اینوزیتول (inositol) یکی از موثرترین مکملهای کمکی در مدیریت عوارض پوستی PCOS است. شواهد علمی نشان میدهد که این مکمل با بهبود مقاومت به انسولین، کاهش آندروژنها و تنظیم تخمکگذاری میتواند به کاهش آکنه هورمونی، ریزش موی آندروژنیک و هیرسوتیسم کمک کند. در این مقاله، دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در اصفهان، اثرات قطعی و کاربردهای بالینی آن را بررسی میکنند.

شکل 1 eurvital myoinositol
اینوزیتول چیست و چرا برای PCOS اهمیت دارد؟
inositol (به ویژه میواینوزیتول و دی-کایرواینوزیتول) یک شبه ویتامین از خانواده ویتامین B است و نقش مهمی در سیگنالینگ انسولین دارد. در PCOS، مقاومت به انسولین باعث افزایش آندروژنها و در نهایت بروز عوارض پوستی میشود. این ویتامین با بهبود عملکرد گیرنده انسولین و کاهش هایپرآندروژنیسم، نقطه هدف اصلی درمانهای کمکی محسوب میشود.

شکل 2 مزایای inositol
انواع inositol و نسبت استاندارد در درمان PCOS
این مکمل شامل چند ایزومر است، اما دو نوع آن بیشترین اهمیت بالینی در PCOS دارند:
- مایواینازیتول (MI): شکل اصلی و فعال این مکمل در بدن که در بهبود مقاومت به انسولین، کاهش آندروژنها، تنظیم قاعدگی و کنترل آکنه هورمونی نقش کلیدی دارد.
- دیکایرواینازیتول (DCI): از MI ساخته میشود و بیشتر در مسیرهای متابولیک وابسته به انسولین فعال است. مصرف زیاد DCI میتواند تخمکگذاری را مختل کند و برای پوست سود کمتری دارد. در تخمدانها، نسبت طبیعی 40:1 (MI:DCI) وجود دارد. شواهد بالینی نشان میدهد که استفاده از مکملهایی با همین نسبت، بهترین پاسخ را در بیماران PCOS ایجاد میکند؛ از جمله کاهش آکنه هورمونی، هیرسوتیسم، ریزش موی آندروژنیک و بهبود مقاومت به انسولین. نسبت 40:1 همچنین از عوارض مصرف بالای DCI جلوگیری میکند و ایمنترین و موثرترین فرم ترکیبی محسوب میشود.
دستورالعملهای استفاده از inositol
مصرف ایزوتونول باید به صورت مستمر و تحت نظر پزشک انجام گیرد. دوز استاندارد برای زنان مبتلا به PCOS شامل 2000 میلیگرم میواینازیتول و 50–100 میلیگرم دیکایرواینوزیتول است. این نسبت 40:1، که در تحقیقات بالینی توصیه شده است، به نظر میرسد بهترین پاسخ را در درمان علائم PCOS به همراه داشته باشد. باید توجه داشت که نتایج درمانی ممکن است تا ۳ تا ۶ ماه به طور کامل نمایان شود.
چه طور inositol عوارض پوستی PCOS را کاهش میدهد؟
1. کنترل آکنه هورمونی
افزایش آندروژنها باعث افزایش تولید سبوم، انسداد منافذ و تشدید التهاب میشود. اثرات این مکمل در این محور:
- کاهش تستوسترون آزاد و DHEAS
- کاهش تولید سبوم
- کاهش شدت آکنههای التهابی و ندولار
- کاهش میل به مصرف قند و کنترل بهتر گلیسمی (اثر غیرمستقیم)
2. کمک به کنترل هیرسوتیسم
هیرسوتیسم به دلیل افزایش آندروژنها و حساسیت گیرندههای فولیکولی ایجاد میشود. مطالعات نشان میدهد:
- مصرف ترکیب MI + DCI میتواند طی ۳–۶ ماه سطح آندروژنها را کاهش دهد.
- کاهش تدریجی سرعت رشد موهای زائد در صورت و چانه تا ۱۵–۳۰ درصد گزارش شده است.
- اثر آن کمتر از اسپیرونولاکتون است اما بدون عوارض هورمونی
۳. بهبود ریزش موی آندروژنیک مرتبط با PCOS
مقاومت به انسولین باعث افزایش IGF-1 و آندروژنهای آزاد میشود که هر دو به مینیاتوریزاسیون فولیکولها کمک میکنند. نقش inositol:
- کاهش آندروژنها
- بهبود چرخه مو
- همکاری با درمانهای استاندارد مثل ماینوکسیدیل و مزوتراپی
نکته: انتظار واقعبینانه ۳–۶ ماه زمان نیاز دارد.
۴. تنظیم سیکل قاعدگی و اثر غیرمستقیم بر پوست
با بهبود تخمکگذاری و کاهش نوسانات هورمونی، پوست نیز ثبات بیشتری پیدا میکند.
پوست کمتر دچار flare-up آکنه و التهاب میشود.

شکل 3 چه طور این مکمل عوارض پوستی PCOS را کاهش میدهد؟
بهترین دوز و نوع inositol برای بیماران PCOS
- میواینوزیتول (MI): 2000 میلیگرم روزانه
- دی-کایرواینوزیتول (DCI): 50–100 میلیگرم روزانه
- بهترین نسبت: 40:1 (براساس EFSA و مطالعات بالینی)
- زمان اثر: ۸ تا ۱۲ هفته
چه افرادی با PCOS بیشترین پاسخ پوستی را از inositol میگیرند؟
- BMI بالا یا مقاومت به انسولین
- آکنه هورمونی پایدار
- سابقه خانوادگی دیابت
- هیرسوتیسم شدید
- نامنظمی قاعدگی همراه با flareهای پوستی
بهبود سایر علائم PCOS
فراتر از مشکلات پوستی، ایزوتونول به طور قابل توجهی در تنظیم قاعدگی و بهبود تخمکگذاری در زنان مبتلا به PCOS موثر است. این مکمل با کاهش سطح آندروژنها، تعادل هورمونی را بهبود میبخشد و به این ترتیب امکان تخمکگذاری منظمتر و قاعدگی با ثباتتر را فراهم میکند. برای زنانی که از اختلالات قاعدگی رنج میبرند، این مکمل میتواند به بهبود چرخه قاعدگی و کاهش مدتزمان بین سیکلها کمک کند.
عوارض احتمالی و موارد احتیاط
- تهوع خفیف
- اسهال گذرا
- سردرد
- در دوزهای بسیار بالا: کاهش شدید قند خون (نادر)
موارد عدم مصرف:
- مصرف همزمان با داروهای کاهنده قند خون بدون نظارت پزشک
- ناباروری مردان (مصرف طولانیمدت DCI ممکن است اسپرماتوژنز را کاهش دهد.)

شکل 4 عوارض inositol
تحقیقات جدید و چشمانداز inositol در درمان PCOS
با توجه به نتایج تحقیقات اخیر، ایزوتونول به عنوان یکی از درمانهای کمعارضه و اثبات شده در مدیریت مشکلات پوستی و هورمونی ناشی از PCOS معرفی شده است. محققان در حال بررسی راههای جدیدتری برای استفاده از این مکمل در ترکیب با سایر داروها و درمانها هستند تا به نتایج بهینهتری در بهبود وضعیت بیماران برسند. در یکی از مطالعات جدید، نشان داده شده است که این مکمل میتواند به عنوان یک درمان مکمل در کنار داروهای هورمونی مانند اسپیرونولاکتون و یا ماینوکسیدیل، اثرات بهتری در کنترل هیرسوتیسم و آکنه داشته باشد.
جمعبندی
یکی از مکملهای اثبات شده و کمعارضه در مدیریت عوارض پوستی PCOS است.
مهمترین فواید آن شامل:
- کاهش آکنه هورمونی
- کاهش هیرسوتیسم
- کمک به کنترل ریزش مو
- بهبود مقاومت به انسولین و ثبات هورمونی
برای بهترین نتیجه، مصرف منظم حداقل ۳ ماه به همراه اصلاح سبک زندگی و درمانهای اختصاصی پوست توصیه میشود.
منابع مرتبط
https://www.healthline.com/nutrition/inositol
https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/polycystic-ovary-syndrome
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.aad.org/public/diseases/acne/hormonal-acne
لینک کوتاه این مقاله: https://drmaleki.ir/?p=26982📋
تعداد بازدید از این مطلب: 3
لطفا از عکسهای قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه