انواع جوش یا آکنه

آکنه اصطلاحی است که به دانه‌های سرسیاه، سرسفید و انواع جوش‌های پوستی (آکنه ولگاریس) اطلاق می‌شود. آکنه بیشتر بر روی صورت، قفسه سینه، شانه‌ها و پشت دیده می‌شود.‌ دلیل اصلی ایجاد جوش در هر جایی از بدن بسته شدن فولیکول‌های مو است. این فولیکول‌ها ممکن است با چربی یا سلول‌های مرده پوست مسدود شده یا به دلایل هورمونی بسته شوند. شایع‌ترین دلیل بسته شدن فولیکول‌های مو افزایش بیش‌ از حد سبوم (چربی طبیعی پوست) بوده که خود را به ‌صورت جوش نشان می‌دهد. اما عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث بروز جوش شوند.دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در این مقاله به جزییات انواع آکنه می‌پردازد. دو نوع اول آکنه که در مورد آن‌ها بحث خواهیم کرد، جوش‌های سرسفید و جوش‌های سرسیاه که هر دو غیرالتهابی هستند، می‌باشد. درمان این نوع آکنه معمولا از آکنه‌های التهابی آسان‌تر است، بنابراین درمان‌های بدون نسخه (OTC) ممکن است موثر باشد. 4 نوع آخر پاپول، پاسچول، نودول و کیست انواع آکنه‌های التهابی است که درمان آن دشوارتر است.

شکل 1 تقسیم‌بندی انواع جوش از لحاظ التهاب

جوش‌های سرسفید

1. جوش‌های سرسفید از شایع‌ترین انواع آکنه هستند که معمولا در اثر بسته شدن منافذ پوست ایجاد می‌شوند.
2. بسته شدن منافذ می‌تواند به دلیل چرب بودن بیش‌ از حد پوست، وجود باکتری، افزایش سلول‌های مرده پوستی یا تغییرات هورمونی رخ دهد. در هر حال دلیل بسته شدن منافذ هر چه که باشد نتیجه آن ایجاد جوش‌های سرسفید در نواحی مختلف بدن در سنین مختلف است.
3. این جوش‌ها که به نام “کومدون بسته” نیز شناخته می‌شوند، معمولا بر روی منافذ بسته شده پوست به ‌صورت یک برجستگی سفید‌رنگ دیده می‌شوند و چرکی نیستند.
4. نکته مهم این است که راه ‌حل از بین بردن این جوش‌ها فشار دادن آن‌ها و خارج کردن چربی یا چرک موجود در آن‌ها نیست. این کار تنها منجر به زخم شدن جای جوش و باقی ماندن آن شده و تاثیری در باز شدن منافذ پوست و جلوگیری از بروز مجدد آکنه ندارد.

شکل 2 جوش‌های سرسفید

درمان جوش‌های سرسفید

درمان جوش‌های سرسفید بدون نسخه (OTC) شامل گوگرد، اسید سالیسیلیک یا پراکسید بنزوئیل است. این درمان‌های موضعی را می‌توان روی خود جوش سرسفید یا روی کل صورت انجام داد. این داروهای موضعی به از بین بردن سلول‌های مرده پوست و چربی اضافی کمک می‌کنند. بنزوئیل پراکسید موثرترین گزینه و گوگرد خفیف‌ترین درمان است. اسید سالیسیلیک ممکن است از بازگشت آکنه‌های غیرالتهابی در آینده جلوگیری کند. رتینوئیدهای موضعی که از ویتامین A گرفته می‌شوند، برای درمان آکنه غیرالتهابی نیز موثر هستند. به عنوان مثال می‌توان به رتینول، آداپالن (Differin) و ترتینوئین (Retin-A) اشاره کرد. رتینوئیدها با از بین بردن منافذی که پر از چربی و سلول‌های مرده پوست هستند، به درمان آکنه کمک می‌کنند. آکادمی پوست آمریکا، رتینوئیدها را هسته اصلی درمان موضعی آکنه می‌داند.

جوش‌های سرسیاه

1. این نوع جوش‌ها بر روی سطح پوست، سیاه به نظر می‌رسند و به دلیل مسدود شدن فولیکول مو با چربی یا سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند.
2. این نوع جوش که به نام “کومدون باز” شناخته می‌شود، معمولا به ‌صورت نقاط کوچک سیاه بر روی پوست دیده می‌شود.
3. دانه‌های این نوع جوش روی سطح پوست باز هستند و پوست اطراف آن نیز معمولا رنگ و حالتی طبیعی دارد و دردناک نیست.
4. رنگ سیاه این جوش‌ها ناشی از گرفتگی فولیکول‌های مو است.
5. جوش‌های سرسیاه را می‌توان با فشار دادن از بین برد. اما توصیه می‌کنیم که این کار را امتحان نکنید. چرا که این کار باعث زخم شدن پوست و در نهایت باقی ماندن جای جوش خواهد شد.

شکل 3 جوش‌های سرسیاه

درمان جوش‌های سرسیاه

گزینه‌های درمان جوش‌های سرسیاه همانند درمان جوش‌های سرسفید است. در صورتی که جوش سرسیاه با سرسفید با داروهای موضعی کنترل و درمان نشوند، پزشک متخصص پوست از روش‌ پاکسازی یا جرمگیری جهت خارج کردن کمدون‌ها استفاده می‌کند.

پاپول‌ها

1. جوش‌هایی که به شکل پاپول هستند، برجستگی‌های کوچک، قرمز یا صورتی رنگی هستند که در اثر بسته شدن منافذ پوست با سلول‌های مرده یا چربی ایجاد می‌شوند.
2. جوش پاپول در زیر سطح پوست ایجاد می‌شود.
3. محل آن به نظر سفت و برآمده می‌آید.
4. این جوش‌ها معمولا دارای باکتری‌هایی به نام کوتی‌باکتریوم (cutibacterium) هستند که در صورت فشار دادن جوش از آن بیرون آمده و به پوست اطراف نفوذ می‌کنند و می‌توانند باعث تشدید جوش و ایجاد آسیب در پوست اطراف شوند.
5. پاپول‌ها جوش‌های چرکی نیستند اما باکتری‌های موجود در آن‌ها ممکن است ضایعات ملتهبی را در پوست ایجاد کند. همچنین زیاد شدن آن‌ها می‌تواند نشان‌دهنده وجود آکنه متوسط یا شدید باشد که نیاز به درمانی طولانی‌تر و قوی‌تر خواهد داشت.
6. پاپول‌ها وقتی ایجاد می‌شوند که جوش‌هاى سرسیاه یا جوش‌های سرسفید آن قدر تحریک و ناراحتى ایجاد کنند که باعث آسیب پوست اطراف خود و بروز التهاب شوند.

 

شکل 4 جوش‌های پاپول

درمان پاپول‌ها

درمان‌های OTC با بنزوئیل پراکسید به دلیل فعالیت ضدباکتریایی ممکن است هنوز در درمان پاپول (و سایر اشکال آکنه التهابی) موثر باشد. علاوه‌بر این متخصص پوست ممکن است برای کمک به مقابله با آکنه‌های التهابی یک رتینوئید موضعی، آنتی‌بیوتیک یا قرص ضدبارداری (برای زنانی که آکنه آن‌ها با چرخه قاعدگی آن‌ها همسو است) تجویز کند. آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است به رها شدن از شر باکتری‌های C.acnes کمک کنند و قرص‌های جلوگیری از بارداری می‌توانند با کاهش سطح آندروژن به کاهش تولید چربی در پوست کمک کنند. آندروژن‌ها هورمون‌های جنسی مردانه هستند اما در مردان و زنان یافت می‌شوند. آن‌ها می‌توانند تولید چربی روی پوست شما را افزایش دهند.

شکل 5 درمان پاپول‌ها

پاسچول‌ها یا جوش‌های چرکی

1. این نوع جوش‌ها برجستگی‌های قرمز هستند که مرکز آن‌ها به شکل سفید یا زرد است. همین مرکز سفید و زرد در کنار پوست قرمز و ملتهب اطراف جوش‌ها نشان می‌دهد که پاسچول‌ها از انواع جوش‌های التهابی چرکی هستند.
2. این جوش‌ها بیشتر به صورت گروهی و در قفسه سینه، صورت یا کمر مشاهده می‌شوند.
3. علت بروز آن‌ها التهاب و آلوده شدن منافذ بسته شده پوست است که در اثر تجمع سلول‌های ایمنی و باکتری یا تغییرات هورمونی است.
4. این جوش‌ها نیز نظیر پاپول‌ها حالتی زیرپوستی دارند با این تفاوت که سر چرکین آن‌ها از پوست بیرون‌‌‌زده است.
5. در صورتی ‌که این جوش‌ها را فشار داده و چرک آن‌ها را خارج کنید، باکتری‌ها بر روی سطح پوست گسترش پیدا کرده و آسیب ایجاد شده باعث تشدید آکنه خواهد شد. بنابراین توصیه می‌کنیم که از فشار دادن جوش‌ها خودداری کرده و تخلیه آن را به پزشک متخصص بسپارید، چرا که فشار دادن این جوش‌ها توسط خود شما باعث ایجاد زخم یا حتی ایجاد لک‌های تیره بر روی پوست خواهد شد.

شکل 6 جوش‌های پاسچول

درمان پاسچول‌ها یا جوش‌های چرکی

همان گزینه‌های درمان OTC و نسخه‌ای که برای درمان پاپول‌ها استفاده می‌شود، در مورد پاسچول‌ها نیز صدق می‌کند. برای از بین بردن جوش‌های چرکی پر از باکتری تقریبا همیشه آنتی‌بیوتیک توصیه می‌شود. پزشک متخصص پوست برای تسریع بهبودی و به‌ دست آوردن نتایج بهتر می‌تواند از روش‌های نوین درمان جوش مانند IPL، لیزر کم‌توان یا LED استفاده کند.

ندول‌ها یا گره‌ها

• جوش‌های ندولار یا ندول‌ها، برجستگی‌های گوشتی، سفت و قرمزرنگی هستند که در قسمت عمقی‌تر پوست ایجاد می‌شوند.
• این برجستگی‌ها معمولا دردناک و ملتهب بوده و در اثر وجود باکتری کوتی‌باکتریوم (cutibacterium) در عمق منافذ پوست ایجاد می‌شوند. در واقع این باکتری باعث مسدود شدن منافذ پوستی شده و به سلول‌های عمق پوست آسیب می‌رساند.
• این نوع جوش‌ها معمولا با عفونت نیز همراه هستند و به همین دلیل می‌توان آن‌ها را از انواع جوش‌های وخیم دانست که می‌توانند لک یا زخم‌های ماندگار بر روی پوست ایجاد کنند. بنابراین برای درمان آن‌ها حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. چرا که درمان‌های خانگی و بدون نسخه قدرت کافی برای از بین بردن آن‌ها را ندارند.

شکل 7 جوش‌های نودول یا گره

درمان نودول‌ها یا گره‌ها

از آن جا که درمان‌های OTC بیشتر در سطح پوست موثر هستند، برای آکنه ندولار که عمقی‌تر است، موثر نیستند. یک متخصص پوست می‌تواند به شما کمک کند از نودولار آکنه با تجویز بنزوئیل پراکسید یا اسید سالیسیلیک، آنتی‌بیوتیک‌ها، رتینوئیدها یا قرص‌های جلوگیری از بارداری (برای خانم‌‌‌‌‌ها) خلاص شوید. اگر داروها موثر واقع نشوند، پزشک ممکن است نودول‌ها را با دست تخلیه کند یا از لیزر یا لایه‌برداری شیمیایی استفاده کند. همچنین از روش کرایوتراپی یا تزریق استیرویید به داخل نودول می‌تواند استفاده کند و جوش‌ها را سریع‌تر درمان کند.

شکل 8 درمان نودول یا گره

کیست‌ها

1. جوش کیستیک شدیدترین نوع جوش است که با عفونت در اعماق پوست همراه خواهد بود.
2. کیست‌ها معمولا بسیار بزرگ، قرمز، ملتهب و دردناک بوده و چرک زیادی دارند.
3. این نوع جوش‌ها ممکن است به رنگ سفید نیز بر روی سطح پوست دیده شوند. البته برجستگی‌های کیست از ندول نرم‌تر است و این موضوع به دلیل وجود چرک فراوان در آن‌ها است.
4. تخلیه چرک‌های این کیست‌ها باعث آلودگی پوست اطراف و تشدید آسیب می‌شود.

شکل 9 جوش‌های کیستیک

درمان کیست‌ها

آکنه کیستیک سخت‌ترین نوع آکنه برای درمان است. متخصص پوست می‌تواند با داروهایی مانند ایزوترتینوئین (یک رتینوئید خوراکی که با مارک‌های Roaccutane ،Acnotren و غیره نیز به فروش می‌رسد)، آنتی‌بیوتیک‌ها، رتینوئیدهای موضعی، قرص‌های ضدبارداری (برای خانم‌ها) یا اسپیرونولاکتون در مبارزه با کیست به شما کمک کند. اسپیرونولاکتون مانند قرص ضدبارداری می‌تواند به کاهش سطح آندروژن کمک کند. با این حال این فقط برای درمان آکنه در زنان قابل استفاده است زیرا در مردان می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کند. برای از بین بردن آکنه‌های کیستیک ممکن است به چندین دارو نیاز داشته باشید. پزشک متخصص پوست شما ممکن است برای درمان مستقیم و خلاص شدن از التهاب، تزریق استروئید به کیست‌های سرسخت را توصیه کند.

شکل 10 انواع آکنه

آکنه خفیف

اصطلاح آکنه خفیف هنگامی به کار برده می شود که تعداد جوش‌های سرسفید یا سرسیاه کمتر از 20، جوش‌های ملتهب (قرمز و متورم) کمتر از 15 و سایر انواع آکنه کمتر از 30 عدد باشد. آکنه خفیف معمولا با مصرف داروهای موضعی درمان می‌شود. اما ممکن است تا رسیدن به نتیجه مطلوب هشت هفته طول بکشد.

آکنه متوسط

اگر تعداد جوش‌های سرسفید یا سرسیاه شما 20 تا 100، جوش‌های ملتهب 15 تا 50 و سایر انواع آکنه 30 تا 125 باشد، شما به آکنه متوسط مبتلا هستید. متخصصین پوست معمولا مصرف دارو را برای درمان آکنه متوسط تا شدید توصیه می‌کنند. ممکن است چند هفته طول بکشد تا متوجه بهبودی کامل بشوید اما پیش از آن ممکن است به نظر برسد که جوش‌ها از قبل بدتر شده‌اند.

آکنه شدید (Nodulocystic)

افراد مبتلا به آکنه شدید کیست‌های متعدد ملتهب و ندول دارند. این آکنه ممکن است قرمز تیره یا بنفش‌‌رنگ و دارای زخم باشد. درمان فوری توسط متخصص پوست می‌تواند زخم‌ها را به حداقل برساند. درمان این نوع جوش‌ها ممکن است تا چند هفته طول بکشد و حتی گاهی تا پیش از درمان کامل علائم از آن چه هست بدتر شود. در موارد خاص ممکن است پزشک به منظور کاهش حجم،التهاب و درد، تزریق مستقیم کورتیکواستروئیدها را به ندول و کیست انجام دهد.

آکنه Conglobata

آکنه Conglobate یکی از موارد شدید آکنه است. این آکنه نودول‌های ملتهبی است که در زیر پوست به نودول‌های دیگر متصل می‌شوند. آکنه Conglobate روی گردن، قفسه سینه، بازوها و باسن دیده می‌شود و تبدیل به زخم می‌شود. درمان این‌ گونه جوش‌ها سخت‌تر و طولانی‌تر است. این نوع آکنه در مردان شایع‌تر است و گاهی به دلیل استروئیدها یا تستوسترون ایجاد می‌شود. درمان به موقع توسط متخصص پوست ضروری است.

آکنه مکانیکا

آکنه مکانیکا به دلیل گرما، اصطکاک و فشار بر روی پوست ایجاد می‌شود و اغلب ناشی از پوشیدن وسایل ورزشی مانند کلاه یا کلاه بیس‌بال ایجاد می‌شود. به همین علت گاهی اوقات به نام آکنه ناشی از ورزش نامیده می‌شود زیرا اغلب در ورزشکاران رخ می‌دهد.

• اقدامات پیشگیری شامل پوشیدن تجهیزات ورزشی حاوی مواد جاذب رطوبت و دوش گرفتن بلافاصله پس از فعالیت می‌باشد.

شکل 11 مشخصات انواع آکنه از نظر شدت

رزرو نوبت ویزیت آنلاین دریافت مشاوره رایگان
تعداد بازدید از این مطلب: 5751
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224