واژه Naevus معادل لاتین خال یا علائم پوستی مادرزادی است. دکتر ساموئل بکر متخصص پوست آمریکایی در سال 1949 دو مردی را توصیف می‌کند که لکه پوستی قهوه‌ای‌رنگ حاوی مو در بالاتنه خود داشتند.
ظاهر خال بکر (Becker naevus) به چه صورت است؟
در ابتدا یک لکه بزرگ، نامنظم، یک طرفه، به رنگ قهوه‌ای روشن در روی پوست ایجاد می‌شود. اگرچه این خال بیشتر در بالاتنه دیده می‌شود اما در صورت، بدن، دست و پا نیز ممکن است ایجاد شود. معمولا اندازه کف دست فرد یا کمی بزگ‌تر است ولی گاهی اوقات بیش از نیمی از قسمت فوقانی کمر یا سینه را در بر می‌گیرد. در بلوغ این لکه ممکن است بزرگ، ضخیم و تیره‌تر شود. ممکن است در این لکه مو رشد کند و در برخی موارد ممکن است آکنه نیز در روی این خال بروز کند. این خال بیشتر در مردان مشاهده می‌شود. این بیماری می‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد ولی اغلب فرد یا والدین فرد متوجه آن نمی‌شوند و معمولا اولین بار در زمان بلوغ مشاهده می‌شود. اغلب مردان بیشتر از زنان (با نسبت 5 به 1) دچار خال بکر می‌شود. اگرچه در بیشتر موارد افراد تنها یک خال بکر دارند اما تعداد بیشتر آن نیز امکان‌پذیر است.
شکل 1 خال بکر
چه عواملی باعث ایجاد خال بکر می‌شوند؟
علت دقیق خال بکر هنوز مشخص نیست. تصور می‌شود که علت آن نقص ژن است. یک ژن مهم مرتبط با سندرم بکر نووس ACTB (اکتین بتا) است. اگر چه برخی از کودکان از بدو تولد این خال را با خود دارند اما معمولا در کودکی و اوایل نوجوانی خال پدیدار می‌شوند. یک نظریه در مورد خال بکر این است که برخی افراد از بدو تولد یک لکه پوستی کوچکی با زمینه خال بکر با خود دارند. تصور می‌شود این لکه پوستی به هورمون‌های مردانه حساس‌تر است و اغلب در دوران بلوغ تغییر می‌کند.
خال بکر به طور معمول در دوران کودکی یا نوجوانی در یک شانه و قسمت بالای تنه ظاهر می‌شود اما گاهی اوقات ممکن است در جای دیگری از بدن نیز پدیدار شود. خال بکر اغلب تیره می‌شود و در محل این خال احتمال رشد بیش از حد مو (هایپرتریکوز) و آکنه نیز وجود دارد. خال بکر به دلیل رشد بیش از حد اپیدرم (لایه فوقانی پوست)، سلول‌های رنگدانه‌ای (ملانوسیت‌ها) و فولیکول‌های مو به وجود می‌آید و علت اصلی آن به طور کامل مشخص نیست.
در مردان در سنین بلوغ بیشتر دیده می‌شود و همان طور که گفته شد گاهی اوقات با آکنه و رشد مو همراه است. ممکن است آندروژن‌ها (نوعی هورمون‌های جنسی مردانه) باعث گسترش نواحی لک در این عارضه بشوند.
شکل 2 موی زائد و خال بکر
عوارض خال بکر چیست؟
خال بکر مشکل و عارضه خاصی در بدن ایجاد نمی‌کند و بیشتر ظاهر آن است که ناخوشایند است، اگرچه آکنه یا در موارد نادر اگزما نیز ممکن است همراه با خال بکر دیده شود. درمان در درجه اول به دلایل زیبایی انجام می‌شود.
شکل 3 عوارض خال بکر
سندروم خال بکر چیست؟
در موارد بسیار نادر ممکن است برخی از ناهنجاری‌های بافت‌های زیرین که از همان سلول جنینی، اکتودرم گرفته شده‌اند، وجود داشته باشد. در این صورت در این موارد بیماری به نام سندرم خال بکر شناخته می‌شود.
در این سندرم خال بکر با سایر ویژگی‌های پوستی و عارضه‌های عضلانی اسکلتی یا عدم رشد (هیپوپلازی) پستان همراه است.
سندرم خال بکر با وجود یک ناحیه لک بکر همراه با عدم رشد کافی (هیپوپلازی) پستان یا سایر نقایص مربوط به پوست، عضلات یا اسکلت مشخص می‌شود که همه آن‌ها معمولا در همان طرفی که خال وجود دارد ممکن است وجود داشته باشند. علائم این سندرم علاوه‌بر خال ممکن است شامل هیپوپلازی (عدم رشد کافی) پستان همان طرف باشد. ناهنجاری‌های اسکلتی مانند هیپوپلازی کمربند شانه‌ای، اسکولیوز، دنده‌های به هم چسبیده، کوتاه بودن بازوی همان طرف و چندین ویژگی دیگر است.
به طور کلی این ناهنجاری‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- همارتومای عضله صاف (رشد بیش از حد بافت عضله صاف)
- عدم رشد طبیعی در ساختار پستان، عضله سینه، چربی زیر پوست، بازو، دیواره قفسه سینه و ستون فقرات
- رشد بیش از حد بافتی مانند غده فوق‌کلیه، اندام، انگشتان دست، پا و بیضه
شکل 4 ناهنجاری‌های همراه خال بکر
تشخیص خال بکر چگونه است؟
خال بکر با انجام معاینه و بررسی سابقه ایجاد ضایعه پوستی توسط متخصص پوست تشخیص داده می‌شود. در بعضی از موارد برای تشخیص دقیق‌تر لازم است، بیوپسی (نمونه برداری) انجام شود، در این موارد یک نمونه‌برداری کوچک از پوست (بیوپسی) نیز صورت می‌گیرد تا زیر میکروسکوپ بررسی شده و تشخیص قطعی شود.
آیا خال بکر وراثتی است؟
تصور می‌شود که این بیماری ارثی نباشد و در افرادی رخ می‌دهد که سابقه این بیماری را در خانواده ندارند. اگرچه برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند خال بکر گاهی بیش از یک عضو از اعضای خانواده را درگیر می‌کند اما معمولا سابقه خانوادگی تاثیری در آن ندارد.
آیا خال بکر سرطانی می‌شود؟
خیر، این خال در آینده ریسک سرطانی شدن ندارد و فقط از نظر ظاهری ناخوشایند است.
درمان خال بکر چیست؟
- درمان این عارضه به علت گستردگی ضایعه معمولا چالش‌برانگیز است و در حال حاضر هیچ روش کاملا موثری برای درمان آن وجود ندارد، با این حال اگر ناحیه آسیب‌دیده در معرض آفتاب قرار نگیرد تا برنزه نشود، رنگ قهوه‌ای تیره کم‌تر مشخص است.
- درمان با انواع کرم‌های ضدلک موثر واقع نشده و علت آن هم این است که خال بکر یک خال مادرزادی دیررس است و سلول‌های رنگدانه و فولیکول‌های مو عمق زیادی در پوست دارند و کرم نمی‌تواند تا عمق کافی در پوست نفوذ کند. ولی با این حال در کلینیک هور، دکتر مریم ملکی با استفاده از روش‌های ترکیبی توانسته است تنها در یک جلسه درمان تا حدود ۵۰٪ میزان تیرگی این خال را کاهش دهد. اگرچه حفظ این نتیجه مستلزم پرهیز از آفتاب و سولاریوم است.
- داروهای تریامسینولون و هیدروکینون در زمینه درمان این اختلال ذکر شده است. بافت‌های وابسته شامل پستان، عضله صاف و پوست است و فنوتیپ‌های مربوط به آن لیپوآتروفی و میکرومیلیا هستند.
- موهای زائد را می‌توان با درمان های مکرر با لیزر حذف مو یا با الکترولیز کاهش داد. رنگدانه را می‌توان با لیزر رنگدانه کاهش داد اما این همیشه موثر نیست و ممکن است با لیزردرمانی نیز بدتر شود.
- آکنه‌های مرتبط با خال بکر با درمان‌های استاندارد آکنه از جمله در موارد شدید، ایزوترتینوئین خوراکی قابل درمان هستند.
- لیزر کیوسویچ (Q-switched) که یکی ازدرمان‌های رایج است، عملکرد متغیری را در درمان نشان داده است. اگرچه پاسخ‌ها به هر روش درمانی متغیر است و احتمال عود مجدد هم زیاد است اما در هر صورت به دلیل وسعت زیاد خال بکر نمی‌توان از روش جراحی برای درمان آن استفاده کرد.
شکل 5 درمان خال بکر
در پایان دکتر مریم ملکی می‌افزاید برای کمرنگ شدن خال بکر باید حتما از قرار گرفتن محل خال در معرض نور خورشید جلوگیری کرد. متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای این وضعیت وجود ندارد و خال خودبه‌خود نیز برطرف نمی‌شود. سیستم‌های مختلف لیزردرمانی نیز می‌توانند به از بین رفتن مو و رنگ این لکه کمک کنند. به طور کلی در درمان با لیزر، حذف موی زائد خال موفقیت‌آمیزتر از حذف رنگ تیره آن است.
در صورتی که آکنه یا اگزما نیز همراه با خال بکر وجود داشته باشد، درمان این مشکلات پوستی می‌توانند موثر واقع شود.
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری عکس دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
- تلفن :03136662224
تعداد بازدید از این مطلب: 18967
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه