زگیل تناسلی یکی از شایعترین بیماریهای منتقلشونده از راه تماس جنسی است که به وسیله ویروسی به نام HPV (Human Papillomavirus) ایجاد میشود. این بیماری هم در زنان و هم در مردان دیده میشود و میتواند نواحی تناسلی، اطراف مقعد، گاهی دهان و حلق را درگیر کند. در این مقاله خانم دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در اصفهان، به بررسی علائم، راههای انتقال، درمان و پیشگیری آن پرداختهاند.
نکته مهم: زگیل تناسلی خودِ ویروس نیست،بلکه تظاهر پوستی عفونت HPV است.
شکل 1 ویروس اچ پی وی
ویروس HPV و انواع آن
ویروس HPV بیش از 200 تیپ مختلف دارد که از نظر بالینی به دو گروه تقسیم میشوند:
- HPV کمخطر
- شایعترین HPV 6 و 11
- مسئول بیش از 90٪ موارد زگیل تناسلی
- معمولا باعث سرطان نمیشوند.
- شایعترین HPV 16 و 18
- ارتباط مستقیم با:
- سرطان دهانه رحم
- سرطان مقعد
- سرطان آلت تناسلی
- سرطان حلق و حنجره
- اغلب بدون علامت هستند و زگیل ایجاد نمیکنند.
شکل 2 ویروس HPV و انواع آن
راه های انتقال زگیل تناسلی
- تماس مستقیم پوست با پوست در رابطه جنسی (واژینال، مقعدی، دهانی)
- حتی بدون دخول کامل
- استفاده از کاندوم خطر انتقال را کاهش میدهد ولی صفر نمیکند.
- انتقال از طریق وسایل، استخر یا توالت عمومی اثبات نشده است.
شکل 3 راههای انتقال
علائم زگیل تناسلی
زگیلها ممکن است:
- برجسته یا صاف
- گوشتی، صورتی یا خاکستری
- تکی یا خوشهای (شبیه گلکلم)
- بدون درد یا همراه با خارش و سوزش
شکل 4 علائم زگیل تناسلی
محلهای شایع
- زنان: لابیا، واژن، دهانه رحم، اطراف مقعد
- مردان: آلت تناسلی، کیسه بیضه، کشاله ران
- هر دو: اطراف مقعد، دهان (کمتر شایع)
آیا HPV همیشه خطرناک است؟
خیر، در بیش از 90٪ موارد، سیستم ایمنی بدن طی 1 تا 2 سال ویروس را به طور خودبهخود پاک میکند.
اما در برخی افراد:
- ویروس پایدار میماند.
- ممکن است باعث زگیل عودکننده یا ضایعات پیشسرطانی شود.
شکل 5 تاثیرات اچ پی وی بر بدن
تشخیص زگیل تناسلی
تشخیص بالینی
- در اغلب موارد فقط با معاینه پزشک متخصص پوست یا زنان
- استفاده از اسید استیک 3–5٪ فقط در موارد خاص
- آزمایش (PCR) HPV برای تشخیص زگیل تناسلی لازم نیست.
کاربرد اصلی آزمایش HPV
- غربالگری سرطان دهانه رحم
- بررسی HPV پرخطر در زنان بالای 21–25 سال
شکل 6 کاربرد اصلی آزمایش HPV
پاپ اسمیر و کولپوسکوپی
پاپ اسمیر یک آزمایش غربالگری است که برای بررسی سلولهای دهانه رحم انجام میشود و هدف آن شناسایی زودهنگام تغییرات پیشسرطانی ناشی از HPV پرخطر است. این آزمایش برای تشخیص زگیل تناسلی کاربردی ندارد، اما نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دهانه رحم دارد.
در زنانی که پاپ اسمیر غیرطبیعی دارند یا نتیجه آزمایش آنها HPV پرخطر مثبت است، بسته به سن و نوع یافتهها، ممکن است نیاز به بررسیهای تکمیلی باشد.
در این شرایط، کولپوسکوپی انجام میشود؛ روشی که در آن دهانه رحم با بزرگنمایی دقیق بررسی میشود تا نواحی مشکوک به ضایعات پیشسرطانی مشخص گردد و در صورت لزوم از آنها نمونهبرداری انجام شود. کولپوسکوپی یک اقدام تشخیصی هدفمند است و به صورت روتین برای همه زنان انجام نمیشود.
درمان زگیل تناسلی
درمان زگیل، زگیل را از بین میبرد اما ویروس ممکن است در بدن باقی بماند.
درمانهای مورد استفاده (2025)
روشهای فیزیکی (درمان خط اول)
- کرایوتراپی (فریز با نیتروژن مایع)
- کلد پلاسما
- الکتروکوتر
- لیزر
- جراحی (در موارد خاص)
درمانهای دارویی موضعی
- Podophyllotoxin
- Imiquimod
- محلولهای ترکیبی مانند نیتروزینک کمپلکس (در برخی مراکز)
اگر بعد از 3–4 جلسه پاسخ مناسب وجود نداشته باشد، روش درمان باید تغییر کند.
شکل 7 درمان زگیل تناسلی
آیا زگیل تناسلی عود میکند؟
بله، ممکن است. عود به عوامل زیر بستگی دارد:
- وضعیت سیستم ایمنی
- سیگار
- استرس مزمن
- درمان ناقص
واکسن HPV (گارداسیل 9)
واکسن HPV چه کاری انجام میدهد؟
پیشگیری از:
- زگیل تناسلی
- HPV پرخطر
- سرطان دهانه رحم و برخی سرطانهای دیگر
نکات مهم:
- بهترین سن تزریق: 9 تا 12 سال
- قابل تزریق تا 26 سال و در برخی افراد تا 45 سال
- واکسن درمانکننده زگیل موجود نیست.
- حتی افراد مبتلا هم میتوانند از واکسن سود ببرند.
شکل 8 واکسن HPV (گارداسیل 9)
پیشگیری از ابتلا و انتقال
- واکسیناسیون HPV
- استفاده از کاندوم
- کاهش تعداد شرکای جنسی
- معاینه و پیگیری منظم
- ترک سیگار
سوالات رایج بیماران
آیا زگیل تناسلی مساوی سرطان است؟ خیر. زگیل معمولا ناشی از تیپهای کمخطر است.
آیا شریک جنسی باید بررسی شود؟ بله، معاینه و آموزش توصیه میشود.
آیا HPV همیشه باقی میماند؟ در اغلب افراد، ویروس بهطور طبیعی پاک میشود.
جمعبندی زگیل تناسلی
بیماری شایعی است که در اغلب موارد قابل کنترل و درمانپذیر است. تشخیص صحیح، درمان مناسب، پیگیری منظم و واکسیناسیون نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض آن دارند.
منابع خارجی مرتبط
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/genital-warts
https://www.aad.org/public/diseases/a-z/genital-warts-overview
لینک کوتاه این مقاله: https://drmaleki.ir/?p=12003📋
تعداد بازدید از این مطلب: 85878
لطفا از عکسهای قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه