم‌ایمنی شده و فعالیت ضدالتهابی دارد در نتیجه جایگزین خوبی برای چربی‌های ناسالم میباشد. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف میزان کافی اسیدهای چرب امگا 3 مانند روغن ماهی میتواند سطح تولید ایکوزانوئیدهای التهابی، سایتوکاین‌ها و گونه‌های فعال اکسیژن را کاهش دهد.
برخی از منابع سرشار امگا 3 عبارتند از:
- سالمون تازه صید شده
- ساردین
- گردو
- روغن کتان
دکتر ملکی در ادامه می‌افزاید باید بدانید که غدههای چربی زیر پوست میتوانند با لیپوسارکوما اشتباه شوند. لیپوسارکوما نوعی سرطان بسیار نادر است که بیشتر در عضلات اندام‌های متصل به تنه یا ناحیه شکم ایجاد میشود. همواره می‌توان با انجام نمونه‌برداری از نوع توده مطمئن شد.
تعداد بازدید از این مطلب: 25186
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه