اگزما یا درماتیت سبوره یک بیماری شایع پوستی است که با التهاب پوست صورت یا سر خود را نشان می‌دهد. نام‌های دیگر این بیماری، درماتیت سبوره یا اگزمای سبورئیک می‌باشد. در این مقاله دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در اصفهان به توضیحاتی در این رابطه می‌پردازد.
شکل 1 درماتیت سیوره
به طور کلی درماتیت سبوره خطری برای سلامتی ندارد ولی باعث ناراحتی و خجالت می‌شود. درماتیت سبوره واگیردار نیست و زیاد ارتباطی به رعایت بهداشت فردی ندارد. معمولا این بیماری مدت زمان مزمن است و سال‌ها به طول می‌انجامد. دکتر مریم ملکی در این مقاله به شما کمک می‌کند با تشخیص علائم درماتیت سبوره و استفاده از اقدامات مراقبتی و درمانی، عود و برگشت این بیماری را کاهش دهید. حدود 4 درصد از جمعیت جهان به این بیماری مبتلا هستند. شوره سر نیز شکل خفیفی از درماتیت سبورئیک کف سر می‌باشد و درصد بالایی از افراد بزرگسال را درگیر کرده است. درماتیت سبورئیک در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است. این عارضه در هر سنی بعد از سن بلوغ می‌تواند اتفاق بیفتد.
شکل 2 تفاوت درماتیت سبوره و پوست سالم
علائم درماتیت سبورئیک
علائم درماتیت سبورئیک در بین افراد مختلف متفاوت است. این بیماری بیشتر به شکل پوسته یا شوره در سر، مو، ابرو، ریش و سبیل بروز می‌کند و یا به صورت لکه‌های قرمز و چرب همراه با پوسته‌های زرد یا سفید و یا کبره‌مانند که روی سر و صورت، قفسه سینه، زیر بغل و پوست ناحیه تناسلی دیده می‌شود و گاه به شکل قرمزی یا شوره روی پلک (بلفاریت) تظاهر می‌کند.
خارش یا سوزش و حالت پوسته‌پوسته شدن پوست هم باعث ناراحتی و آزار شخص می‌شود و هم به لحاظ ظاهری ناخوشایند است و خصوصا در صورت پوشیدن لباس تیره رنگ و ریختن پوسته‌ها روی لباس (شوره‌ها) باعث خجالت فرد می‌شود. البته بعضی از افرادی که به این عارضه دچار می‌شوند، مشکل شوره (یا پوسته شدن سطح پوست) را ندارند. یکی از نشانه‌های شایع درماتیت سبوره، خارش زیاد مناطق تحت تاثیر بیماری است که خود باعث التهاب و در نتیجه قرمز شدن آن منطقه می‌شود.
شکل 3 علائم اگزما سبوره
تفاوت شوره و درماتیت سبوره
فردی که از اگزمای سبوره رنج می‌برد پوست بسیار چرب دارد که از پوسته‌ای فلسی شکل پوشیده شده است و قرمزی پوست در منطقه تحت تاثیر بیماری دیده می‌شود. اما فردی که فقط شوره دارد پوسته‌ها در اطراف پوست سر بدون قرمزی آن منطقه دیده می‌شوند. علاوه بر این همان‌طور که قبلا اشاره شد مشکل شوره تنها در پوست سر دیده می‌شود اما اگزمای سبوره در هر منطقه‌ای از پوست می‌تواند دیده شود و ممکن است فراتر از حاشیه رستنگاه مو باشد. بنابراین این بیماری می‌تواند انواع مختلفی بر حسب منطقه درگیری ایجاد کند.
شکل 4 تفاوت بین شوره و درماتیت سبوره
علل ایجاد درماتیت سبوره
علت دقیق اگزمای سبوره هنوز برای پزشکان نامشخص است. اما علل شایع به تعدادی از عوامل که ذکر خواهد شد نسبت داده شده است:
تصور می‌شود که عامل درماتیت سبوره نوعی قارچ به نام مالاسزیا (malssezia globosa) است و درماتیت سبوره زمانی ایجاد می‌شود که این قارچ بیش از حد رشد کند یا سیستم ایمنی بدن شخص بیش از حد به آن واکنش نشان دهد.
حضور این قارچ باعث تولید مواد سمی بر روی پوست می‌شود و این خود سبب تحریک پذیری پوست شده و التهاب و قرمزی در پوست را به دنبال دارد. این قارچ در اثر تغذیه از اسید چرب اشباع شده و تری‌گلیسرید رشد می‌کند. به همین علت است که مشکلات پوستی درماتیت سبوره بیشتر در نواحی چرب صورت و بدن رخ می‌دهد. اگزمای سبوره غالبا تحت تاثیر استرس و در ارتباط با عواملی مانند سطح بهداشتی پایین که در اثر بیماری ایجاد می‌شود بروز می‌کند. مردان و زنان گرفتار به این بیماری در ابتدا از شوره و مشکل قرمزی به ویژه تحت تاثیر استرس روانی و کمبود خواب رنج می‌برند و سپس در مرحله بعد اگزما سبوره ایجاد می‌شود. بعضی از عواملی که موجب تشدید درماتیت سبوره می شود به شرح زیر هستند:
- برخی وضعیت‌های عصبی مثل بیماری پارکینسون و افسردگی
- ضعف سیستم ایمنی مثلا در بیماران پیوندی یا ایدز و HIV مثبت، پانکراتیت الکلی و بعضی از سرطان‌ها
- نارسایی قلب
- بیماری‌های غدد که باعث چاقی می‌شوند مثل دیابت
- برخی داروها
- خراش یا آسیب‌های پوست در صورت
خستگی مفرط و استرس نیز گاهی می‌تواند باعث بروز ناگهانی درماتیت سبوره شود. این عارضه در آب و هوای سرد بیشتر از آب و هوای گرم شایع است و ارتباطی با رژیم غذایی فرد ندارد.
خشک شدن پوست در زمستان بروز بیماری را بیشتر می‌کند، این دلیلی است برای این که ساکنان مناطق سردسیر بیشتر شوره سر زمستانی و مشکلات مرتبط به اگزما سبوره را تجربه می‌کنند.
نواحی که اغلب به درماتیت سبوره دچار می‌شوند عبارتند از:
- پوست سر: شدت درماتیت سبوره در سر می‌تواند خفیف و به صورت شوره معمولی سر یا به صورت شدید و به شکل قرمزی پوست سر و جدا شدن پوسته‌های بزرگ‌تر و ترشح مایع از قسمت‌های ملتهب سر باشد.
- پوست صورت: معمولا درماتیت سبوره صورت در نواحی بین ابروها و کناره‌های بینی و روی گونه‌ها ایجاد می‌شود. ظاهر آن ممکن است قرمز، پوسته‌پوسته و کمی چرب یا خشک باشد. در مواردی ممکن است حاشیه پلک‌ها نیز قرمز، متورم و پوسته‌پوسته شوند.
- اطراف و داخل مجرای گوش: در برخی افراد درماتیت سبوره در کانال داخلی گوش، حفره بیرونی گوش یا در پشت گوش ایجاد می‌شود. در این موارد ممکن است پوست دچار عفونت باکتریایی شده و این عفونت باعث پوسته‌پوسته شدن و ترشحات پوستی شود. التهاب کانال گوش می‌تواند باعث انسداد آن و کاهش موقت شنوایی شود.
- پوست قفسه‌ی سینه یا بالای کمر: در این حالت درماتیت سبوره به‌صورت ضایعات پوستی به رنگ قرمز و یا صورتی با مرز مشخص و دارای سطح چرب و پوسته‌پوسته می‌باشد.
- پوست محل‌های تا شدن و چین‌خوردگی پوست: این عارضه گاهی در نواحی مرطوب پوست مانند پوست زیر بغل، زیر سینه، خط میانه باسن و چین‌خوردگی زیر پوست شکم ایجاد می‌شود. در این حالت پوست این نواحی به‌صورت براق و صورتی رنگ و ترک‌خورده در می‌آید.
- در نواحی تیره‌تر پوست: در این نواحی ممکن است با بروز درماتیت سبوره، رنگ پوست روشن‌تر یا تیره‌تر از پوست اطراف خود شود.
اگزما سبوره در پوست سر
شایع‌ترین علامت اگزمای سبوره بروز شوره مقاوم بر روی پوست به صورت پوسته و فلسی شکل می‌باشد. پوسته‌ها معمولا خاکستری، سفید یا زرد هستند. رنگ پوسته‌ها به نوع پوست و مرحله بیماری که شخص را مبتلا کرده است ارتباط دارد. پوسته غالبا در مناطق دیگری از بدن که فولیکول مو وجود دارد و می‌تواند ملتهب شود نیز دیده می‌شود.
نوزادان زیر 3 ماه نیز می‌توانند به اگزمای سبوره نوزادان مبتلا شوند که با بروز پوسته‌هایی زرد رنگ و سخت در اطراف خط رویش مو بر روی پوست سر که به عنوان کلاه گهواره شناخته می‌شود مشخص می‌گردد. به طور طبیعی این حالت در قسمت جلوی سر تا سن 8 الی 12ماهگی باقی می‌ماند.
اگزمای سبوره روی صورت و بدن
در موارد اگزمای سبوره شدید پوسته‌های ضخیم و چرب زرد رنگ روی ابروها یا نزدیک به خط رویش مژه‌ها درکانال گوش یا قسمت جلوی پیشانی بر روی قسمت وسط سینه و در ناحیه فوقانی کمر دیده می‌شوند.
شکل 5 درمان درماتیت سبوره با لیزر
پوسته‌ها همچنین می‌تواند در هر منقطه ای از سطح پوست، پشت گوش‌ها و سایر چین‌های پوستی ظاهر شوند. این پوسته‌ها معمولا با قرمزی خفیف، ریزش مو، خارش، زخم و دردی که می‌تواند منجر به احساس ناراحتی کلی گردد، همراه هستند. اگر بیماری زیر نظر یک پزشک درمان نگردد، این شرایط می‌تواند بدتر شود و یک آسیب دائمی به فولیک‌های مو برساند. اگر این بیماری برای مدت طولانی بدون درمان باقی بماند می‌تواند منجر به از دست دادن موها به صورت دائمی شود.
برای مطالعه بیشتر و آشنایی با بهترین روش‌های درمانی لطفا مقاله‌ی درماتیت سبوره و روش‌های درمانی را مطالعه نمایید.
لینک کوتاه این مقاله: https://drmaleki.ir/?p=12065📋
تعداد بازدید از این مطلب: 78521
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)
تلفن :03136662224
۰ دیدگاه