کراتوز اکتینیک یک لکه پوسته پوسته پیش سرطانی است که روی پوست آسیب دیده ناشی از نور خورشید یافت می‌شود و به عنوان کراتوز خورشیدی نیز شناخته می شود. کراتوز اکتینیک ممکن است در واقع، شکل اولیه کارسینوم سلول سنگفرشی پوست SCC (یک سرطان کراتینوسیت) در نظر گرفته شود. در این مقاله دکتر مریم ملکی متخصص پوست به توضیحات بیشتری در این رابطه می‌پردازد.
نمونه‌ای از کراتوز اکتینیک
چه کسانی به کراتوز اکتینیک مبتلا می‌شوند؟
کراتوزهای اکتینیک در افرادی که اغلب در مناطق استوایی یا نیمه گرمسیری زندگی می‌کردند و دارای عوامل مستعد کننده زیر هستند رخ می‌دهد: سایر علائم پیری پوست پوست روشن با سابقه آفتاب‌سوختگی تاریخچه ساعات طولانی سپری شده در فضای باز برای کار یا تفریح سیستم ایمنی معیوب.چه چیزی باعث کراتوز اکتینیک می‌شود؟
کراتوزهای اکتینیک نتیجه رشد غیر طبیعی سلول‌های پوست به دلیل آسیب DNA توسط UVB با طول موج کوتاه است.اگر عملکرد سیستم ایمنی ضعیف باشد، به دلیل افزایش سن، قرار گرفتن در معرض آفتاب اخیر، بیماری‌های مستعد کننده یا داروهای خاص، احتمال بروز آنها بیشتر است.
شیوه ایجاد کراتوز اکتینیک
ویژگی‌های بالینی کراتوز اکتینیک چیست؟
کراتوز اکتینیک ممکن است منفرد باشد اما اغلب کراتوزهای به‌صورت متعدد وجود دارند. ظاهر این ضایعات معمولاً متفاوت است؛ یک پاپول یا پلاک صاف یا ضخیم سفید یا زرد؛ سطح پوسته‌دار، مخملی یا شاخی در پوست تیره، قرمز یا قهوه‌ای حساس به درد و یا بدون علامتکراتوزهای اکتینیک در نواحی که مکرراً در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، به ویژه پشت دستها و صورت بسیار شایع است و اغلب گوش‌ها، بینی، گونه‌ها، لب، شقیقه‌ها، پیشانی و طاسی پوست سر را درگیر می‌کنند. در افراد با پوست روشن و شدیداً آسیب دیده از آفتاب، ممکن است در قسمت فوقانی تنه، اندام های فوقانی و تحتانی و پشت پا نیز دیده شوند.
عوارض
مهمترین نگرانی این است که کراتوز اکتینیک نشان‌دهنده افزایش خطر ابتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی پوست است. به‌ندرت پیش می‌آید که کراتوز اکتینیک منفرد به کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) تبدیل شود، اما احتمال وقوع SCC در فردی با بیش از ۱۰ کراتوز اکتینیک حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد تصور می‌شود. یک کراتوز اکتینیک حساس، ضخیم، زخمی یا در حال رشد، مشکوک به تبدیل به SCC است.
شاخ جلدی ممکن است از کراتوز اکتینیک یا SCC زمینه‌ای ایجاد شود.افراد مبتلا به کراتوز اکتینیک، از آنجایی که در معرض نور خورشید هستند، در معرض خطر ابتلا به کیلیت اکتینیک، کارسینوم سلول بازال (BCC که شایع‌تر از SCC است)، ملانوم و انواع نادر سرطان پوست مانند کارسینوم سلول مرکل هستند.
چگونه کراتوز اکتینیک تشخیص داده می‌شود؟
کراتوز اکتینیک معمولاً از نظر بالینی یا درموسکوپی به راحتی قابل تشخیص است. گاهی اوقات، تکه‌برداری پوست با بیوپسی لازم است، به عنوان مثال، برای اطمینان از عدم تبدیل به SCC، یا اگر درمان ناموفق باشد.
درمان کراتوز اکتینیک چیست؟
کراتوزهای اکتینیک معمولاً به دلیل ناخوشایند یا ناراحت کننده بودن یا به دلیل خطر ایجاد سرطان پوست در آنها برداشته می‌شوند.درمان کراتوز اکتینیک نیاز به حذف سلول‌های پوستی معیوب دارد. اپیدرم از کراتینوسیت‌های اطراف یا فولیکولی که از آسیب نور خورشید در امان مانده است، بازسازی می‌شود.
کراتوزهای اکتینیک حساس، غلیظ، زخمی یا در حال رشد باید به سرعت درمان شوند. کراتوزهای مسطح بدون علامت ممکن است به درمان فوری نیاز نداشته باشند اما باید تحت نظر باشند.
درمان‌های فیزیکی
درمان‌های فیزیکی برای از بین بردن کراتوزهای فردی که عموماً علامت‌دار هستند یا دارای سطح سفت و ضخیم هستند، استفاده می‌شود. ضایعات ممکن است به مرور زمان عود کنند، در این صورت ممکن است دویاره با همان روش یا روش دیگری درمان شوند.سرما درمانی با استفاده از نیتروژن مایع
اسپری نیتروژن مایع برای رسیدن به عمق و مدت زمان مناسب انجماد مورد نیاز است. این با توجه به محل ضایعه، عرض و ضخامت متفاوت است. بهبودی از ۵ تا ۱۰ روز در صورت، ۳ تا ۴ هفته در دستها و ۶ هفته یا بیشتر در پاها متفاوت است. انجماد خفیف برای کراتوز اکتینیک سطحی معمولاً هیچ اثری بر جای نمی‌گذارد، اما زمان انجماد طولانی‌تر منجر به هیپوپیگمانتاسیون یا اسکار می‌شود.
درمان کراتوز اکتینیک با نیتروژن مایع
اصلاح، کورتاژ و الکتروکوتر
برای برداشتن شاخ پوستی یا کراتوز اکتینیک هیپرتروفیک ممکن است اصلاح، کورتاژ (خراش دادن با ابزار تیز) و الکتروکوتر (سوزاندن) لازم باشد. بهبود زخم بسته به محل بدن چند هفته یا بیشتر طول می‌کشد. نمونه برای بررسی بافت‌شناسی ارسال می‌شود.برداشتن با جراحی
اکسیزیون تضمین می‌کند که کراتوز اکتینیک به طور کامل حذف شده است، که باید توسط آسیب شناسی تایید شود. زخم جراحی بخیه می‌شود (بخیه می خورد). بخیه‌ها پس از چند روز برداشته می‌شوند که زمان آن بستگی به اندازه و محل ضایعه دارد. این روش یک اسکار دائمی به جا می‌گذارد.درمان‌های دیگر
کرم ها برای درمان نواحی آسیب دیده از نور خورشید و کراتوزهای اکتینیک مسطح، گاهی اوقات پس از انجام درمان‌های فیزیکی استفاده می‌شوند. پیش درمانی با کراتولیتیک‌ها (مانند کرم اوره، پماد اسید سالیسیلیک یا رتینوئید موضعی) و پاکسازی کامل پوست میزان پاسخ را بهبود می‌بخشد. نتایج متغیر هستند و دوره درمان ممکن است نیاز به تکرار هر از گاهی داشته باشد. به استثنای ژل دیکلوفناک، این‌گونه درمان‌ها همگی منجر به واکنش‌های التهابی موضعی مانند قرمزی، تاول و ناراحتی برای مدت زمان متفاوتی می‌شوند.
دیکلوفناک بیشتر به عنوان یک داروی ضدالتهابی استفاده می‌شود. به صورت ژل دو بار در روز به مدت ۳ ماه استفاده می‌شود، در درمان کراتوز اکتینیک به خوبی تحمل می‌شود، اما نسبت به سایر گزینه‌های ذکر شده در اینجا تاثیر کمتری دارد. 5- فلوئورواوراسیل یک عامل سیتوتوکسیک است. فرمولاسیون کرم یک یا دو بار در روز به مدت ۲ تا ۸ هفته استفاده می‌شود. کرم 5-فلوراوراسیل گاهی اوقات با اسید سالیسیلیک ترکیب می‌شود. اثر آن ممکن است با پماد کلسیپوتریول تقویت شود. کرم Imiquimod یک اصلاح کننده پاسخ ایمنی است. ۲ یا ۳ بار در هفته به مدت ۴ تا ۱۶ هفته استفاده می‌شود. درمان فوتودینامیک (PDT) شامل استفاده از یک حساس کننده نور (یک ماده شیمیایی پورفیرین مانند متیل آمینولولینیک اسید) در ناحیه آسیب دیده قبل از قرار گرفتن در معرض منبع نور مرئی است. ژل Ingenol mebutate تنها پس از ۳ بار استفاده موثر است.
پیشگیری از کراتوزهای اکتینیک
کراتوز اکتینیک با محافظت شدید در برابر آفتاب جلوگیری می‌شود. اگر در حال حاضر وجود داشته باشد، کراتوزهای اکتینیک ممکن است با استفاده از یک ضد آفتاب با فاکتور بسیار بالا (50+) در مناطق آسیب دیده، در تمام طول سال، بهبود یابد.
تعداد و شدت کراتوزهای اکتینیک را نیز می‌توان با مصرف ۵۰۰ میلی گرم نیکوتین‌آمید (ویتامین B3) دو بار در روز کاهش داد.چشم انداز کراتوزهای اکتینیک چیست؟
کراتوزهای اکتینیک ممکن است ماهها یا سالها پس از درمان عود کنند. می‌توان همان درمان را تکرار کرد یا از روش دیگری استفاده کرد. بیمارانی که تحت درمان کراتوزهای اکتینیک قرار گرفته‌اند در معرض خطر ابتلا به کراتوزهای جدید هستند. آنها همچنین در معرض خطر ابتلا به سایر سرطان‌های پوست، به ویژه کارسینوم سلول سنگفرشی داخل اپیدرمی، کارسینوم سلول سنگفرشی مهاجم پوستیSCC، کارسینوم سلول بازال BCC و ملانوم هستند.
تعداد بازدید از این مطلب: 1174
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه