ملاسما به لکه‌های قهوه‌ای بر روی صورت افراد بالغ گفته می‌شود. بیشترین مکان‌های درگیر گونه‌ها، پل بینی، پیشانی و لب فوقانی است. ملاسما غالبا در خانم‌ها دیده می‌شود و فقط 10% افراد درگیر، مردها هستند. این لک‌ها در فصول گرم تابستان ‌پر رنگ‌تر و در فصول سرد و زمستان کم رنگ‌تر هستند .
از عوامل اصلی که در ایجاد ملاسما نقش دارند می‌توان به مسائل ژنتیکی، تغییرات هورمونی، مصرف برخی از داروها و همین‌طور بعضی بیماری‌هایی مثل بیماری تخمدان و تیروئید اشاره کرد. همچنین اشعه خورشید فرد را مستعد ملاسما می‌کند. این بیماری به دلیل تغییرات قابل توجهی که در ظاهر فرد دارد می‌تواند بر روی اعتماد به نفس فرد اثر فوق العاده‌ای داشته باشد بنابراین جزء موارد با اهمیتی است و افراد بسیاری به دنبال درمان آن به متخصص پوست مراجعه می‌کنند.
به گفته دکتر مریم ملکی، پاسخ به درمان در ملاسما بسیار آهسته است، به خصوص اگر ملاسما قدیمی باشد و مدت زمان طولانی از شروع آن گذشته باشد. در بیماران با پوست حساس، گاه ممکن است درمان به تحریک پوست و ایجاد درماتیت پوستی منجر شود که این می‌تواند خود باعث ایجاد قرمزی و التهاب بیشتر و به دنبال آن تیرگی و پرنگ‌تر شدن ملاسما (PIP) منجر شود. اصولا لک‌ اپیدرمال یا سطحی معمولا با داروهای لایه بردار موضعی و پیلینگ‌های شیمیایی بهتر جواب می‌دهند و لک عمقی (درمال) كمترین پاسخ را می‌دهند. به طور کلی، ترکیبی از اقدامات زیر مفید است.
ملاسما

فرد درگیر ملاسما

روش‌های پیشگیری از ملاسما

  • عدم استفاده از قرص‌های ضد بارداری
  • پرهیز و محافظت از آفتاب در طول زندگی (از یک کلاه نقاب‌دار پهن استفاده کنید).
  • روزانه در تمام طول سال از ضد آفتاب با معیار محافظتی بالا (+SPF 50) بر روی کل صورت استفاده کنید.در صورت خروج از خانه در ماه‌های تابستان ضدآفتاب، باید هر دو ساعت یک‌بارتمدید شود.ضدآفتاب‌های حاوی اکسید آهن ترجیح داده می‌شوند، زیرا مقداری از نور مرئی و اشعه ماورابنفش را نیز پوشش می‌دهند و مانع از اثر مخرب آن بر روی پوست می‌شوند. همچنین می‌توان از کرم‌‌های آرایشی که حاوی ضدآفتاب هستند استفاده کرد.
  • از یک پاک‌کننده ملایم استفاده کنید و اگر پوستتان خشک است، از مرطوب کننده سبک استفاده کنید.
  • استتار آرایشی (کرم پودر) برای پوشاندن رنگ‌تیره ملاسما بسیار ارزشمند است.

درمان‌های موضعی ملاسما

داروهای مهارکننده‌های تیروزیناز اصلی‌ترین درمان ملاسما هستند. هدف این است که با مهار تشکیل ملانین توسط ملانوسیت‌ها از تشکیل رنگدانه جدید جلوگیری کنیم.
  • هیدروکینون به صورت کرم یا لوسیون، در شب به مدت ۲ تا ۴ ماه. این درمان ممکن است در 25 درصد از بیماران درماتیت تماسی (لک و قرمزی) ایجاد کند. این دارو نباید در غلظت بالاتری برای دوره طولانی‌مدت مورد استفاده قرار بگیرد، زیرا با احتمال ایجاد اوکرونوز همراه است (تغییر رنگ خاکستری مایل به آبی شبیه به آنچه که در بیماری آلکاپتونوریا مشاهده می‌شود).
  • کرم، لوسیون یا ژل اسید آزلائیک می‌تواند دوبار در روز استفاده شود و مصرف آن در بارداری هم بی‌خطر است. این دارو هم ممکن است سوزش و تحریک پوستی ایجاد کند.
  • كوجیک اسید، اغلب در فرمولاسیون‌های ضدلک وجود دارد، اسید کوجیک می‌تواند درماتیت تماسی و در موارد کمتر درماتیت تماسی آلرژیک ایجاد کند.
  • مکانیسم اثر کرم سیستامین نامشخص است اما تصور می‌شود که سبب مهار تیروزیناز می‌شود. یک مطالعه روی 50 بیمار مبتلا به ملاسما نشان داد که کرم سیستامین به میزان قابل توجهی مؤثرتر از کرم دارونما (پلاسیبو) است.
  • اسیداسکوربیک (ویتامینC) همچنین از طریق مس برای جلوگیری از تولید رنگدانه عمل می‌کند. این ماده به خوبی تحمل می‌شود اما بسیار ناپایدار است بنابراین معمولاً با سایر عوامل ترکیب می‌شود.
  • گزارش شده است که کرم متیمازازول (داروی آنتی تیروئید) باعث کاهش تشکیل رنگدانه در ملاسماهای مقاوم به هیدروکینون می‌شود.
  • عوامل جدید تحت بررسی شامل سولفات روی، مكینول، آربوتین و دیوكسی اربوتین (از انواع توت‌ها)، عصاره شیرین‌بیان، روسینول و رسوراترول هستند.

سایر ترکیبات فعال مورد استفاده برای ملاسما عبارتند از:

  • کورتیکواستروئیدهای موضعی مانند هیدروکورتیزون، معمولا در ترکیب با سایر داروهای ضدلک سبب می‌شوند تا احتمال بروز درماتیت تماسی ناشی از سایر عوامل کاهش یابد. به دلیل وجود احتمال ایجاد عوارض جانبی، از استروئیدهای موضعی قوی پرهیز می‌شود.
  • عصاره سویا، سبب کاهش انتقال رنگدانه از ملانوسیت‌ها به سلول‌های پوستی (کراتینوسیت‌ها) و مهار گیرنده‌ها می‌شود.
  • ترانگزامیک اسید، در درمان ملاسما به شکل کرم و یا به صورت مزوتراپی به طور موثری استفاده شده است و ممکن است باعث حساسیت یا تحریک پوست شود. رنگدانه سطحی یا اپیدرمال را می‌توان با لایه‌برداری (پیلینگ) ازبین برد. لایه‌برداری همچنین می‌تواند اجازه نفوذ بیشتری به مهارکننده‌های تیروزیناز بدهد. این موارد باید با دقت انجام شود زیرا پوست بعد از لایه‌برداری حساس‌تر می‌شود و احتمال التهاب و تحریک پوست و به دنبال آن پر‌رنگ‌تر شدن ملاسما وجود دارد.
  • آلفا هیدروکسی اسیدهای موضعی شامل گلیکولیک اسید و اسید لاکتیک، به عنوان کرم یا پیلینگ شیمیایی، لایه‌برداری سطحی انجام می‌دهد و pH پایین آن‌ها باعث مهار فعالیت تیروزیناز نیز می‌شود.
  • رتینوئیدهای موضعی مانند ترتینوئین مؤثر هستند. تحمل ترتینوئین دشوار است و گاهی اوقات باعث ایجاد درماتیت تماسی می‌شود. در دوران بارداری نباید استفاده شود.
  • اسید سالیسیلیک، یک ماده رایج در کرم‌های لایه‌بردار پوست استکه می‌تواند برای لایه‌بردارهای شیمیایی‌ استفاده شود، اما در ملاسما چندان مفید نیست.
موفق‌ترین فرمولاسیون ضدلک، ترکیبی از هیدروکینون، ترتینوئین و استروئید موضعی با قدرت متوسط​ ​است. این ترکیب منجر به بهبود یا از بین رفتن لک در 60-80 درصد از افراد تحت درمان می‌شود. مزوتراپی، درواقع نوعی روش برای انتقال داروهای ضدلک به سطح و عمق پوست است که نسبت به مالیدن کرم‌های موضعی اثرات بیشتر و سریع‌تری در درمان ملاسما دارد.

درمان خوراکی ملاسما

داروهای خوراکی در درمان ملاسما از جمله ترانگزامیک اسید تحت بررسی است. ترانگزامیک اسید، که معمولا به صورت خوراکی برای متوقف کردن خونریزی استفاده می‌شود، می‌تواند باعث کاهش تولید پروستاگلاندین، پیش‌ساز تیروزین شود. گزارش شده است که ترانگزامیک اسید در دوز کم در درمان ملاسما موثر و بی‌خطر است، البته به شرط این‌که بیماران به دقت انتخاب شده باشند تا در معرض خطر بیماری ترومبوآمبولیک قرار نگیرند. گلوتاتیون همچنین به عنوان یک عامل سفیدکننده پوست سیستمیک تحت بررسی است اما دارای عوارض جانبی شدید است.

دستگاه‌هایی که برای درمان ملاسما کاربرد دارند

از دستگاه‌ها می‌توان برای از بین بردن ملاسمای اپیدرمال استفاده کرد، اما با احتیاط زیرا ممکن است باعث ایجاد التهاب و تیره‌تر شدن ملاسما (PIP) شود. بیماران باید از قبل، با مهارکننده تیروزیناز تحت درمان قرار بگیرند. به نظر میرسد لیزرهای فرکشنال، لیزرهای کیوسویچ Nd:YAG، لیزر جنسیس و دستگاه آی پی ال (IPL) مناسب‌ترین گزینه‌ها هستند. ممکن است چندین جلسه درمان ضروری باشد و همیشه احتمال التهاب و تیره‌ترشدن (PIP) پساز آن، ممکن است درمان را دشوار کند.
لیزر سی او دو (CO2)، ‌لیزر اربیوم، لیزر روبی، الکساندریت کیوسویچ و میکرودرم ابریژن باید در درمان ملاسما با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند. در بین همه این دستگاه‌ها لیزر “کیوسویچ ان دی یاگ“ و لیزر جنسیس، ضمن موثر بودن در کاهش تیرگی ملاسما، بی‌خطر نیز هست و ترس از بدتر کردن ملاسما را ندارند. ملاسما

درمان ملاسما

نتیجه درمان ملاسما چیست؟

در پایان دکتر مریم ملکی می‌افزاید، درمان ملاسما زمان زیادی می‌برد و اقدامات فوق به ندرت کاملا موفق انجام می‌شود. باید توجه داشت که متأسفانه، حتی در مواردی که نتیجه خوبی از درمان به دست می‌آورند، ممکن است رنگدانه‌ها در معرض آفتاب تابستان و به دلیل عوامل هورمونی و درو‌ن‌زا دوباره ظاهر شود. عوامل موضعی و خوراکی جدید مورد بررسی قرار گرفته و امید به درمان‌های مؤثر در آینده وجود دارد.

تعداد بازدید از این مطلب: 15851
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224

۰ دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

Avatar placeholder

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *