در سال‌های اخیر، شایعات بسیاری در مورد خطرات احتمالی آلومینیوم موجود در دئودورانت‌ها و ضدتعریق‌ها (Antiperspirant) در فضای مجازی منتشر شده است. برخی معتقدند که این ترکیبات می‌توانند موجب سرطان سینه یا بیماری آلزایمر شوند، در حالی که عده‌ای دیگر آن را بی‌اساس می‌دانند.
خانم دکتر ملکی متخصص پوست و مو در اصفهان، در این مقاله به بررسی دقیق و علمی این ادعاها بر پایه‌ی جدیدترین شواهد علمی تا سال ۲۰۲۵ پرداخته اند تا حقیقت از شایعه جدا شود.
۱. آلومینیوم در محصولات ضدتعریق چیست؟
ضدتعریق‌ها معمولا حاوی ترکیباتی از آلومینیوم مانند:
- آلومینیوم کلروهیدرات (Aluminum Chlorohydrate)
- آلومینیوم زیرکونیوم تتراکلروهیدرکس گلی (Aluminum Zirconium Tetrachlorohydrex Gly)
این ترکیبات با بستن موقت مجاری غدد عرق، تولید عرق را کاهش می‌دهند. برخلاف دئودورانت‌های ساده که فقط بوی عرق را می‌پوشانند، ضدتعریق‌ها با کنترل ترشح عرق عمل می‌کنند.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از این ترکیبات را در محدوده‌ی مجاز بی‌خطر دانسته است، مشروط به اینکه مطابق دستور مصرف شوند.
شکل 1 آلومینیوم در محصولات ضدتعریق چیست؟
۲. چرا آلومینیوم مورد اتهام قرار گرفت؟
منشا نگرانی‌ها به دو موضوع برمی‌گردد:
- افزایش موارد سرطان سینه در نواحی نزدیک به زیر بغل – که باعث شد برخی تصور کنند مواد شیمیایی دئودورانت‌ها ممکن است از طریق پوست جذب شوند و روی بافت سینه تاثیر بگذارند.
- وجود آلومینیوم در مغز بیماران آلزایمر – که موجب مطرح شدن فرضیه‌ای شد مبنی بر اینکه تماس طولانی‌مدت با این ماده می‌تواند در بروز آلزایمر نقش داشته باشد.
شکل 2 چرا آلومینیوم مورد اتهام گرفته؟
3.اما پرسش اصلی این است: آیا شواهد علمی واقعا از این فرضیه‌ها حمایت می‌کنند؟
جذب آلومینیوم از طریق پوست؛ واقعیت یا بزرگ‌نمایی؟
براساس بررسی‌های سازمان‌های علمی مانند کمیته علمی ایمنی مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپا (SCCS, 2020) و انجمن سرطان آمریکا (ACS)
- جذب پوستی آلومینیوم بسیار کمتر از یک‌صدم درصد مقدار موجود در محصول است.
- بیشتر آلومینیوم وارد بدن از طریق غذا، دارو و آب آشامیدنی جذب می‌شود، نه از طریق پوست.
- در افراد سالم، کلیه‌ها به راحتی این ماده جذب شده را دفع می‌کنند.
در مطالعه‌ای در ژورنال Food and Chemical Toxicology (2021) مشخص شد که حتی در استفاده‌ی روزانه از دئودورانت‌ها، سطح آلومینیوم در خون یا ادرار افزایش معناداری ندارد.
نتیجه: تماس پوستی روزمره با آلومینیوم از طریق دئودورانت‌ها بسیار ناچیز است.
۴. آلومینیوم و سرطان سینه
۴.۱ فرضیه اولیه
برخی پژوهشگران معتقد بودند این ماده ممکن است به عنوان یک متاستروژن (ماده‌ای با عملکرد شبیه استروژن) بر گیرنده‌های هورمونی سینه اثر بگذارد و رشد سلول‌های سرطانی را تحریک کند.
اما بررسی‌های بعدی نشان دادند که این اثر فقط در شرایط آزمایشگاهی و با دوزهای بسیار بالا مشاهده شده است.
۴.۲ شواهد علمی
- مطالعه ۲۰۱۴، ژورنال Critical Reviews in Toxicology: هیچ ارتباط آماری مشخصی بین استفاده از ضدتعریق‌ها و افزایش خطر سرطان سینه یافت نشد.
- مطالعه مورد-شاهدی در ایران (PMC8132781, 2021): تفاوت معناداری بین استفاده‌کنندگان از دئودورانت در بیماران مبتلا به سرطان سینه و گروه کنترل وجود نداشت.
- مرکز ملی سرطان آمریکا (NCI, 2023): هیچ شواهد علمی قاطعی وجود ندارد که نشان دهد ضدتعریق‌ها عامل سرطان سینه هستند.
۴.۳ نکات تکمیلی
اگرچه برخی پژوهش‌های کوچک افزایش خفیفی در غلظت این ماده در بافت سینه نشان داده‌اند، اما این مطالعات توانایی تعیین «علت و معلول» را ندارند. در واقع، تجمع این ماده می‌تواند نتیجه‌ی تغییرات بافتی باشد، نه علت آن.
جمع‌بندی:
شواهد علمی فعلی نشان می‌دهند که هیچ رابطه‌ی علّی قطعی بین استفاده از دئودورانت‌های حاوی این ماده و ابتلا به سرطان سینه وجود ندارد.
۵. آلومینیوم و بیماری آلزایمر
۵.۱ پیشینه فرضیه
در دهه ۱۹۶۰ مشاهده شد که بیماران آلزایمر سطح بالاتری از آلومینیوم در بافت مغز دارند. این موضوع باعث شد این ماده به عنوان عامل احتمالی آلزایمر مطرح شود.
اما پژوهش‌های بعدی مشخص کردند که وجود این ماده در مغز ممکن است ناشی از فرآیند بیماری باشد، نه علت آن.
۵.۲ مطالعات جدید
- مرور سیستماتیک سال ۲۰۱۹ در مجله NeuroToxicology نشان داد که هیچ ارتباط مستقیمی بین مصرف یا تماس روزمره با این ماده و خطر آلزایمر یافت نشده است.
- انجمنAlzheimer’s Research UK (2024) اعلام کرده است: هیچ مدرک علمی محکمی وجود ندارد که آلومینیوم موجود در دئودورانت‌ها باعث آلزایمر شود.
- مطالعه در مجلهFrontiers in Aging Neuroscience (2023): میزان جذب این ماده از پوست به قدری ناچیز است که نمی‌تواند به سطح مغز برسد.
جمع‌بندی:
هیچ شواهد علمی قاطع و معتبر مبنی بر اینکه استفاده از ضدتعریق‌های آلومینیومی موجب بروز یا تشدید آلزایمر می‌شود، وجود ندارد.
6.دیدگاه سازمان معتبر جهانی
شکل 3 نتایج علمی در مورد وجود آلومینیوم در ضدتعریق‌ها و دئودورانت ها
7.توصیه‌های ایمن برای مصرف‌کنندگان ضدتعریق ها
- در صورت بیماری کلیوی شدید (مرحله ۴ یا ۵)، پیش از استفاده از محصولات حاوی آلومینیوم با پزشک مشورت کنید.
- بعد از اصلاح زیر بغل (زمانی که پوست آسیب‌پذیر است)، از استفاده فوری ضدتعریق‌های حاوی این ماده خودداری کنید.
- اگر نسبت به این ترکیبات حساس هستید یا تمایل دارید از مواد طبیعی‌تر استفاده کنید، می‌توانید از دئودورانت‌های فاقدآلومینیوم استفاده کنید.
- به یاد داشته باشید که «طبیعی بودن» الزاما به معنای «بی‌خطر بودن» نیست؛ بسیاری از مواد طبیعی نیز می‌توانند آلرژی‌زا باشند.
- انتخاب بین دئودورانت و ضدتعریق باید بر اساس نیاز شخصی، شرایط پوستی و توصیه پزشک انجام شود.
۸. جمع‌بندی نهایی
- آلومینیوم ترکیبی رایج و موثر در کنترل تعریق است.
- میزان جذب پوستی آن در انسان بسیار کم است و شواهد علمی ارتباط قطعی با سرطان یا آلزایمر را تایید نمی‌کنند.
- سازمان‌های بین‌المللی معتبر استفاده از این محصولات را ایمن می‌دانند.
تنها گروهی که باید با احتیاط استفاده کنند، بیماران کلیوی پیشرفته هستند.
در نتیجه:
شایعه ارتباط آلومینیوم در دئودورانت‌ها با سرطان یا آلزایمر تا امروز توسط داده‌های علمی معتبر پشتیبانی نمی‌شود.
با این حال، انتخاب آگاهانه و استفاده‌ی متعادل همیشه بهترین گزینه است.
منابع منتخب
- National Cancer Institute. Antiperspirants and Breast Cancer Risk, Updated 2023.
- Alzheimer’s Research UK, Aluminium and Alzheimer’s Disease: Factsheet 2024.
- SCCS (Scientific Committee on Consumer Safety). Opinion on the Safety of Aluminium in Cosmetic Products, 2021.
- Frontiers in Aging Neuroscience, 2023. Aluminum and Neurodegenerative Diseases: Myth or Fact?
- Critical Reviews in Toxicology, 2014. Antiperspirant Use and Breast Cancer Risk.
- Food and Chemical Toxicology, 2021. Dermal absorption of aluminium from cosmetic use.
لینک کوتاه این مقاله: https://drmaleki.ir/?p=11806📋
تعداد بازدید از این مطلب: 2954
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه