زگیل یک زائده پوستی است که از تماس مستقیم پوست با نوعی ویروس به نام ویروس پاپیلومای انسانی HPV ایجاد می‌شود. تاکنون بیش از ۱۵۰ نوع ویروس HPV شناخته شده است که با شماره‌گذاری نام‌گذاری شده‌اند. همه این ویروس‌ها ایجاد زگیل نمی‌کنند. این ویروس به خارجی‌ترین لایه‌ی پوست یعنی اپیدرم حمله می‌کند و باعث رشد غیر‌عادی و سریع سلول‌های پوست می‌شود.
نحوه انتقال ویروس HPV
ویروس HPV از طریق بریدگی، زخم یا خراشیدگی روی پوست می‌باشد که به داخل پوست نفوذ می‌کند و باعث تشکیل زگیل در آن ناحیه می‌شود. از زمانی که ویروس وارد پوست می‌شود تا زمان پدیدار شدن زگیل پوستی ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
برخی از مشکلات پوستی ممکن است ظاهری شبیه به زگیل داشته باشند از جمله: برخی از انواع سرطان پوست، میخچه، تگ‌های پوستی (زوائد گوشتی پوست) و برخی زائده‌های غیر سرطانی پوست.
شیوع زگیل
به طور کلی، زگیل‌ها در میان افراد مسن کمتر شایع هستند و در اکثر موارد کودکان و جوانان به زگیل مبتلا می‌شوند. از هر سه کودک و نوجوان یک نفر به زگیل مبتلا می‌شود ولی در بزرگسالان فقط ۳ تا ۵ درصد به زگیل مبتلا می‌شوند که دلیل آن بهبود سیستم ایمنی بدن با گذشت زمان در برابر این ویروس است. برخی از مردم به علت ضعف ایمنی اختصاصی نسبت به این ویروس بیشتر به زگیل مبتلا می‌شوند. همچنین بیمارانی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند بیمارانی که پیوند کلیه انجام داده‌اند و با تحت درمان‌های ضعیف‌کننده سیستم ایمنی هستند بیشتر مستعد عفونت با ویروس‌های زگیل هستند.
ظاهر زگیل
ظاهر یک زگیل بستگی به محل پیدایش آن و ضخامت پوست ناحیه دارد. زگیل‌ها معمولا هم‌رنگ پوست بوده و در لمس زبر و ناصاف هستند ولی ممکن است در پوست‌های خیلی روشن صورتی باشند و در پوست‌های گندمی تیره. نقاط سیاه کوچکی که در روی زگیل‌ها دیده می‌شود به علت لخته خون در سر مویرگ‌های درون زگیل می‌باشد.
شکل 1 علائم ظاهری زگیل
انواع زگیل كدام است؟
زگیل‌ها انواع مختلفی دارند كه عبارتند از:
- زگیل‌های معمولی
- زگیل‌های كف پا
- زگیل‌های مسطح
- زگیل‌های نخی
- زگیل‌های زیر ناخنی
- زگیل‌های تناسلی
شکل 2 انواع زگیل
زگیل‌های معمولی
این زگیل‌ها به صورت تکی یا به صورت دسته‌جمعی رشد می‌کنند و در هر ناحیه از بدن ممکن است ایجاد شوند اما اکثرا روی پوست دست دیده می‌شوند. این زگیل‌ها بافت خشنی دارند و گنبدی شکل هستند و رنگ آن‌ها در پوست‌های گندمی خاکستری_قهوه‌ای و در پوست‌های روشن، صورتی است.
زگیل معمولی معمولا اطراف ناخن، روی انگشتان و پشت دست بوجود می‌آید. این نوع زگیل‌ها بیشتر در قسمت‌هایی از پوست که دچار خراشیدگی شده است (مثلا به دنبال جویدن ناخن‌ها یا كندن گوشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ناخن) بوجود می‌آیند.
زگیل کف پا
این زگیل‌ها كه معمولا در كف پا ایجاد می‌شوند بصورت زائده‌های سفت و ضخیم پوستی هستند. بیشتر زگیل‌های كف پا (برخلاف زگیل‌های معمولی) به سمت خارج پوست برجسته نمی‌شوند زیرا فشار حاصل از راه رفتن روی كف پا باعث صاف و پهن شدن آن‌ها شده و آن‌ها را به داخل پوست فشار می‌دهد. هر چه این زگیل‌ها بیشتر در پوست فرو بروند، پوسته خارجی آن‌ها ضخیم‌تر شده و بیشتر ظاهر پینه پیدا می‌کنند. در صورتی که چندین زگیل کف پا به صورت دسته‌های بزرگ و مسطح رشد کنند، اصطلاحا به آن “زگیل موزاییکی” گفته می‌شود. در سطح این نوع زگیل‌ها اكثرا نقاط سیاهی دیده می‌شود كه همان عروق خونی هستند كه خون لخته شده در آن‌ها سبب ایجاد نقاط سیاه می‌شود. زگیل‌های كف پا ممكن است دردناک باشند و در هنگام راه رفتن ایجاد ناراحتی کنند. درمان زگیل‌های کف پا معمولا دشوار است.
شکل 3 زگیل کف پا
زگیل مسطح
این زگیل‌ها از زگیل‌های دیگر كوچک‌تر بوده، سطحی هموارتر و مسطح دارند و اكثرا به تعداد زیاد ایجاد می‌شوند. این‌گونه زگیل‌ها بیشتر در پوست نواحی در معرض آفتاب رخ می‌دهد ولی ممكن است هر جایی از بدن را درگیر كنند. در كودكان بیشتر روی صورت بوجود می‌آیند. این زگیل‌ها بیشتر اوقات، در آقایان در نواحی رویش ریش و در خانم‌ها روی ساق پا پیدا می‌شوند، معمولا با تیغ زدن موها به سایر نواحی پوست سرایت می‌کنند و بصورت دسته‌ای، روی پوست صورت، گردن و ساق پا رشد می‌کنند. این زگیل‌ها ممکن است به رنگ صورتی، قهوه‌ای روشن یا زرد روشن باشند. احتمالا آسیب دیدن پوست هنگام تراشیدن موهای آن ناحیه باعث این پدیده و گسترش و انتشار زگیل‌ها می‌شود. از بین انواع زگیل، زگیل‌های مسطح یا صاف تمایل دارند که در تعداد بیشتری رشد کنند، احتمالا بین 20 تا 100. با این حال آن‌ها به احتمال زیاد بدون درمان از بین می‌روند.
شکل 4 زگیل مسطح
زگیل نخی
این زگیل دراز و باریک است و به رنگ پوست، بافت آن‌ها خشن و ضخیم است و مانند یک رشته‌ی نخی کوچک روی پوست رشد می‌کند. این زگیل‌ها معمولا در اطراف دهان، چشم، بینی و زیر بغل ایجاد می‌شوند.
زگیل زیر ناخن
- این زگیل‌ها زیر ناخن یا اطراف آن رشد می‌کنند و روی رشد طبیعی ناخن‌ها اثر منفی می‌گذارند و با رشد خود می‌توانند باعث جدا شدن ناخن از بستر شود.
- این زگیل‌ها به صورت برآمدگی‌های خشن با سطحی زبر و مرز نامشخص نامتقارن هستند.
- درمان این گونه زگیل‌ها معمولا دشوار است .
زگیل تناسلی
این زگیل‌ها مشكل شایع و نگران كننده‌های در بالغین به شمار می‌روند و اكثرا كوچک و صاف هستند ولی می‌توانند باریک و بلند هم باشند. سطح آن‌ها نرم بوده و برخلاف بقیه زگیل‌ها زبر و پوسته‌پوسته نیستند. زگیل‌های تناسلی ممكن است، داخل مهبل یا گردن رحم در خانم‌ها، اطراف مقعد و یا داخل راست روده در آقایان، ایجاد شوند. ویروس‌هایی كه عامل زگیل‌های تناسلی هستند معمولا باعث زگیل‌های دست یا پا نمی‌شوند ولی می‌توانند باعث پدید آمدن زگیل‌هایی در دهان گردند. زگیل‌های تناسلی با سرطان‌های ناحیه تناسلی به خصوص در خانم‌ها مرتبط می‌باشند.
علل ابتلا به زگیل
زگیل‌ها از شخصی به شخص دیگر سرایت می‌کنند. احتمال سرایت زگیل‌های مسطح و زگیل‌های روی دست و پا کمتر است اما به نظر می‌رسد زگیل تناسلی از سایر زگیل‌ها مسری‌تر هستند. بنابراین لازم است تدابیری به كار برده شود كه از انتقال زگیل تناسلی از بیمار به همسر یا شریک جنسی او جلوگیری شود. به نظر می‌رسد که برخی از افراد بسیار راحت‌تر از دیگران به ویروس زگیل مبتلا می‌شوند، درست همان‌طور که برخی افراد راحت‌تر از دیگران سرما می‌خورند و این به دلیل پاسخ‌های مختلف سیستم ایمنی افراد مختلف به ویروس HPV است. در صورتی که روی پوست بریدگی، خراشیدگی یا حتی جوش وجود داشته باشد یا پوست اطراف ناخن‌ها کنده شده باشد و یا با جویدن ناخن، ویروس‌های زگیل بسیار راحت‌تر به پوست نفوذ می‌کنند.
علائم زگیل
زگیل‌ها اشکال و اندازه‌های مختلفی دارند. برخی از زگیل‌ها به سرعت رشد می‌کنند در حالی که برخی دیگر به همان شکل و اندازه قبلی خود می‌مانند. اغلب زگیل‌ها بدون درد هستند، مگر این که در نقاط حساس بدن مانند کف پا ایجاد شوند. زگیل‌ها معمولا مشکلی برای شخص ایجاد نمی‌کنند مگر این که در نقاطی از بدن رشد کنند که زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین خاطر شخص را تحت فشار بگذارند. به گفته دکتر مریم ملکی در صورتی که علائم زگیل پوستی شما برایتان مشکل‌ساز شده، موجب درد یا حساسیت به لمس شده، از آن مایعاتی ترشح می‌شود یا باعث قرمزی پوست شده است به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا مشکل شما را به دقت بررسی کند.
شکل 5 علائم زگیل‌ها
آیا زگیل باید درمان شود؟
در كودكان، معمولا زگیل بدون درمان و پس از طی چند ماه تا چند سال ناپدید می‌شود. بیشتر زگیل‌ها بدون درمان پس از ۱ تا ۵ سال از بین خواهند رفت. با این حال، از آن جا كه احتمال سرایت زگیل به سایر نواحی بدن فرد مبتلا و یا انتقال آن به افراد دیگر وجود دارد، درمان زگیل منطقی به نظر می‌رسد. بویژه هنگامی كه زگیل‌ها باعث ناراحتی یا درد شوند، درمان ضرورت می‌یابد. در زگیل‌های تناسلی احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌های مقعد و آلت تناسلی تا حدودی افزایش می‌یابد. تمامی خانم‌های بالای سی سال مبتلا به زگیل تناسلی حتی پس از درمان باید به طور منظم آزمون پاپ اسمیر انجام دهند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- وقتی که زگیل دردناک شود.
- به راحتی خونریزی کند.
- ظاهر آن تغییر کند.
- به سرعت در قسمت‌های دیگر بدن پخش شود.
- پس از برداشتن زگیل، دوباره زگیل عود کند.
- در جایی زگیل ایجاد شده که در معرض ضربات مداوم است و خونریزی می‌کند مانند ناحیه ریش که با اصلاح دچار ضربه می‌شود.
- افرادی که می خواهند زگیل را به دلایل زیبایی از بین ببرند.
درمان زگیل
متخصص پوست بسته به سن بیمار، نوع زگیل و محل آن، درمان‌های متفاوتی را به كار می‌برند.
- در کودکان زگیل‌های معمولی را می‌توان با استفاده روزانه از تركیبات حاوی اسید سالیسیلیک ضعیف درمان کرد. معمولا این روش ناراحتی زیادی ایجاد نمی‌كند ولی ممكن است هفته‌ها طول بكشد تا نتایج قابل قبول بدست آید. اگر زگیل دردناک و زخمی شود، باید درمان را به طور موقت، متوقف کرد.
- زگیل‌ها حاوی چرک نیستند، مگر آن که آلوده شوند. اگر عفونت رخ دهد، ممکن است به درمان آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشند.
- درمان زگیل‌های كف پا مشكل است زیرا قسمت اعظم زگیل زیر سطح پوست قرار دارد. روش‌های مختلف درمان آن عبارتند از:
- استفاده از چسب‌های اسید سالیسیلیک و استعمال مواد شیمیایی دیگر.
- استفاده از روش‌های جراحی مثل لیزر یا انجماد.
- ممكن است لازم شود كه بیمار برای كاهش فشار روی زگیل‌ها كفش طبی بپوشد یا برای كاهش تعریق پا، دارو مصرف نماید.
- تعداد زگیل‌های مسطح معمولا بیشتر از آن است كه با روش‌های فوق الذكر درمان شوند. لذا به كار بردن روش‌های لایه‌برداری پوست با استفاده از ترتینوئین شبانه توصیه می‌شود.
- معمولا درمان زگیل‌های تناسلی از همه مشكل‌تر است.
- در ابتدا جای تمامی زگیل‌ها باید مشخص شود. این امر مستلزم معاینه مهبل، گردن رحم و رکتوم در خانم‌هاست.
- ممكن است درمان مرتب و مكرر در مطب و با استفاده از برخی اسیدها یا منجمد كردن لازم باشد.
- گاهی داروی «پودوفیلین» جهت استعمال هفتگی توسط پزشک (متخصص پوست) تجویز می‌گردد.
- زگیل‌های تناسلی بسیار مقاوم یا بسیار بزرگ را باید با یكی از روش‌های جراحی درمان كرد.
- همسر بیمار نیز باید از نظر وجود زگیل‌های تناسلی معاینه شود.
- درمان زگیل‌های تناسلی گاهی بسیار مشكل است و حتی درمان متعدد و مكرر هم موفقیت آن را تضمین نمی‌كند.
- لیزر برای تخریب برخی از انواع زگیل‌ها به كار می‌رود.
دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در مقاله‌ی _روش‌های مختلف درمانی انواع زگیل_ به توضیح مفصل درمان زگیل می‌پردازد.
علت عود زگیل‌ها چیست؟
گاه زگیل‌های قدیمی قبل از این كه درمان شوند ویروس را به پوست نواحی اطراف گسترش داده‌اند، بنابراین بهترین راه محدود كردن این اتفاق این است كه زگیل‌های جدید را به همان سرعتی كه رشد می‌كنند درمان كنیم تا فرصت كمتری برای پخش كردن و انتشار ویروس به پوست اطراف وجود داشته باشد. از سوی دیگر، هیچ روش درمانی قطعی برای زگیل وجود ندارد و احتمال عود زگیل پس از هر نوع درمان وجود دارد. معاینه به وسیله پزشک متخصص می‌تواند شما را از این كه زگیل‌ها كاملا درمان شده‌اند مطمئن كند.
تعداد بازدید از این مطلب: 18675
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۲ دیدگاه
یونس · ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ در ۷:۴۵ ق.ظ
عالی بود
من زگیل تخت در پیشانی و گردن دارم که زیاد شده میخواهم بروم پیش دکتر جمال الدین حسن زاده در کردستان که درمانش کنه نظرتون چیه دکتر ؟
چون من نمیتونم بیام اصفهان
مریم ملکی · ۱۷ خرداد ۱۴۰۱ در ۶:۲۱ ب.ظ
سلام عالی هستن