در دنیای امروز، راحتی و عملکرد لباس‌ها برایمان اهمیت زیادی پیدا کرده؛ از لباس‌های ورزشی با قابلیت خشک‌شوندگی سریع گرفته تا کاپشن‌های ضدآب، شلوارهای ضدلکه و لباس‌های آنتی‌باکتریال. اما پشت برخی از این ویژگی‌های ظاهرا جذاب، حقیقتی نگران‌کننده پنهان شده است: وجود ترکیبات شیمیایی خطرناکی به نام PFA یا PFAS.
در این مقاله دکتر مریم ملکی، متخصص پوست و مو، به زبان ساده توضیح می‌دهند که PFAS دقیقا چیست، در چه نوع لباس‌هایی یافت می‌شود و چگونه می‌تواند بر سلامت پوست و بدن تاثیر بگذارد.
شکل 1 PFA چیست؟
PFAS چیست؟
PFA یا دقیق‌تر بگوییم PFAS، مخفف Per-and Polyfluoroalkyl Substances، یک خانواده‌ی بزرگ از مواد شیمیایی ساخته‌ی دست بشر است که برای ضدآب، ضدچربی، ضدلکه و ضدحرارت کردن سطوح به کار می‌روند.
این ترکیبات در صنایع زیادی استفاده می‌شوند:
- پارچه‌ها و پوشاک
- بسته‌بندی‌های غذایی
- لوازم آرایشی
- ظروف نچسب مانند تفلون
- فوم‌های آتش‌نشانی و …
به PFASها لقب “مواد شیمیایی ابدی” (Forever Chemicals) داده‌اند؛ چون در طبیعت به سختی تجزیه می‌شوند و می‌توانند در محیط زیست یا بدن انسان تا سال‌ها باقی بمانند.
شکل 2 موارد مورد استفاده از PFAS
لباس‌هایی که ممکن است حاوی PFAS باشند
هر لباسی که ویژگی‌هایی مثل ضدآب، ضدلکه، ضدچروک یا آنتی‌باکتریال داشته باشد، احتمال دارد حاوی PFAS باشد. مهم‌ترین نمونه‌ها:
لباس‌های ورزشی:
- سوتین‌های ورزشی
- لگ و شلوارک‌های فشرده‌سازی
- تی‌شرت‌های quick-dry و آنتی‌باکتریال
- جوراب‌های ضدبو
- لباس‌های ورزشی خنک‌کننده یا تنفس‌پذیر
لباس‌های مقاوم:
- کاپشن‌ها و بارانی‌های ضدآب مثل (Gore-Tex)
- کت‌های کوهنوردی و بادگیرهای حرفه‌ای
- شلوارها و یونیفرم‌های ضدلکه مخصوص مشاغل خدماتی
- لباس‌های کودک با پارچه‌های آسان‌پاک‌شو
لباس‌های رسمی و روزمره:
- پیراهن‌های “Wrinkle-free” یا “Easy-care”
- لباس‌های رسمی با پوشش ضدچروک و ضدآب
- لباس زیرهای ضدبو یا خنک‌کننده
شکل 3 لباس هایی که ممکن است حاوی PFA باشد
PFAS چه تاثیری بر پوست و بدن دارد؟
1- آسیب مستقیم به پوست
لباس‌های حاوی PFAS که مستقیما با پوست تماس دارند، به ویژه در نواحی حساس (زیر بغل، سینه، کشاله ران)، می‌توانند:
- پوست را تحریک کنند.
- باعث خشکی مزمن شوند.
- یا موجب بروز درماتیت‌های تماسی و التهاب‌های پوستی شوند.
2- جذب شیمیایی به بدن
تحقیقات نشان داده‌اند که برخی PFAها می‌توانند از طریق پوست یا تعریق جذب بدن شوند و در:
- خون
- کبد
- و بافت‌های چربی
تجمع پیدا کنند.
3- تاثیر بلندمدت بر سلامت عمومی
مطالعات علمی پیوندهایی را بین برخی PFASها و مشکلات جدی سلامت یافته‌اند، از جمله:
- اختلالات هورمونی و تولیدمثل
- کاهش قدرت سیستم ایمنی
- مشکلات تیروئیدی
- افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها
شکل 4 PFA و تاثیرات آن بر پوست و بدن
چطور لباس‌های بدون PFAS را تشخیص دهیم؟
اغلب برندها روی برچسب یا وب سایت خود اطلاعاتی درباره استفاده یا عدم استفاده از PFA درج می‌کنند.
شکل 5 چه طور لباس های بدون PFA را تشخیص دهیم؟
عباراتی که ممکن است وجود PFAS را نشان دهند:
- DWR (Durable Water Repellent)
- Teflon-coated
- Stain-resistant/Waterproof/Quick-dry (بدون توضیح ترکیبات)
عباراتی که نشان می‌دهند لباس بدون PFAS است:
- PFAS-Free/ PFC-Free/ Fluorine-Free
- Organic/Certified Non-toxic
- OEKO-TEX® Standard 100 یا GOTS Certified
شکل 6 عباراتی که نشان می دهند لباس بدون PFA است
برای مراقبت از پوست و بدن
- هنگام خرید، از برندهای شفاف و معتبر استفاده کنید.
- لباس‌های روزمره‌تان را از الیاف طبیعی و ساده انتخاب کنید (نخی، کتان، ابریشم).
- از لباس‌هایی با ویژگی‌های بیش‌ازحد «فنی» یا «پیشرفته» بدون توضیح علمی، پرهیز کنید.
- اگر پوست حساسی دارید یا درگیر مشکلات هورمونی هستید، به لباس‌های ضدبو و فشرده‌سازی بیشتر توجه کنید.
سخن پایانی
فناوری در خدمت راحتی ماست، اما همیشه بی‌خطر نیست. لباس‌هایی که هر روز به تن می‌کنیم، ممکن است ترکیباتی داشته باشند که سلامت پوست و بدن ما را در خطر قرار دهند. انتخاب آگاهانه یعنی مراقبت بیشتر از خود و طبیعت.
برای بررسی واکنش‌های پوستی مشکوک به مواد صنعتی یا مشاوره درباره لباس‌های مناسب پوست‌های حساس، می‌توانید با کلینیک هور در تماس باشید. رسالت ما، مراقبت علمی از سلامت پوست شماست.
لینک کوتاه این مقاله: https://drmaleki.ir/?p=25655📋
تعداد بازدید از این مطلب: 17
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه