بیشتر سرطان های پوست از لایه بالایی پوست شروع می‌شود که اپیدرم نامیده می‌شود. اگر از نشانه‌های سرطان سلول‌های سنگفرشی و عوارض و خطرات آن آگاه باشید، زودتر می‌توانید آن را تشخیص دهید، و از عوارض آن پیشگیری کنید و یا با عوامل مستعد کننده آن‌ها آشنا شوید و کلاً جلوی ایجاد این نوع سرطان‌ها را بگیرید. هر چه این اختلال زودتر تشخیص داده شود، درمان سریع‌تر انجام می‌گردد و احتمال بهبودی کامل بیستر می‌گردد. دکتر مریم ملکی متخصص پوست، در این مقاله، تلاش می‌کند شما را با علائم هشدار دهند‌ه این سرطان پوستی آشنا کند، تا بدانید هنگام بررسی پوست خود باید دنبال چه چیزی باشید. تشخیص سریع سرطان، قبل از گسترش آن، درمانش را آسان‌تر می‌کند.
نمونه‌ای از سرطان سلول‌های سنگفرشی
انواع مختلف سرطان پوست چیست؟
پوست انسان دارای چندین لایه است. لایه بیرونی و محافظ پوست به اپیدرم نامیده می‌شود. اپیدرم از سلول‌های سنگفرشی، سلول‌های پایه (بازال) و ملانوسیت (رنگدانه‌ساز) تشکیل شده است. این سلول‌ها دائماً در حال ریزش هستند تا سلول‌های پوستی تازه و جدیدی را ایجاد کنند.
هنگامی که برخی تغییرات ژنتیکی در DNA هر یک از این سلول‌ها رخ می‌دهد، سرطان پوست رخ می‌دهد. انواع اصلی سرطان پوست شامل؛ کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC)، کارسینوم سلول بازال (BCC)، و ملانوم بدخیم است.
- کارسینوم یا سرطان سلول پایه‌ای پوست، منشا این سرطان از سلول‌های بازال پوست است.
- کارسینوم یا سرطان سلول سنگفرشی پوست، منشا این نوع سرطان از سلول‌های سنگفرشی پوست است.می شود. پرتودرمانی سطحی برای سرطان‌هایی که فراتر از پوست پخش شده‌اند:
- ملانوم بدخیم، منشا این سرطان از سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست است.
سلول‌های سنگفرشی سلول‌های مسطح و نازکی هستند که اپیدرم، یا بیرونی‌ترین لایه پوست را تشکیل می‌دهند. سایر قسمت‌های بدن از جمله ریه‌ها، غشاهای مخاطی و مجاری ادراری نیز دارای لایه‌هایی از سلول‌های سنگفرشی هستند که ممکن است سرطانی شوند.
SCC یا سرطان سلول سنگفرشی، بعد از سرطان سلول بازال، دومین شکل شایع سرطان پوست است. معمولا در مناطقی از بدن که در اثر اشعه ماورابنفش خورشید و یا تخت‌های برنزه آسیب می‌بیند (شامل سر, گردن, سینه, پوست قسمت بالای کمر, لب‌ها, بازوها, پاها و دستها) یافت می‌شود.
SCC یک سرطان پوست با رشد نسبتا آهسته است، که برخلاف سرطان سلول بازال پوست می‌تواند به بافت‌ها, استخوان‌ها و غدد لنفاوی مجاور گسترش یابد. این انتشار درمان آن را سخت کرده است ولی اگر زود تشخیص داده شود درمان آن هم آسان تر می‌شود.سرطان سلول سنگفرشی چیست؟
سرطان سلول سنگفرشی پوست نوعی شایع از سرطان‌های پوست است که در سلول‌های سنگفرشی آن ایجاد می‌شود؛ یعنی در سلول‌هایی که لایه‌های میانی و خارجی پوست را تشکیل می‌دهند.
سرطان سلول سنگفرشی پوست معمولا کشنده نیست، اگرچه گاهی می‌تواند تهاجمی باشد. در صورت درمان نکردن، این سرطان می‌تواند رشد کرده یا به سایر بخش‌های بدن منتشر و منجر به عوارض جدی شود.
نشانه‌ها
سرطان سلول سنگفرشی پوست بیشتر در نواحی از پوست که در معرض نور خورشید قرار گرفته است، رخ می‌دهد، مانند پوست سر، پشت دستها، گوش‌ها و لب‌ها. اما این نوع از سرطان می‌تواند در هر جای دیگری از بدن نیز بروز پیدا کند، مانند داخل دهان، اندام تناسلی و کف پا.
علائم و نشانه های سرطان سلول سنگفرشی پوست می‌تواند در اشکال زیر باشد:- توده گنبدی شکل و یا برآمدگی قرمز و سفت
- زخم مسطح همراه با پوسته‌های زبر
- زخم باز که به طور کامل بهبود نمی‌یابد، یا دچار خارش و خونریزی می‌شود
- زخمی جدید یا نواحی برجسته روی زخم‌های قدیمی
- ضایعه پوسته‌دار و فلسی شکل و زبر بر روی لب که می‌تواند به زخم باز تبدیل شود
- زخم قرمز رنگ یا لکه‌ای زبر داخل دهان
- ضایعات برجسته و قرمز یا زخم شبیه زگیل در داخل، یا روی مقعد و یا روی ناحیه تناسلی
توده گنبدی‌شکل با برآمدگی قرمز
علت سرطان سلول سنگفرشی پوست چیست؟
سرطان سلول سنگفرشی پوست زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سنگفرشی در لایه‌های خارجی و میانی پوست شروع به جهش و ایجاد تغییر در DNA کنند. DNA سلول شامل دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری را باید انجام دهد.
جهش در DNA سلول‌های سنگفرشی پوست، باعث می‌شود که این سلول‌ها شروع به رشد خارج از کنترل کنند و در حالی‌که که سلول‌های سنگفرشی طبیعی در حالت عادی می‌میرند، این سلول‌های سنگفرشی با DNA جهش یافته، همچنان به زندگی خود ادامه می‌دهند. بسیاری از جهش‌های DNA در سلول‌های پوستی ناشی از تابش اشعه فرابنفش نور خورشید، لامپ‌ها و دستگاه‌های برنزه کننده (سولاریوم) پوست است.
اما همیشه، قرار گرفتن در معرض نور خورشید نمی‌تواند تنها دلیل ایجاد سرطان پوست باشد، چرا که ممکن است بدون اینکه در معرض نور خورشید باشیم، به سرطان پوست مبتلا شویم. این موضوع نشان می‌دهد که عوامل دیگری مانند تضعیف سیستم ایمنی نیز در ایجاد سرطان پوست دخالت دارند.
عوامل مستعد‌کننده سرطان سلول سنگفرشی
برخی عوامل می توانند سبب افزایش خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی شوند. از جمله عواملی که خطر این سرطان را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
پوست سفید و روشن
هر فردی بدون در نظر گرفتن رنگ پوست می‌تواند به سرطان سلول سنگفرشی پوست دچار شود. با این همه، داشتن رنگدانه (ملانین) کمتر در پوست سبب محافظت کمتر پوست در مقابل آسیب های ناشی از تابش اشعه فرابنفش خواهد شد.
اگر شما موی بلوند یا قرمز و چشم‌هایی روشن دارید یا به راحتی دچار کک و مک و آفتاب سوختگی می‌شوید، بیشتر از افرادی با پوست تیره در معرض ابتلا به سرطان پوست از جمله سرطان سلول سنگفرشی هستید.
قرار تماس زیاد با نور خورشید
اگر مدت طولانی در مقابل نور خورشید قرار بگیرید، مخصوصاً اگر پوست‌تان را با لباس یا کرم ضدآفتاب محافظت نکرده باشید، خود به استقبال خطر رفته‌اید.
استفاده از دستگاه های برنزه کننده
افرادی که از دستگاه‌های برنزه کننده پوست استفاده می‌کنند، بیشتر از بقیه افراد در معرض سرطان سلول سنگفرشی پوست هستند.
سابقه آفتاب سوختگی
تاول بر اثر آفتاب سوختگی
داشتن یک یا چند تاول ناشی از آفتاب‌سوختگی دوران کودکی یا نوجوانی ریسک ایجاد سرطان سلول سنگفرشی پوست را در بزرگسالی افزایش می‌دهد. آفتاب سوختگی در دوران بزرگسالی هم می‌تواند عامل خطر محسوب شود.
سابقه ابتلا به ضایعات پیش سرطانی‌پوست
داشتن ضایعات پوستی پیش سرطانی مانند کراتوز آکتینیک یا بیماری بوون احتمال خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی پوست را افزایش می‌دهد.
سابقه ابتلا به سرطان پوست
اگر شما یک بار به سرطان سلول سنگفرشی پوست مبتلا شده باشید، بیشتر در خطر ابتلای مجدد به این بیماری قرار دارید.سیستم ایمنی ضعیف
خطر ابتلا به سرطان پوست در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر است، و شامل افرادی می‌شود که مبتلا به سرطان خون یا لنفوم هستند و یا کسانی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، استفاده می‌کنند، مانند آنهایی که پیوند عضو انجام داده‌اند.
اختلال ژنتیکی نادر
افراد مبتلا به بیماری نادر گزرودرما پیگمنتوزوم که با حساسیت شدید به نور خورشید همراه است، بسیار بیشتر از افراد دیگر در خطر ابتلا به سرطان‌های پوست قرار دارند.
دیگر عوامل عبارتند از تابش پرتوهای یون ساز(سابقه پرتودرمانی)، ترکیبات سرطان‌زا مانند مشتقات قطران، دود سیگار، دوده، روغن‌های صنعتی و آرسنیک.
عوارض سرطان سلول سنگفرشی
اگر سرطان سلول سنگفرشی پوست درمان نشده باقی بماند، می‌تواند به بافت‌های سالم اطراف خود نفوذ کند و آن‌ها را از بین ببرد، به غدد لنفاوی و سایر ارگان‌ها منتشر شود و حتی ممکن است کشنده هم باشد، هرچند این اتفاق نادر است. باید بدانید خطر سرطان سلول سنگفرشی پوست می‌تواند به دلایل زیر افزایش یابد:- جایی که سرطان گسترده یا عمیق باشد.
- اگر سرطان غشای مخاطی مانند لب‌ها را درگیر کند. سرطان سلول سنگفرشی ناشی از پرتوهای آفتاب، اغلب هنگام تشخیص موضعی هستند اما یک سوم ضایعات واقع بر لب یا مخاط زبانی تا هنگام تشخیص گسترش یافته‌اند.
- سرطان افرادی را مبتلا کند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند کسانی که داروهای جلوگیری از رد پیوند را بعد از جراحی پیوند عضو مصرف می‌کنند یا افرادی که به سرطان خون مزمن مبتلا هستند.
تشخیص
پزشک متخصص پوست پس از معاینه و شک به ابتلا به این سرطان، به طور معمول نمونه‌برداری یا بیوپسی انجام می‌دهد. بپوپسی، به معنی برداشتن قسمت بسیار کمی از پوست آسیب دیده است. سپس نمونه پوست به منظور بررسی و آزمایش به آزمایشگاه ارسال می‌شود، به این ترتیب، می‌توان وجود بدخیمی را تایید کرد و ضایعه بدخیم را از دیگر ضایعات پوستی افتراق داد.
درمان سرطان سلول سنگفرشی
کارسینوم سلول سنگفرشی اگر زود تشخیص داده شود، معمولاً با جراحی جزئی قابل درمان است که می‌تواند در مطب پزشک یا کلینیک بیمارستان انجام شود. بسته به اندازه و محل SCC، پزشک ممکن است تکنیک‌های مختلفی را برای برداشتن آن انتخاب کند.
درمان سرطان سلول سنگفرشی
برای سرطان‌های کوچک پوست:
کورتاژ و کوتر
برداشتن لایه بالایی سرطان پوست و سپس استفاده از کوتر برای سوزاندن سلول‌های سرطانیلیزر درمانی
نور شدید لیزر، رشد سلول سرطانی را از بین می‌برد.فتودینامیک تراپی
محلول حساس کننده به نور که روی پوست مالیده می‌شود و سپس با نور دستگاه و یا نور روز یا گاهی اوقات با نور شدید پالسی فعال می‌شود.کرایوسرجری
انجماد ضایعه با استفاده از نیتروژن مایعبرای سرطان‌های پوستی بزرگتر:
برداشتن با جراحی
بریدن محل سرطان و مقداری پوست سالم اطراف آن، سپس بخیه زدن زخم. باید برای اطمینان از کامل برداشته شدن سرطان، ضایعه را با حاشیه مناسب ۴ تا ۶ میلی متری (به ترتیب برای ضایعات کم خطر و پر خطر) خارج کرد.
جراحی Mohs
برداشتن و سپس بازرسی پوست بریده شده با استفاده از میکروسکوپ، که نیاز به بخیه زدن زخم دارد. در طول جراحی موس پزشک لایه سرطانی را لایه به لایه بر می‌دارد و هر لایه را زیر میکروسکوپ معاینه می‌کند تا مطمئن شود سلول‌های ناهنجار دیگری در لایه‌های پوستی وجود ندارد. این روش به جراح امکان می دهد تا کل توده را بردارد و از برداشت حجم زیادی از پوست سالم اطراف ضایعات جلوگیری می‌شود.پرتودرمانی سطحی
برای سرطان‌هایی که فراتر از پوست پخش شده‌اند:
جراحی غدد لنفاوی
یک تکه از غدد لنفاوی، تحت بیهوشی عمومی برداشته می‌شود و برای آزمایش ارسال می‌گردد.شیمی درمانی موضعی
در بیماری بوون از ۵ فلورواوراسیل موضعی استفاده می‌شود یا اگر روش های دیگر درمانی دشوار باشد می‌توان از تزریق اینترفرون ها داخل ضایعه بهره گرفت.از شیمی‌درمانی در بیماری متاستازی استفاده می شود. ژل یا کرمی که روی پوست استفاده می‌شود، گاهی اوقات از میکرونیدلینگ استفاده می‌شود.درمان دارویی هدفمند
لیزرهای فرسایشی و غیر سایشی یا لایه برداری شیمیایی
پیشگیری
هر چند خواندن مطالب بالا احتمالا شما را نگران کرده است، اما توجه کنید که در بیشتر موارد، سرطان سلول سنگفرشی پوست قابل پیشگیری است. کافیست برای محافظت از خودتان در برابر این سرطان، کارهای زیر را انجام دهید:
از قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید در اواسط روز پرهیز کنید.
معمولا اشعه خورشید در بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر بسیار شدید است. تا جایی که امکان دارد در این ساعات از روز حتی در فصل زمستان و حتی زمانی که هوا ابری است، در فضای باز نباشید.
از کرم ضد آفتاب در تمام مدت سال استفاده کنید.
از کرم ضدآفتاب با (SPF) حداقل ۳۰ استفاده کنید و دقت کنید که در برابر تابش اشعه‌های فرابنفش نوع A و B موثر باشند. میزان کافی از کرم ضدآفتاب را به پوست خود بمالید و با فاصله زمانی هر دو ساعت یک بار ضد آفتاب خود را تجدید کنید. در صورت تعریق یا شنا کردن، در فواصل زمانی کمتری از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.از سولاریوم استفاده نکنید.
به یاد داشته باشید دستگاه‌های برنزه کننده، اشعه فرابنفش را منتشر می‌کنند و به همین دلیل خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، برنزه کردن، به طرز چشمگیری سرعت پیری پوست را افزایش می‌دهد.
استفاده از سولاریوم
لباس های مناسب بپوشید.
از پوست خود با لباس‌های تیره و دارای بافت محکم که بازوها و پاهای شما را می پوشاند و همچنین با کلاه‌هایی با لبه‌های پهن محافظت کنید. استفاده از عینک آفتابی را هرگز فراموش نکنید. از عینک‌‌هایی استفاده کنید که جلوی عبور اشعه ماورای بنفش نوع A و B را می‌گیرند.در پایان دکتر مریم ملکی توصیه می‌کند، هر چند وقت یک‌بار حتماً پوست خود را معاینه کنید تا خیال‌تان از بابت نداشتن توده‌های پوستی جدید یا تغییراتی در خال‌های موجود، کک و مک‌ها، برجستگی‌ها و یا خال های مادرزادی راحت باشد. در حمام وقت خوب‌است که به کمک آینه صورت، گردن، گوش‌ها و پوست سر خود را کنترل کنید. سینه، کمر ، زیر بغل، روی بازو و دست، همچنین پشت و جلوی پاها، کف و بین انگشتان پا، نواحی تناسلی و بین باسن را نیز بررسی کنید.
تعداد بازدید از این مطلب: 816
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه