خال اوتا چیست؟

خال مادرزادی نوعی تغییر رنگ محدود ماندگار در بخشی از پوست است. این خال مادرزادی اغلب از بدو تولد وجود دارد که به آن ماه گرفتگی (birthmark) نیز گفته می‌شود. خال اوتا (Ota) نوعی خال مادرزادی است که از سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت) که ملانین تولید می‌کنند تشکیل شده است و نوعی خال ملانوسیتی می‌باشد. خال‌های ملانوسیتی با رنگ‌بندی خاکستری-آبی یا قهوه‌ای-خاکی هستند که سلول‌های این خال‌های مادرزادی اغلب در اعماق درم وجود دارند (نوعی درمال ملانوسیتوز یا لکه مغولی). درمال ملانوسیتوز در هر جایی در بدن از جمله داخل دهان نیز ممکن است ایجاد شود. در زیر دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو به این مقوله می‌پردازد.

شکل 1 خال ایتو

ویژگی‌های خال اوتا

• خال‌های اوتا معمولا یک‌طرفه هستند. خال‌های دوطرفه در 5 تا 15 درصد از بیماران رخ می‌دهد که به آن خال هوری گفته می‌شود. خال هوری از بدو تولد دیده نمی‌شود، بنابراین نوعی ملانوسیتوز اکتسابی است.

شکل 2 خال هوری

•  این خال‌ها معمولا فاقد مو هستند.
• افزایش رنگدانه‌های ملتهمه (اسکلرا) در تقریبا 50 تا 66 درصد از بیماران
• معمولا ارثی نیست.
• ممکن است پاپول‌های آبی دور بینی و داخل بینی شبیه خال‌های آبی وجود داشته باشد.
• خال اوتا در ناحیه پیشانی، شقیقه، گونه، بینی و اطراف چشم ایجاد می‌شود. ممکن است در چشم (ملتهمه، قرنیه، شبکیه، عنبیه و کام و حنجره) دیده شود. حدود نیمی از افراد مبتلا به این عارضه در چشم خود نیز دارای رنگدانه‌های آبی هستند. Nevus of Ota همچنین به عنوان ملانوسیتوز چشمی شناخته می‌شود.

یک خال پوستی مشابه به نام nevus of Ito وجود دارد که بسیاری از ویژگی‌های مشابه خال Ota را دارد اما در شانه و کنار گردن ظاهر می‌شود. خال اوتا بسیار شایع‌تر از خال ایتو است.

شکل 3 ملانوسیتوز چشمی

چه کسانی در معرض خطر درمال ملانوسیتوز قرار دارند؟

• هنوز علت دقیق ایجاد این لکه‌ها مشخص نیست.
• جهش‌های خاصی در درمال ملانوسیتوز شناسایی شده است که اغلب در GNAQ یا GNA11 می‌باشد.
• محققان بیان می‌کنند هورمون‌ها در ایجاد این لکه‌ها نقش دارند.
• تغییر رنگ ممکن است با افزایش سن، بلوغ و یائسگی، تیره‌تر شود و گسترش یابد.
• نور خورشید همچنین می‌تواند ضایعات را تیره کند.

سن شروع خال اوتا

این خال‌ها در 50% از موارد از بدو تولد وجود دارند اما ممکن است در برخی از افراد در دوران بلوغ یا بارداری به دلیل تغییرات هورمونی ظاهر شود.

شیوع جغرافیایی خال اوتا

خال اوتا و ایتو در افراد آسیایی و افریقایی بیشترین شیوع را دارد. در ژاپنی ها 0.2 تا 6 درصد از مردم خال اوتا دارند. این وضعیت در زنان شایع‌تر است. هر دو این خال‌های مادرزادی در افراد سفید پوست نامتداول است.

علائم و نشانه‌های درمال ملانوسیتوز چیست؟

در تمام انواع درمال ملانوسیتوز، خال رنگ‌های مختلفی ممکن است داشته باشد از جمله بنفش قهوه‌ای، بنفش آبی یا سبز آبی. خال‌هایی که از کودکی ایجاد می‌شوند ممکن است تا بزرگسالی به تدریج رشد کرده و تیره‌تر شوند. مطابق با شرایط محیطی یا شخصی، رنگ خال ممکن است تغییر کند، مثلا با خستگی، قاعدگی، قرار گرفتن در هوای داغ ممکن است به نظر برسد رنگ خال تغییر می‌کند.

شکل 4 رنگ‌های خال اوتا

عوارض درمال ملانوسیتوز

افراد مبتلا به خال اوتا که تا چشم گسترش می‌یابد، بیشتر در معرض ابتلا به گلوکوم (آب‌سیاه) هستند. گلوکوم گروهی از بیماری‌های چشمی است که به عصب بینایی شما آسیب می‌رساند. این آسیب می‌تواند باعث از بین رفتن بینایی و نابینایی شود. بسیاری از افراد مبتلا به گلوکوم هیچ علامتی ندارند و شما فقط زمانی می‌توانید متوجه آسیب آن شوید که بینایی خود را (محیطی) از دست بدهید. گلوکوم هیچ درمانی ندارد اما درمان زودهنگام می‌تواند کمک‌کننده باشد. در موارد بسیار نادر ممکن است در درمال ملانوستتوز، ملانومای بدخیم ایجاد شود. این مورد بیشتر در افراد سفید پوست اتفاق می‌افتد. ملانومای چشمی در عنبیه، کره چشم، مغز، مشیمیه، جسم مژگانی و عصب بینایی مربوط به خال اوتا گزارش شده است.

شکل 5 عوارض خال اوتا

تشخیص درمال ملانوسیتوز چگونه است؟

تشخیص این موارد معمولا با مشاهده تغییر رنگ مشخص در پوست، صورت می‌گیرد. این وضعیت براساس ناحیه تحت تاثیر، دسته‌بندی می‌شود. در برخی از بیماران ممکن است نمونه‌برداری از پوست انجام شود تا وجود ملانوسیت‌ها در درم تایید گردد. سایر وضعیت‌های پوستی که منجر به لکه‌های خاکستری یا مایل به آبی در پوست می‌شوند نیز باید هنگام تشخیص مد نظر قرار بگیرند. از جمله این وضعیت‌ها عبارتند از:

1. خال آبی
2. تیره شدن ناشی از دارو (به علت مصرف آنتی‌بیوتیک مینوسایکلین یا تتراسایکلین)
3. ملاسما
4. تيره شدن پس از التهاب در پوست
5. لیکن پلان پیگمنتوز (رنگدانه‌ای) و درماتوز خاکستری (ashy dermatosis)

درمان خال اوتا

خال اوتا معمولا خوش‌خیم است، اما برخی از افراد ممکن است بخواهند به دلایل زیبایی آن را بردارند. انواع مختلفی از درمان‌ها در دسترس است. کارشناسان توجه دارند که برخی از این درمان‌ها ممکن است منجر به ایجاد اسکار شود. این درمان‌ها عبارتند از:

1. پوشاندن لکه‌های تغییر رنگ یافته با مواد آرایشی
2. کرایوتراپی
3. لیزر
4. جراحی برای برداشتن ضایعات
5. کرم‌های سفیدکننده موضعی بر پایه هیدروکینون

شکل 6 درمان خال اوتا

• اغلب ترکیبی از درمان‌ها لازم است.
• لیزر درمانی در افرادی که پوست روشن دارند بیشتر از افراد با پوست تیره موثر است.
• متاسفانه پس از درمان ضایعه با لیزر، بازگشت آن متداول است.
• گاهی اوقات ممکن است در حین جلسات درمانی شاهد به تیره‌تر شدن لک ‌شویم که قابل برطرف کردن است. • مشخص شده است که لیزرهای کیوسویچ (Q-switched) در درمان خال‌های Ota موثر هستند. • درمان با لیزر معمولا با استفاده از لیزر کیوسویچ ان دی یاگ 1064 نانومتر یا لیزر روبی QS و نور شدید پالسی یا آی پی ال، این روش براساس تخریب ملانوسیت‌های لایه میانی پوست عمل می‌کند. • مطالعه‌ای که بر روی افرادی در یک بیمارستان کره‌ای با خال اوتا انجام شد، نشان داد که لیزرهای کیوسویچ یک درمان قابل اعتماد و موثر است و منجر به کاهش چشمگیر رنگدانه‌ها شد و همچنین کلاژن‌‌سازی انجام شد. • مطالعه دیگری نشان داد برخی از بزرگسالانی که از لیزر موفقیت‌آمیز با لیزر کیوسویچ استفاده کرده‌اند‌، در عرض 2 تا 3 سال برگشت رنگدانه مجدد را تجربه می‌کنند. • پس از این درمان‌ها، مراقب باشید تا از برگشت هایپرپیگمانتاسیون جلوگیری کنید.
• از قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید خودداری کنید و از کرم‌های ضدآفتاب با طیف وسیع استفاده کنید.

رزرو نوبت ویزیت آنلاین دریافت مشاوره رایگان
تعداد بازدید از این مطلب: 3750
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224