تینهآ ورسیکالر (Tinea versicolor) همچنین موسوم به پیتریازیس ورسیکالر، یکی از شایعترین عفونتهای قارچی پوست است. معمولا این قارچ با رنگ طبیعی پوست تداخل میکند و این منجر به ایجاد لکههای کوچکی میشود که یا کمرنگتر یا تیرهتر از پوست اطراف است. کرمهای ضدقارچ، لوسیونها یا شامپوها میتواند به درمان تینهآ ورسیکالر کمک کند اما بعد از درمان موفق نیز رنگ پوست ممکن است همچنان به شکل قبل از درمان، برای چند هفته باقی بماند و عفونت ممکن است باز گردد مخصوصا در محیطهای گرم و مرطوب. دکتر مریم ملکی متخصص پوست به توضیح بیشتر در باره این بیماری میپردازد.
شکل ۱ تینهآ ورسیکالر
علائم و نشانههایتینهآ ورسیکالر
تنها علائم این بیماری شامل لکههای تغییر رنگ داده پوست است که به آهستگی رشد میکند. لکههای کوچک پوست میتواند در رنگهای متنوع باشد که شامل: سفید، صورتی، برنزه یا قهوهای تیره است. لکهها ممکن است در ماههای تابستان بیشتر قابل توجه باشند و تغییرات در رنگ پوست طبیعی شما بیشتر مشخص شود. این لکهها معمولا بر روی سینه، قفسه سینه، گردن یا کمر ایجاد میشوند. سایر علائم این بیماری عبارتند از:
1. ایجاد لکههای روشنتر یا تیرهتر از پوست اطراف (البته ایجاد لکههای روشن شایعتر است.)
2. ایجاد لکههای صورتی، قرمز، قهوهای مایل به زرد یا قهوهای
3. ایجاد خشکی، خارش و پوستهپوسته شدن
4. بهتر شدن لکهها در آب و هوایی که کمتر مرطوب است.
5. تینهآ ورسیکالر در افراد دارای پوست تیره ممکن است رنگ پوست را بیرنگ کند و به شکل لکه روشنتر از پوست نرمال ظاهر شود. برای برخی از افراد پوست به جای روشن شدن، ممکن است تیرهتر شود.
شکل ۲ علائم و نشانههای تینهآ ورسیکالر
عامل ایجاد تینهآ ورسیکالر چیست؟
عامل این بیماری قارچی به نام مالاسزیا فورفور است که معمولا پوست سالم ممکن است به طور طبیعی این قارچها را در خود داشته باشد و در منافذ یا سوراخهای پوست (محل باز شدن فولیکولهای مو) وجود داشته باشند. وجود این قارچ به طور معمول هیچ مشکلی برای سلامتی بدن ایجاد نمیکند. این قارچها در کنار سلولهای بدن به صورت یک همزیستی مسالمتآمیز زندگی میکنند. با این حال، گاهی اوقات رشد این مخمرها میتواند از کنترل خارج شده و بر روی رنگ طبیعی پوست تاثیر بگذارد.
چه زمان نیاز به ملاقات با پزشک است؟
در صورتی که با مراقبتهای فردی پوست شما بهبود نمییابد به پزشک مراجعه کنید، اگر عفونت قارچی برگشت یا اگر لکهها سطح وسیعی از پوست شما را پوشانده است، شما ممکن است نیاز به داروهای قویتر برای درمان عفونت داشته باشید.
آیا تینهآ ورسیکالر واگیر دارد؟
خیر، این بیماری غیرمسری است.
چه بیماریهای مشابهی با تینهآ ورسیکالر مطرح هستند؟
برخی از افرادمبتلا به تینهآ ورسیکالر که لکههای پوستی سفیدتر از رنگ پوستشان دارند نگران هستند که نکند به ویتلیگو (لکوپیس) دچار شده باشند.
- ویتلیگو: برخی از بیماریها مانند ویتلیگو اغلب با نشانههای تینهآ ورسیکالر همپوشانی دارند و با این بیماری اشتباه گرفته میشوند. با این وجود ویتلیگو میتواند از جهات مختلف با تینهآ ورسیکالر متفاوت باشد. این تفاوتها عبارتند از:
- ویتلیگو سطح پوست را تغییر نمیدهد و پوستهپوسته نمیشود.
- ویتلیگو معمولا روی انگشتان، مچ دست، زیر بغل، دهان، چشم یا کشاله ران دیده میشود ولی این قارچ پوستی نواحی سینه، گردن، بازوها و کمر را درگیر میکند.
- ویتلیگو اغلب لکههایی را ایجاد میکند که متقارن هستند.
- استفاده از لامپ وود در تشخیص این دو کمککننده است.
- پیتیریازیس روزهآ: ضایعات ناشی از پیتیریازیس روزهآ نیز شبیه به تینهآ ورسیکالر هستند اما معمولا قبل از ایجاد این بثورات، لکه نسبتا بزرگتر قرمز و پوستهپوستهای ظاهر میشود که اصطلاحا به آن پیشآهنگ گفته میشود و پس از یکی دو هفته سایر ضایعات به شکل یک درخت کریسمس در کمر ظاهر میشوند. علت دقیق پیتیریازیس روزهآ معلوم نیست. اما این بیماری نیز نه مسری است و نه خطرناک میباشد.
شکل ۳ بیماریهایی که با تینهآ ورسیکالر همپوشانی دارند
عوامل خطر ابتلا به تینهآ ورسیکالر چیست؟
تینهآ ورسیکالر زمانی اتفاق میافتد که قارچها بیش از حد رشد میکنند. تعدادی از عواملی که این رشد را تشدید میکنند عبارتند از :
- سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری
- تعرق زیاد
- قرار گرفتن در آب و هوای مرطوب و گرم
- سیستم ایمنی ضعیف. وقتی که سیستم ایمنی قادر به محافظت از بدن بر علیه رشد قارچ یا کپک بر روی پوست یا هر جای دیگر نیست.
- مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف میکنند.
- برخی از انواع سرطان و بیماریهای ضعف سیستم ایمنی
چقدر طول میکشد تا پوست به حالت عادی برگردد؟
درمان این بیماری پوستی معمولا زمان زیادی نیاز دارد. حتی با وجود از بین رفتن عفونت قارچی، پوست به چند هفته یا چند ماه زمان نیاز دارد تا تغییر رنگ ایجاد شده بر روی خود را ترمیم کند. با این وجود عفونت ممکن است هنگامی که آب و هوا گرمتر و مرطوبتر میشود، بازگردد. اگر این بیماری مکرر ایجاد شود، معمولا توصیه میشود که حتما جهت بررسی و درمان به پزشک مراجعه شود.
غربالگری و تشخیص تینهآ ورسیکالر
پزشک ممکن است برای تشخیص تینهآ ورسیکالر نیاز به معاینه پوست داشته باشد. در صورتی که هیچ شکی نباشد، او ممکن است مقداری از پوست را تراشیده و در زیر میکروسکوپ نگاه کند یا جهت بررسی به آزمایشگاه بفرستد.
درمان تینهآ ورسیکالر
اگر تینهآ ورسیکالر شدید است یا به داروهای پیشخوانی جواب نمیدهد، شما ممکن است نیاز به توصیه داروهای قوی موضعی و خوراکی داشته باشید.
- داروهای موضعی:
- سلینیوم سولفاید (سلسون، اکسل) (2.5%Selenium sulfide Selsun, Exsel)
- کتاکونازول کرم یا شامپو (Ketoconazole Nizoral)
- داروهای خوراکی:
- قرص های کتوکونازول (Ketoconazole Nizoral)
- قرص فلوکونازول (Fluconazole Diflucan)
حتی بعد از درمان موفقیتآمیز رنگ پوست ممکن است تا هفتهها به همان شکل باشد. همچنین عفونت ممکن است در هوای گرم و مرطوب برگردد. در موارد نادر ممکن است احتیاج به گرفتن دارو یک تا دو بار در ماه داشته باشید تا از عود مجدد عفونت جلوگیری کنید.
شکل ۴ درمانهای عفونت پوستی تینهآ ورسیکالر
چگونه میتوان از تینهآ ورسیکالر پیشگیری کرد؟
جلوگیری از عود این بیماری معمولا دشوار است. اگر پزشک تینهآ ورسیکالر را تشخیص داده است و با موفقیت درمان شده، گامهایی زیر برای جلوگیری از ایجاد عفونت در آینده موثر است:
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض گرمای بیش از حد
- اجتناب از برنزه کردن یا قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- اجتناب از تعریق بیش از حد
- دوش گرفتن روزانه
- برای جلوگیری از بروز بیماری پوستی تینهآ ورسیکالر کالر، پزشک درمانهای پوستی یا خوراکی را تجویز خواهد کرد که باید ماهیانه یک یا دو بار از آن ها استفاده کنید. در ماههای گرم و مرطوب سال باید دفعات استفاده از این داروها را افزایش دهید.
- همچنین از مالیدن روغن یا محصولات روغنی به پوست و پوشیدن لباسهای تنگ، محدودکننده یا بدون تهویه خودداری کنید.
- در معرض آفتاب قرار گرفتن عفونتهای قارچی را خیلی بارز میکند.
درمانهای پیشگیری عبارتند از:
- محلول سلینیوم سولفید سلسون (Selenium sulfide Selsun) که به ناحیه درگیر مالیده میشود هر دو تا سه هفته
- قرص کتوکونازول نیزورال (Ketoconazole Nizoral) هر یک ماه
توجه كنید این داروها بدون نسخه پزشک نباید مصرف شوند و مصرف خودسرانه میتواند عوارض جبرانناپذیرى به همراه داشته باشد.
مراقبتهای فردی تینهآ ورسیکالر
برای یک مورد ملایم از تینهآ ورسیکالر میتوانید از محلولهای مالیدنی، کرم یا پمادهای بر پیشخوان داروخانهها استفاده کنید. بیشتر عفونتهای قارچی به خوبی به این درمانهای موضعی جواب میدهند که این درمانها عبارت هستند از:
- شامپو سلنیوم سولفید (سلسون آبی) ((Selenium sulfide) Selsun Blue)
- میکونازول (میساتین) ((Miconazole) Micatin)
- کلوتریمازول (لوتریمین) ((Clotrimazole) Lotrimin)
- تربینافین (لامیسیل) ((Terbinafine) Lamisil)
روش استفاده: ناحیه درگیر را بشویید و خشک کنید، سپس یک لایه نازک از داروی موضعی را یک یا دو بار در روز برای حداقل ۲ هفته بر آن بمالید. همزمان از شامپوی ضدقارچ بدن در حمام به صورت روزانه استفاده میشود و ناحیه کمر، سینه، گردن و بازوها با شامپو به مدت ۵ دقیقه پوشانده شده و سپس شسته میشود. اگر بعد از ۴ هفته هیچ بهبودی مشاهده نشد با پزشک خود تماس بگیرید. شما ممکن است نیاز به داروی قویتری داشته باشید.
لطفا از عکسهای قبل و بعد بیماران در گالری عکس دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
- تلفن :03116662224
تعداد بازدید از این مطلب: 27463
لطفا از عکسهای قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۲ دیدگاه
محسن · ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ در ۵:۳۹ ب.ظ
خسته نباشید.من چندین ساله همین بیماری را دارم و هر سال باید برم دکتر و کلی قرص و دارو و شامپو بعد استفاده خوب میشه اما باز برمیگردن با اینکه هر دو روز استحمام میکنم دیگه این اخریا خسته شدم بیخیالش شدم و تابستون خیلی زیاد شد زمستون کمتر و تا یکماه پیش مشکلی نداشتم اما باز شروع شده نمیدونم دیگه واقعا چیکار کنم تا الان تو این چند ساله چهار بار هم دکتر رفتم
مریم ملکی · ۱۵ خرداد ۱۴۰۲ در ۴:۴۸ ب.ظ
سلام اقای محسن توی مقاله کفتم که برای درمان تینهآ ورسیکالر با قارچ پوستی شرایط محیط زندگی یا کار باید خیلی گرم و مرطوب نباشه
و هر هفته برای پیشگیری یکبار از شامپوی ضدقارچ روی بدن استفاده کنید
لباس نخی بپوشید
در سرایط شدت از نظر سایر بیماریهای سیستم ایمنی باید بررسی شوید