تغییرات شایع در پوست و ضمایم دوران بارداری

بارداری دوره ای از تغییرات هورمونی ومتابولیک عمیق است که بدن آنرا برای مدت نسبتا کوتاهی تحمل می کند و در طی آن تغییرات متعددی در پوست، ناخن وموها بروز می کند. بثورات و تغییرات پوستی در طول بارداری فوق العاده شایع هستند. به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می توانند سبب بروز نگرانی هایی شوند که ممکن است مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری های بعدی، اثرات بالقوه برروی جنین ویا مجموعه ای از آنها باشد. بثوراتی که در دروان بارداری مشاهده می شوند همگی از اهمیت یکسانی برخوردارنیستند.

برخی از آنها تغییرات پوستی شایع هستند که تقریبا در تمام زنان باردار دیده می شوند. البته تعدادی از بیماری های پوستی نیز وجود دارند که اختصاصا با حاملگی همراه هستند. همچنین حاملگی می تواند سبب تشدید یا تخفیف بسیاری از بیماری های پوستی شود که اختصاص به این دوران ندارد .

تغییرات شایع در پوست و ضمایم

1- تیره شدن پوست (هیپرپیگمانتاسیون)

درجات مختلفی از افزایش رنگدانه در پوست که منجر به تیره شدن منتشر آن می شود در 90 درصد زنان باردار در فاصله هفته های اول تا چهاردهم بارداری اتفاق می افتد. این تغییرات در خانمها یی که موی تیره و پوست سبزه دارند، دیده می شود. قسمت هایی از بدن که بطور طبیعی تیره تر هستند تیرگی بیشتری پیدا می کنند مخصوصا نوک سینه ها و هاله اطراف آن ها، نواحی تناسلی و خط میانه دیواره شکم که در این زمان اصطلاحا به آن خط سیاه گفته می شود. همچنین گاهی تغییر مشابه در زیر بغل وکشاله ران ها نیز مشهود است. این تغییر رنگ معمولا بعد از حاملگی از بین می رود، ولی ممکن است درجاتی از آن باقی بماند.

همچنین در طول بارداری خال های تیره ممکن است بزرگتر و یا تیره تر شده وخال هایی که قبلا مورد توجه قرار نگرفته اند، مشخص گردند. باید توجه داشت که تغییرات ذکر شده در خال ها، به طور کم و بیش یکسان و متناسب در تمام خال های بدن صورت می گیرد ولی چنانچه یکی از خال ها تغییرات واضح در اندازه و یا رنگ پیدا کند و یا دچار علایمی نظیر خارش، سوزش ویا احیانا خونریزی گردد، حتما باید توسط متخصص پوست بررسی گردد.

یک طرح مشخص از تیره شدن پوست که در حدود 70 در صد از زنان باردار مخصوصا سبزه ها در نیمه دوم حاملگی دیده می شود، ماسک حاملگی است که در نواحی مختلف صورت ظاهر می شود. این تیرگی عموما لب بالا، گونه ها، پیشانی و چانه را گرفتار می کند و به دنبال تمای با افتاب نیز تشدید می شود. این نواحی تیره عموما به رنگ قهوه ای و اغلب دوطرفه و قرینه هستند. تغییر رنگ مشابه ماسک حاملگی در زنان غیرباردار که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند و یا گاهی حتی در مردان نیز دیده می شود. ماسک حاملگی بعد از زایمان ممکن است ازبین برود و یا به درجاتی پایدار باقی بماند.

2- مو
بیشتر زنان دوران بارداری به درجاتی از پر مویی دچار می شوند که معمولا در صورت، مشخص تر از سایر نواحی است. با این وجود، احتمال گرفتار بازو، ساق و پشت پا نیز وجود دارد. این موی اضافی که به علت افزایش در نسبت مو های در حال رشد در مناطق مختلف بدن است، تحت تاثیر عوامل هورمونی بوده و در عرض 6 ماه پس از زایمان غالبا از بین می رود.همچنین به علت مشابه یعنی افزایش در نسبت موهای در حال رشد، موهای سر نیز پر پشت تر از حالت طبیعی شده و از ریزش طبیعی موها نیز بطور قابل ملاحظه ای کاسته میشود. به همین دلیل اغلب خانم ها از موهای خود در طی دوران بارداری اظهار رضایت می کنند.به دنبال زایمان و برگشت وضعیت هورمونی بدن به حالت عادی، این افزایش نسبت موها در حال رشد نیز به حالت طبیعی برگشت پیدا می کند که این حالت با ریزش موی نسبتا شدیدی در 3 الی 5 ماه پس از زایمان مشخص می شود .

اکثر افراد به طور طبیعی روزانه حدود 50 تا 75 تا مو از دست می دهند، ولی ریزش مو پس از زایمان سخت و طولانی خصوصا اگر همراه با خونریزی شدید باشد، در تشدید این حالت موثر است، اما برخلاف عقیده عموم، شیردادن به نوزاد تاثیری در روند آن ندارد. این حالت نیاز به درمان خاص نداشته و رشد مجدد طبیعی موها در عرض 6 ماه الی 1 سال کامل می شود و تراکم موها به حالت پیش از بارداری بر می گردد. به ندرت در پایان حاملگی درجه خفیفی از پس نشینی خط رویش مو در ناحیه پیشانی و شقیقه ها بروز می کند که احتمال دارد به حالت طبیعی بازگشت نموده و یا بصورت غیر طبیعی باقی بماند .

همچنین به ندرت ممکن است افزایشی در موهای تیپ مردانه در ناحیه صورت خصوصا چانه، گردن و پشت لب در نیمه دوم حاملگی صورت گیرد. این حالت ممکن است ناشی از افزایش ترشح هورمون های مردانه و یا ناشی از یک تومور ترشح کننده آنها باشد و لذا این بیماران بایستی به دقت توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند. درصورتی که عامل ایجاد کننده تومور نباشد، این مشکل در حاملگی های بعدی تکرار می شود و این حالت از پرمویی ممکن است بین حاملگی های پسرفت پیدا کند اما همیشه کامل نیست .

3- ناخن‌ها

خانم های باردار اغلب از شکنندگی ناخن ها و ایجاد شیارهای عرضی در انها شکایت می کنند و در مواردی نیز امکان دارد که صفحه ناخن از بستر آن جدا گردد. این تغییرات ناخنی نیز به تغییرات هورمونی دربدن نسبت داده می شود، ولی از آن جایی که ارتباط این تغییرات با حاملگی نامشخص است، جهت بررسی سایر علل بایستی مورد معاینه قرار بگیرند. همچنین خطوط طولی تیره رنگی ممکن است در طول حاملگی در ناخن ها دیده شود.

4- غدد

غدد عرق: در بدن دو نوع کلی از غدد عرق وجود دارد.

• یک نوع که به آن غدد عرق ((اکرین )) گفته می شود، بطور منتشر در تمام بدن و مخصوصا کف دستها و پاها یافت می شود .منشا تعریفی که به طور طبیعی در نتیجه افزایش درجه حرارت محیط و یا فعالیت فیزیکی ایجاد می شود این غدد هستند.
• نوع دیگر که به آنها غدد عرق ((آپوکرین)) گفته می شود، به طور عمده در زیر بغل ها و نواحی تناسلی یافت می شود و ترشحات حاصل از آنها در ایجاد بوی بدن دخالت دارند .

درطی بارداری فعالیت و ایجاد غدد عرق اکرین بطور قابل ملاحظه ای در تمام بدن بجز کف دست و پا افزایش می یابد که این افزایش تعرق احتمالا منجر به افزایش شیوع جوش های عرق سوز نیز می شود.درمقابل، فعالیت غدد عرق آپوکرین کاهش یافته و سبب می شود تا برخی از بیماری های مربوط به انها نظیر عرق جوش غدد آپوکرین در طی بارداری تخیف پیدا کنند.

غدد چربی: میزان ترشح غدد چربی پوست در حین بارداری حاملگی افزایش یافته و پس از زایمان به حالت طبیعی بر می گردد .همچنین در دوران بارداری غدد چربی روی هاله نوک پستان بزرگ شده و به صورت برجستگی های کوچک قهوه ای رنگ ظاهر می شوند. این پدیده بیشتر در سه ماه دوم و سوم حاملگی مشخص شده و گاهی در زنان غیر حامله نیز دیده می شود .

5- عروق پوست

تغییرات متعددی در ساختمان و کارکرد عروق پوست در طی بارداری ممکن است رخ دهد. از آن جا که این تغییرات منحصر به حاملگی نبوده و ممکن است در سایر حالات نیز دیده شود توجه به آنها و در میان گذاشتن آنها با پزشک معالج ضروری است .

مهمترین این تغییرات عبارتند از:

• آنژیوم عنکبوتی :به شکل یک برجستگی قرمز رنگ به اندازه سر سنجاق که دارای یک قسمت مرکزی است و از اطراف آن عروق خونی متسع بشکل شعاعی خارج می شود .این ضایعه در افراد طبیعی نیز دیده می شود، اما شیوع آن در حاملگی افزایش می یابد به گونه ای که در 70 در صد زنان باردار بروز می کند .
  پیدایش آنها بین ماه های دوم تا پنجم حاملگی بوده و بطور عمده در نیمه فوقانی بدن ظاهرشده و بیشتر در زنان سفید پوست مشهود است. این ضایعات معمولا در طی 3 ماه پس از زایمان از بین می روند .
• قرمزی کف دست :در 40 درصد زنان سفید پوست و30 در صد زنان تیره پوست باردار دیده می شود که ممکن است به صورت نقطه نقطه های منتشر در تمام کف دست باشد و یا فقط در برجستگی های کف دست ظاهر شود.

6- وریدهای واریسی

در پا ها و همورویید (بواسیر) از عوارض شایع حاملگی است. بسیاری از خانم های حامله دچار تورم در صورت، پلک ها، دست ها و پاها می شوند. این تورم، صبح ها بیشتر است و بتدریج در طی روز از بین می رود. با توجه به این مشکلات قلبی، کلیوی وعوارض ناشی از حاملگی می توانند نمای مشابهی ایجاد کنند، مشورت با پزشک در این خصوص الزامی است .

7- لثه ها

حدود 80درصد زنان باردار دچار قرمزی و تورم در لثه ها می شوند که مخصوصا اگر بهداشت دهان خوب نباشد، می تواند به دردناک و زخمی شدن آنها منجر شود. گاهی نیز ضایعات عروقی کوچکی ممکن است در لثه ایجاد شوند که به دنبال تماس (مواد غذایی ، مسواک و...) دچار خونریزی می شوند. این تغییرات بعد اززایمان ازبین می روند. توجه به بهداشت دهان یک ضرورت مهم است .

8- خطوط کشش یا استریا

پیدایش استریا یک یافته شایع و مشخص در اکثر حاملگی هاست. این خطوط در 90 درصد زنان باردار در ماهای ششم وهفتم حاملگی ابتدا دردیواره شکم ظاهر شده و بعدا به میزان کمتری برروی سینه ها نیز نمایان می شوند و با شیوع و شدت کمتر ممکن است در سایر نواحی بدن نیز دیده شوند.علت پیدایش این خطوط را به مجموعه ای از تغییرات هورمونی، کشش بیش از اندازه پوست و پارگی برخی الیاف بافت نگاهدارنده آن نسبت می دهند .

طول این خطوط چند سانتیمتر بوده و پهنای آنها از 1 تا 10 میلیمتر متغییر است و به رنگ صورتی تا ارغوانی و گاهی همراه با خارش مختصر ظاهر می شوند. رنگ این خطوط معمولا مدتی پس از خاتمه بارداری تبدیل به رنگ پوست شده، مختصری فرو رفته و سرانجام چروکیده می شوند. استریا معمولا یک مشکل ظاهری است و لیکن در برخی موارد مخصوصا اگر وسیع باشد .

ممکن است زخمی شده و یا در جریان حوادث به سادگی پاره شود. باید به خاطر داشت که استریا در دوران بلوغ و در ارتباط با افزایش سریعتر حجم بدن نسبت به رشد پوست، در هر دو جنس و بطور عمده در نواحی ران ها، باسن، کمر و سینه ممکن است ایجاد شود. همچنین احتمال دارد ضایعات مشابهی در جریان برخی از بیماری ها و یا همزمان با مصرف انواعی ازداروها ی موضعی یا سیستمیک، خصوصا ترکیبات کوتورن دار، ایجاد شود .

9- آویزهای پوستی

ضایعات هستند که در ماه های آخر حاملگی ظاهر گشته و بطور نسبی یا کامل پس از زایمان ناپدید می شوند. اندازه آنها از سر سوزن تا یک نخود متفاوت بوده و بصورت زواید برجسته به رنگ پوست یا کمی تیره تر در طرفین صورت، گردن، قسمت فوقانی سینه و زیر پستان ها دیده می شوند. به خاطر شباهت آنها به بعضی از انواع زگیل گاهی بیماران این زائد ه های پوستی را با زگیل اشتباه می گیرند .

بیماریهای شایع خاص دوران بارداری

یک خانم حامله علاوه بر احتمال گرفتاری به انواع بیماری های پوست نظیر افراد دیگر، در معرض ابتلا به برخی بیماری ها نیز قرار دارد که اختصاص به دوران بارداری دارند .

خارش حاملگی

حدود 20 درصد زنان باردار به درجاتی دچار خارش می شوند که در اکثر موارد ناشی از یک بیماری شناخته شده نظیر کهیر، اگزما، حساسیت های دارویی و یا ابتلا به عفونت های انگلی نظیر گال است .
اما گروه کوچکی از خانمهای حامله تنها مبتلا به یک خارش شدید هستند که با هیچ ضایعه پوستی مشخصی همراه نیست که به این حالت، خارش حاملگی اطلاق می شود. این حالت، که در سه ماهه سوم حاملگی شروع شده و اغلب محدود به شکم است (اگرچه ممکن است کاملا منتشر باشد) ناشی از اختلال در ترشح صفرا در کبد (کلستاز) است .

این خارش معمولا بعد از زایمان از بین می رود و لیکن در حاملگی های بعدی و یا هنگام مصرف قرص های ضد بارداری عود می کند. این حالت عموما تاثیری بر سرنوشت حاملگی و یا سلامت جنین نداشته و تنها خطر بالقوه آن این است که احتمال بروز سنگ های صفراوی در زنان مبتلا به این عارضه بیشتر است .

بثورات کهیری دوران حاملگی

این اختلال که در 5/. در صد تمام حاملگی ها بروز می کند، به صورت پیدایش ضایعات کهیری است که در سه ماهه سوم حاملگی ظاهر می شوند. این بیماری عموما در بارداری اول بروز می کند و به ندرت در حاملگی های بعدی تکرار می شود و چناچه عود داشته باشد شدت آن کمتر است. علت بیماری دقیقا معلوم نیست و به افزایش غیر طبیعی وزن در مادر وجنین نسبت داده شده است .

علامت بیماری شامل پیدایش بثورات کهیری است که شدیدا با خارش همراه بوده واغلب بیمار قادر به خوابیدن در شب نیست. این بثورات معمولا از ناحیه شکم شروع شده و بیشتر محدود به خطوط استریا می باشند. اما گاهی قسمت فوقانی بازوها و رانها نیز ممکن است گرفتار شود. در اغلب موارد ضایعات در عرض 2 تا 3 هفته پس از زایمان از بین می روند. اما ممکن است تشدید قابل توجهی بلافاصله پس از زایمان مشاهده گردد. این بیماری تاثیری بر روند حاملگی و سلامت جنین نداشته وحتی نوزادان متولد شده بزرگتر از حالت طبیعی هستند .

لطفا از عکسهای قبل وبعد بیماران درگالری عکس دیدن فرمایید.

آدرس:اصفهان- خ چهار باغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03116662224

رزرو نوبت ویزیت آنلاین دریافت مشاوره رایگان
تعداد بازدید از این مطلب: 7214
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224