آکانتوز نیگریکانس اصطلاحی پزشکی برای اشاره به تیره و ضخیم شدن بخشهایی از پوست است که معمولاً در زیربغل، گردن و کشاله ران دیده می‌شود. آکانتوز نیگریکانس به خودی خود بیماری محسوب نمی‌شود ولی می‌تواند علامت وجود یک بیماری باشد. در مقاله زیر دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو به این مطلب می‌پردازد.

آکانتوز نیگریکانس چیست؟

آکانتوز نیگریکانس یک بیماری پوستی است که با رشد بیش از حد و به‌صورت مخملی اپیدرم مشخص می‌شود. تیره شدن و ضخیم شدن (هیپرکراتوز) پوست عمدتاً در نواحی چین‌ها، به ویژه زیر بغل، کشاله ران، نواحی زیر پستانی و گردن رخ می دهد. آکانتوز نیگریکانس معمولاً نشانه یک بیماری یا بیماری زمینه‌ای مانند چاقی یا دیابت (خوش خیم) است. ندرتآ، آکانتوزیس نیگریکانس می‌تواند یک علامت هشدار دهنده از یک تومور سرطانی دراعضاء داخلی مانند معده و کبد باشد. بیماران مبتلا به آکانتوز نیگریکانس بدخیم معمولاً میانسال هستند و چاق نیستند و ضایعات به طور ناگهانی ایجاد می شوند. آکانتوز نیگریکانس اغلب به مرور زمان و به کندی رشد می‌کنند اما لکه‌هایی که رشد و پخش آن‌ها سریع است، به احتمال فراوان با سرطان در ارتباط هستند. در این موارد دهان، زبان، گلو، بینی و نای هم در معرض خطر هستند.

نمونه‌ای از آکانتوز نیگریکانس

علایم و نشانه‌ها:

ویژگی‌های بالینی آکانتوزیس نیگریکنس چیست؟

لکه ها و پلاک های پوستی متقارن، ضخیم، قهوه ای، مخملی که ظاهر می شوند:

بیشتر در نواحی بین شاخه ای: زیر بغل، کشاله ران و پشت گردن روی نوک پستان، آرئول، فرج و پرینه در زنان. بعضی اوقات هم پوست روی مفاصل انگشتهای دست و پا، لبها و کف دست و پا نیز آسیب می‌بیند.

بر روی غشاهای مخاطی حفره دهان، مخاط بینی و حنجره و مری؛ وسعت و شدت این ضایعات در آکانتوز نیگریکانس بدخیم بیشتر است.

تگ‌های پوستی در سطوح پوستی و مخاطی؛ امکان دارد روی این ضایعات پوستی، ضایعاتی بسیار ریز شبیه به انگشت رشد کنند که به «پاپیلوماتوز» معروف هستند و می‌تواند خیس شده و با بوى بد همراه باشد.

خارش ممکن است وجود داشته باشد و در آکانتوز نیگریکانس بدخیم بسیار شایع است.

شیوع

این بیماری هم مردان و هم زنان را در تمام سنین تحت تاثیر قرار می دهد و افراد کمتر از 40 سال معمولا بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.

چه چیزی باعث آکانتوز نیگریکانس می شود؟

علت دقیق هنوز مشخص نیست، با این حال عمدتاً به حالت‌های مقاومت به انسولین مرتبط است که در آن چاقی، دیابت یا اختلالات متابولیک (مانند سندرم متابولیک، سندرم تخمدان پلی کیستیک، لیپودیستروفی عمومی) وجود دارد. انسولین از اتصال پوستی-اپیدرمی عبور می‌کند و در غلظت‌های بالا می‌تواند از طریق اتصال به گیرنده‌های فاکتور رشد شبه انسولین نوع 1 (IGFR) روی کراتینوسیت‌ها، اثرات محرک رشد داشته باشد. این امر تکثیر این سلول‌ها را تحریک می‌کند و منجر به آکانتوز نیگریکانس می‌شود.

سایر انواع خوش خیم نادرتر عبارتند از:

آکانتوز نیگریکانس ناشی از دارو:

داروهای مرتبط شامل (اما نه محدود به) لوسیون اسید نیکوتین، پماد اسید فوزیدیک، انسولین زیر جلدی، داروهای ضدبارداری خوراکی، کورتیکواستروئیدهای خوراکی، هورمون‌ها (دی‌اتیل‌استیل‌بسترول، تستوسترون)، تری آزینات و آریپیپرازول هستند.

دارو های موثر بر آکانتوز نیگریکانس

آکانتوز نیگریکانس خوش خیم ارثی:

آکانتوز نیگریکانس، به ندرت ناشی از ژن‌های موروثی است. این یک فرم نادر اتوزومال غالب که تا بلوغ پیشرفت می‌کند که یا تثبیت می‌شود یا پسرفت می‌کند. معمولاً هم وقتی رخ می‌دهد که فقط یکی از والدین مبتلا به آن باشند. این بیماری در بدو تولد یا کودکی ظاهر می‌شود و به دلیل جهش در گیرنده ۳ فاکتور رشد فیبروبلاست است.

آکانتوز نیگریکانس خود‌ایمنی:

با بیماری‌هایی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک، سندرم شوگرن، اسکلرودرمی، و تیروئیدیت هاشیموتو مرتبط است.

ناهنجاری آکانتوتیک آکرال:

به طور معمول در فنوتیپ‌های پوست تیره‌تر رخ می‌دهد و محدود به آرنج، زانو و قسمت‌های پشت دست‌ها و پاها است.

نمونه‌ای از آکانتوتیک آکرال

آکانتوز نیگریکانس یک طرفه:

آکانتوز نیگریکانس نایوید نیز نامیده می‌شود. این یک ژنودرماتوز اتوزومال غالب نادر با ضایعات است که به صورت یک طرفه در امتداد خطوط Blaschko رخ می‌دهد. ممکن است در دوران نوزادی، کودکی یا بزرگسالی ظاهر شود.

آکانتوز نیگریکانس‌های نادر عبارتند از:

احتمالاً به دلیل آزاد شدن فاکتورهای رشد محرک توسط سلول های تومور ایجاد می‌شوند و به طور معمول با بدخیمی‌های دستگاه گوارش، به ویژه آدنوکارسینوم معده (60%) همراه است. سایر سرطان‌ها شامل سرطان کبد صفراوی، کارسینوم سلول سنگفرشی، ملانوم بدخیم و تومور ویلمز است. حفره دهان در 25 تا 50 درصد موارد بدخیم درگیر است.

چاقی

آکانتوز نیگریکانس اغلب نتیجه چاقی است. چاقی سبب مقاومت برابر انسولین می‌شود و در نتیجه سطح هورمون انسولین در خون بالا می‌رود و روی سلول‌های پوست اثر می‌گذارد. مقاومت در برابر انسولین باعث دیابت نوع ۲ می‌شود، بنابراین آکانتوز نیگریکانس می‌تواند هشدار دهد که در معرض دیابت هستید یا دیابت گرفته‌اید.

نمونه‌ای از آکانتوز نیگریکانس بر اثر چاقی

سرطان

اگر آکانتوز نیگریکانس، ناگهانی ایجاد شود و به سرعت پخش شود، ممکن است نشانه سرطان (به خصوص سرطان معده) باشد که به آن آکانتوز نیگریکانس بدخیم می‌گویند. این عارضه نادر است و معمولاً میانسال‌ها و پا به سن گذاشته‌ها را درگیر می‌کند و ربطی هم به وزن ندارد. شدت آن بیشتر است و احتمال دارد روی دهان، زبان و لبها اثر بگذارد و پوست نیز به خارش بیفتد.

چگونه ویژگی‌های بالینی در انواع مختلف پوست متفاوت است؟

در فنوتیپ های پوست تیره‌تر ممکن است پوست تیره‌تر و چرمی‌تر به نظر برسد. افراد مبتلا به فتوتیپ پوستی IV در مقایسه با افرادی که فتوتیپ پوستی II و III دارند، فراوانی بیشتری از آکانتوز نیگریکانس روی گردن دارند.

در افراد با پوست روشن که دارای آکانتوز نیگریکانس هستند، اطمینان بسیار بالایی از مقاومت به انسولین وجود دارد. با این حال، در افراد با پوست رنگی، آکانتوز نیگریکانس می‌تواند بدون مقاومت همزمان به انسولین وجود داشته باشد. بنابراین، فنوتیپ پوست بر احتمال وجود آکانتوز نیگریکانس پیش‌بینی‌کننده مقاومت به انسولین تأثیر می‌گذارد.

آکانتوز نیگریکانس چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص به صورت بالینی انجام می‌شود، از جمله تاریخچه کاملی از شرایط پزشکی فعلی و گذشته، سابقه خانوادگی و داروها. در صورت عدم قطعیت تشخیصی، بیوپسی می‌تواند برای تجزیه و تحلیل هیستوپاتولوژیک و تایید ارسال شود. شروع ناگهانی در یک فرد لاغر باید پزشک را از احتمال یک بدخیمی زمینه‌ای آگاه کند. ایجاد شرح حال، معاینه و بررسی های مناسب.

درمان آکانتوز نیگریکانس چیست؟

درمان اصلی مدیریت بیماری زمینه ای است. آموزش به بیمار نیز جزء مهمی است.

اقدامات کلی

درمان غیردارویی می تواند شامل اصلاح شیوه زندگی مانند ایجاد یک رژیم غذایی سالم، افزایش ورزش برای کمک به کاهش مقاومت به انسولین و هیپرانسولینمی باشد. متفورمین برای کاهش سطح انسولین و بهبود متوسط ​​ضایعات استفاده شده است. آکانتوز نیگریکانس بدخیم باید با بررسی دقیق و مدیریت بدخیمی مدیریت شود. سیپروهپتادین می تواند به پسرفت آکانتوز نیگریکانس مرتبط با بدخیمی کمک کند زیرا از انتشار مواد تولید شده توسط تومور جلوگیری می کند. قطع داروی مشکوک می تواند به رفع آکانتوز نیگریکانس ناشی از دارو کمک کند. با درمان سندرم زمینه‌ای می‌توان آکانتوز نیگریکانس سندرمیک را بهبود بخشید. به عنوان مثال، استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی برای سندرم تخمدان پلی‌کیستیک.

اقدامات خاص

درمان ضایعات آکانتوز نیگریکانس نیز می‌تواند به دلایل زیبایی انجام شود. کرمهاى‌هایی تجویز می‌گردد که به روشن شدن مناطق آسیب دیده کمک می‌کند. در صورتی که شما از بوی بد بدن‌تان ناراحت باشید برای شما صابون‌های ضد باکتری و یا یک آنتی بیوتیک موضعی برای کاهش بوی بد بدن توصیه می‌گردد. شاید بعد از تکمیل معاینات داروهاى خوراکی مانند ایزوتریتینوین که سبب کاهش ضخامت و تغییر رنگ پوست می‌گردد و یا کرمهای ادپالن برای شما توصیه شود.

روش‌های درمانی دارویی می‌تواند شامل موارد زیر باشد: عوامل کراتولیتیک: اسید سالیسیلیک، اسید گلیکولیک یا اسید تری کلرواستیک رتینوئیدهای موضعی: ژل آداپالن یا کرم ترتینوئین کلسیپوتریول اسیدهای چرب امگا 3 (روغن ماهی) پودوفیلین رتینوییدهای خوراکی سایر روشهای درمانی غیردارویی عبارتند از: پسورالن پلاس UVA (PUVA) میکرودرم ابریژن لیزر درمانی الکساندریت با پالس بلند.

لیزر درمانی برای کاهش ضخامت پوست همچنان تراشیدن نواحی ضخیم و درشت با کمک میکرودرم‌ابرژن و توسط آن پوست ضخیم درشت و مخمل مانند تراشیده شده و التیام دوباره جلد سبب ایجاد پوست سالم‌تر و روشن‌تر می‌گردد .لیزر کیو سویچ نیز تاثیر خوبى در روشن شدن سریعتر این نواحى دارد و کاملا بدون زخم و درد است.

نتیجه درمان آکانتوزیس نیگریکانس چیست؟

نتایج درمان به علت بستگی دارد. اگر بتوان به علت زمینه‌ای اشاره کرد، مثلاً کاهش وزن، آنگاه آکانتوز نیگریکانس می‌تواند برطرف شود. چاقی، سندرم متابولیک و دیابت می‌توانند بر مرگ و میر کلی اثر داشته باشند. آکانتوز ارثی ممکن است در برخی موارد تثبیت شود و حتی به طور خود به خود پسرفت کند. آکانتوز نیگریکانس بدخیم با پیش‌آگهی ضعیف‌تر (متوسط ​​مدت بقا 2 سال است) با مرگ زودهنگام، اغلب به دلیل سرطان پیشرفته همراه است.



تعداد بازدید از این مطلب: 8138
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224

۰ دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

Avatar placeholder

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *