همه چیز درباره دوره پیش‌ یائسگی و راه‌های مدیریت آن

یائسگی یکی از مراحل طبیعی در زندگی زنان است که معمولا در حدود 50 تا 51 سالگی رخ می‌دهد. اما قبل از ورود به این مرحله، بسیاری از زنان دوره پیش‌ یائسگی را تجربه می‌کنند که می‌تواند پنج تا هشت سال قبل از یائسگی آغاز شود. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که امروزه سن شروع پیش‌ یائسگی کاهش یافته و برخی از زنان از 35 سالگی با علائم آن مواجه می‌شوند. در این مقاله دکتر مریم ملکی، متخصص پوست و مو، به بررسی نشانه‌های، آزمایش‌های تشخیصی و مدیریت دوره‌ی پیش یائسگی می‌پردازد.

پیش‌ یائسگی چیست؟

پیش‌ یائسگی مرحله انتقالی به یائسگی است که طی آن تخمدان‌ها شروع به کاهش تولید استروژن می‌کنند اما هنوز عملکردشان به‌ طور کامل متوقف نشده است. این دوره ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد که ناشی از عدم تعادل هورمونی است. برخلاف یائسگی در این مرحله هنوز تخمک‌گذاری صورت می‌گیرد و احتمال بارداری وجود دارد.

شکل 1 دوره پیش یائسگی

نشانه‌های دوره پیش‌ یائسگی

در این دوره،سطح استروژن و پروژسترون به ‌طور نوسانی تغییر می‌کند و می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:

1. پریودهای نامنظم: فواصل بین دوره‌های قاعدگی ممکن است کوتاه‌تر یا طولانی‌تر شود.
2. گرگرفتگی و تعریق شبانه: یکی از رایج‌ترین علائم پیش‌ یائسگی که ناشی از تغییرات هورمونی است.
3. نوسانات خلقی: افزایش اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری شایع است.
4. بی‌خوابی: کاهش استروژن می‌تواند الگوی خواب را مختل کند.
5. کاهش میل جنسی: تغییرات هورمونی ممکن است باعث کاهش تمایل جنسی شود.
6. افزایش وزن: کاهش متابولیسم بدن در این دوره می‌تواند باعث افزایش چربی شکمی شود.
7. خشکی واژن: کاهش استروژن باعث کاهش ترشحات طبیعی واژن و ایجاد درد در رابطه جنسی می‌شود.
8. ریزش مو و تغییرات پوستی: استروژن نقش مهمی در سلامت مو و پوست دارد، کاهش آن می‌تواند باعث خشکی پوست و نازک شدن موها شود.
9. خستگی مفرط و کاهش انرژی: بسیاری از زنان از احساس ضعف و کاهش تمرکز در این دوره شکایت دارند.

شکل 2 نشانه‌های دوره پیش یائسگی

آزمایش‌های تشخیصی پیش‌ یائسگی

برای تایید ورود به دوره پیش‌ یائسگی، پزشکان معمولا آزمایش‌های هورمونی انجام می‌دهند:

1. هورمون محرک فولیکولی (FSH): افزایش سطح این هورمون نشان‌دهنده کاهش عملکرد تخمدان‌هاست.
2. استرادیول (E2): کاهش سطح این هورمون نشان‌دهنده کاهش تولید استروژن است.
3. هورمون ضد مولری (AMH): شاخصی برای تعیین ذخیره تخمدانی زنان.
4. بررسی تیروئید: کم‌کاری تیروئید علائمی مشابه پیش‌ یائسگی دارد و باید بررسی شود.

شکل 3 آزمایش‌های تشخیصی پیش یائسگی

چگونه دوره پیش‌ یائسگی را مدیریت کنیم؟

تغذیه سالم

داشتن یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند علائم پیش‌ یائسگی را کاهش دهد:

 مصرف غذاهای غنی از فیتواستروژن‌ها: این ترکیبات مشابه استروژن در بدن عمل کرده و می‌توانند علائم را کاهش دهند. منابع غنی شامل:

• دانه کتان
• عدس و نخود
• سویا و شیر سویا
• بادام و گردو

 

 مصرف غذاهای ضدالتهابی مانند:

• ماهی‌های چرب (سرشار از امگا 3)
• میوه‌ها و سبزیجات تازه
• روغن زیتون و آووکادو

 کاهش مصرف شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده: شکر و کربوهیدرات‌های ساده (مانند نان سفید، برنج سفید، شیرینی‌جات) باعث افزایش ناگهانی انسولین شده و نوسانات خلقی و گرگرفتگی را تشدید می‌کنند.

 دریافت کلسیم و ویتامین D کافی: این دو ماده برای سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. منابع خوب شامل:

• لبنیات کم‌چرب
• بادام و کنجد
• ماهی سالمون و ساردین
• نور خورشید برای تامین ویتامین (D)

 کاهش مصرف نمک: نمک زیاد باعث احتباس آب و تشدید نفخ در این دوران می‌شود.

ورزش منظم

ورزش کردن یکی از موثرترین راه‌ها برای کنترل علائم پیش‌یائسگی است. فعالیت بدنی منظم به:

• کاهش گرگرفتگی و تعریق شبانه کمک می‌کند.
• تقویت عضلات، استخوان‌ها و کاهش خطر پوکی استخوان کمک می‌کند.
• کاهش استرس و اضطراب و بهبود خلق‌وخو موثر است.
• پیشگیری از افزایش وزن و حفظ متابولیسم بدن کمک می‌کند.

 ورزش‌های پیشنهادی:

• پیاده‌روی سریع (حداقل 30 دقیقه در روز)
• یوگا و مدیتیشن برای کنترل استرس
• تمرینات قدرتی برای حفظ سلامت استخوان‌ها

خواب کافی و مدیریت استرس

بی‌خوابی و استرس علائم پیش‌ یائسگی را تشدید می‌کنند. برای بهبود کیفیت خواب:

• مصرف کافئین و الکل را محدود کنید.
• قبل از خواب از موبایل و کامپیوتر دوری کنید.
• از دمنوش‌های گیاهی (مانند بابونه و سنبل‌الطیب) استفاده کنید.
• تمرینات مدیتیشن و تنفس عمیق انجام دهید.

درمان‌های دارویی و مکمل‌ها

برخی زنان ممکن است به درمان‌های دارویی نیاز داشته باشند:

هورمون‌درمانی (HRT): برای کاهش علائم شدید مانند گرگرفتگی و پوکی استخوان تجویز می‌شود، اما باید زیر نظر پزشک مصرف شود.

مکمل‌های گیاهی: مانند کوهوش سیاه و تریپتوفان برای کاهش علائم یائسگی مفید هستند.

مکمل‌های ویتامین B6 ،B12 و منیزیم: به کاهش خستگی، استرس و بهبود خلق‌وخو کمک می‌کنند.

 

شکل 4 مدیریت دوره پیش یائسگی

سخن پایانی

دوره پیش‌ یائسگی بخشی طبیعی از زندگی زنان است، اما با تغییرات سبک زندگی، تغذیه سالم، ورزش و مدیریت استرس می‌توان آن را بهتر سپری کرد. اگر علائم شدیدی دارید که زندگی روزمره شما را مختل می‌کند، بهتر است با پزشک متخصص زنان مشورت کنید تا بهترین روش‌های درمانی را برای شما پیشنهاد دهد.

 

رزرو نوبت ویزیت آنلاین دریافت مشاوره رایگان
تعداد بازدید از این مطلب: 4514
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224