خال اسپایلوس (اسپیلوس) چیست؟

خال اسپایلوس (Nevus Spilus) یک لک قهوه‌ای یا برنزه با وضوح کامل است که دارای تعداد زیادی از ماکول‌ها یا پاپول‌های قهوه‌ای تیره کوچکتر است که در پس‌زمینه‌ هایپرپیگمنته پراکنده شده‌اند. اکثر آن‌ها در دوران نوزادی یا کودکی به وجود می‌آیند و تقریبا 2 تا 3 درصد از جمعیت بزرگسال درگیر می‌کند. تنه و اندام‌ها مکان‌های متداولی هستند. nevus spilus با گذشت زمان ناپدید نمی‌شود و ممکن است با قرار گرفتن در معرض اشعه ماورابنفش این خال تیره‌تر و بارزتر شود. احتمال ایجاد لکه‌های بزرگ رنگدانه‌دار پوستی متعدد در آن وجود دارد. نام‌های دیگر خال اسپایلوس عبارتند از:Speckled Lentiginous Nevus و Zosteriform Lentiginous Nevus.

شکل 1 خال اسپایلوس

در بیشتر موارد این خال‌ها بدون علامت هستند و هیچ عارضه خاصی ایجاد نمی‌کنند، بلکه تنها در برخی افراد ممکن است مشکلاتی برای زیبایی فرد به وجود بیاورند. عوامل زمینه‌ساز خال اسپایلوس عبارتند از سندرم فاسیس (PHACES) و سندرم اپشتین (Epstein). خال اسپایلوس خودبه‌خود ایجاد می‌شود و علت آن ناشناخته است. به طور کلی نیازی به درمان این وضعیت نیست مگر این که مشکلاتی برای زیبایی فرد ایجاد نماید. در این مقاله دکتر مریم ملکی متخصص پوست به جزییات بیشتری در این رابطه می‌پردازد.

شکل 2 عوامل زمینه‌ساز خال اسپایلوس

چه افرادی دچار خال اسپایلوس می‌شوند؟

این وضعیت ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در هر سنی اتفاق بیفتد. با این حال عمدتا این نوع خال در کودکان و نوجوانان ایجاد می‌شود. از نظر جنسیت هم مردان و هم زنان تحت تاثیر این وضعیت قرار می‌گیرند و هیچ سوگیری جنسیتی مشاهده نمی‌شود. تمام قومیت‌ها و نژادها از لحاظ ابتلا به خال اسپایلوس یکسان هستند.

عوامل خطر خال اسپایلوس چیست؟

عوامل خطر شناخته شده برای این وضعیت به صورت زیر است:

1. سندرم فاسیس (یک اختلال مادردزادی نامتداول همانژیوم)
2. سندرم اپشتین
3. مشکل پوستی نامتداول به نام phacomatosis pigmentokeratotica
   لازم به ذکر است که داشتن یک عامل خطر به معنی ایجاد خال اسپایلوس نیست بلکه تنها احتمال آن را افزایش می‌دهد. برخی از عوامل زمینه‌ساز اهمیت بیشتری نسبت به بقیه دارند. از طرفی نداشتن هیچ یک از عوامل خطر به معنی عدم ابتلا به این وضعیت نیست.

عوامل ایجاد خال اسپایلوس چیست؟

عامل تشکیل این خال هنوز ناشناخته است. در برخی موارد محققان به جهش‌های ژنتیکی ظنین هستند اما این موارد هنوز به خوبی مشخص نشده‌اند.

علائم و نشانه‌های خال اسپایلوس

این وضعیت در بیشتر موارد ممکن است هیچ نشانه قابل توجهی ایجاد نکند و فقط از نظر زیبایی برای فرد مشکل‌ساز شود.
مشخصه‌های عمومی این تومور عبارتند از:

1. تومور خوش‌خیمی که به صورت لکه قهوه‌ای بزرگ حاوی نقاط خال‌مانند متعدد کوچک و تیره‌تر ظاهر می‌شود.
2. رنگدانه‌های لکه ممکن است کم باشد و گاهی اوقات حتی با چشم غیرمسلح به سختی می‌توان آن را تشخیص داد. همچنین ممکن است نواحی رنگدانه‌دار تیره و روشن در این ضایعه دیده شود.
3. اندازه این خال بین ۱ تا ۱۵ سانتی‌متر (بزرگترین بُعد آن) است اما گاهی بزرگتر از ۱۵ سانتی‌متر نیز دیده می‌شود.
4. این لکه پوستی به کندی رشد می‌کند و ممکن است به صورت تکی یا چندتایی دیده شود.
5. اگرچه این ضایعه در هر جایی از بدن ممکن است ایجاد شود اما معمولا در بالا تنه دیده می‌شود.
6. ممکن است این خال از بدو تولد یا از سنین بسیار پایین ایجاد شود.

شکل 3 علائم خال اسپایلوس

تشخیص خال اسپایلوس چگونه است؟

خال اسپایلوس با روش‌ها و ابزارهای زیر تشخیص داده می‌شود:
• معاینه کامل فیزیکی و ارزیابی سابقه پزشکی
• درموسکوپی: درموسکوپی (Dermoscopy) یک ابزار تشخیصی است که در آن متخصص پوست با عدسی بزرگ‌کننده مخصوصی پوست را معاینه می‌کند.
• لامپ وود: در این روش متخصص با کمک لامپ وود (Woods’lamp) که نور فرابنفش می‌تاباند، پوست را معاینه می‌نماید. از این روش برای بررسی تغییر رنگدانه پوست استفاده می‌شود.
• عکس‌های سریالی: با کمک این تصاویر وضعیت پوست و تغییرات آن با گذشت زمان ثبت می‌شود.
• نمونه‌برداری پوست: در نمونه‌‌برداری یا بیوپسی پوست، بخشی از پوست برداشته شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می‌شود. پاتولوژیست نمونه را در زیر میکروسکوپ بررسی می‌نماید. در نهایت با کنار هم گذاشتن یافته‌های بالینی و میکروسکوپی تشخیص قطعی داده می‌شود. توجه داشته باشید در بیشتر موارد هیچ نیازی به نمونه‌برداری نیست بلکه تنها در صورتی‌ که مسئله نگران‌کننده‌ای وجود داشته باشد یا نیاز به رد احتمال بیماری‌های دیگر با علایم مشابه باشد، این کار صورت می‌گیرد. بسیاری از یافته‌های بالینی علائم و نشانه‌های مشابهی دارند، به همین علت متخصص ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای رد احتمال وضعیت‌های دیگر انجام دهد تا تشخیص قطعی به دست آید.

شکل 4 تشخیص خال اسپایلوس

پیامدها و عوارض احتمالی خال اسپایلوس چیست؟

1. غالبا این وضعیت هیچ عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند.
2. تنها در برخی افراد ممکن است باعث نازیبایی و درنتیجه استرس شود.
3. در موارد نادر ممکن است در این محل ملانومای بدخیم ایجاد شود و از این رو نظارت و چکاپ‌های مرتب لازم است.
4. خاراندن خال ممکن است به خونریزی و زخم منتهی شود. این وضعیت نیز می‌تواند به نوبه خود باعث عفونت قارچی و باکتریایی ثانویه شود.
5. در صورت برداشتن ناقص خال، بازگشت خال اتفاق می‌افتد.

درمان خال اسپایلوس چگونه است؟

ممکن است متخصص پوست ترجیح دهد بر وضعیت خال نظارت مداوم داشته باشد. رویکرد صبر کردن و نظارت نیازی به درمان ندارد. فراموش نکنید چکاپ و غربالگری منظم اهمیت زیادی دارد. روش‌های مختلفی برای درمان این گونه خال‌ها وجود دارد.
از اقدامات درمانی تهاجمی و محافظه‌کارانه ممکن است استفاده شود. در موارد تغییرات بدخیمی مجبور به برداشت ملانوم هستیم، در چنین مواردی برای جلوگیری از عود باید کل خال به ‌صورت وسیع عمل شود و به ناچار یک زخم بزرگ و اسکار به ‌جا خواهد گذاشت. به دلیل شیوع NS در کودکان و اندک احتمال تغییر شکل بدخیمی در این خال‌ها، این گزینه درمانی باید فقط در صورت وجود شواهد واضح از ملانوم انجام شود. اگر بخواهیم میزان برش NS کاهش یابد، توصیه می‌کنیم فقط نقاط پررنگ‌تر برش‌ داده و برداشته شوند تا اسکاری به جا نماند.
گزینه‌های درمانی کمتر تهاجمی شامل ارزیابی پایه با پیگیری طولانی مدت در ارتباط با آموزش بیمار و خانواده در مورد علائم ملانوم است. مطالعات نشان داده است که با آموزش و تجربه کافی، پزشکان می‌توانند ملانوم را با موفقیت 60٪ به 70٪ از موارد و با استفاده از درماتوسکوپی حتی تا 90٪ تشخیص دهند.
با استفاده از تجزیه و تحلیل الگو و قانون ABCD درماتوسکوپی می‌توان ضایعات پرخطری را شناسایی و سپس بیوپسی و پس از آن برداشت کرد. در سال 2000 Johr و binder در مورد مدیریت NS با استفاده از MoleMax IITM، یک سیستم رایانه‌ای با دوربین میکروسکوپ اپیلومنسنس، بحث کردند. تصاویر با وضوح بالا را می‌توان در پرونده بیمار گرفته و ذخیره کرد و در ویزیت‌های بعدی برای مقایسه استفاده کرد. این سیستم اجازه می‌دهد تا مکانیزم‌های تشخیص دقیق و مناطق دقیق را برای بررسی مجدد مشخص کنیم، این اطمینان را هم به پزشک و هم به بیمار می‌دهد که مناطق مشکوک برای تشخیص هیستولوژیک مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. علاوه‌براین بیماران (و خانواده‌های آن‌ها) را قادر می‌سازد تا وضعیت خود را با پزشکان دنبال کنند.
دو روش درمانی نسبتا جدید دیگر شامل لیزردرمانی و نور شدید پالسی، IPL است. ضایعات ملانوسیتی سطحی و عمیق توسط یک منبع نور پالسی شدید با پارامترهای خاص درمان می‌شوند. این روش پاسخ‌ خوبی از نظر پاک کردن خال و زیبایی دارد. با این حال ما هر دو روش درمانی را زیاد توصیه نمی‌کنیم زیرا هیچ یک از آن‌ها فرد در برابر ایجاد ملانوم محافظت نمی‌کند.

شکل 5 درمان خال اسپایلوس

چگونه می‌توان از خال اسپایلوس پیشگیری کرد؟

تحقیقات پزشکی در حال حاضر هیچ روشی برای پیشگیری از این وضعیت پیدا نکرده‌اند.

پیش‌آگهی خال اسپایلوس چگونه است؟

پیش‌آگهی این وضعیت در صورت برداشتن کامل زایده عالی است. از آن جایی که این وضعیت خوش‌خیم محسوب می‌شود، حتی در صورت عدم درمان نیز پیش آگهی آن خوب خواهد بود. تنها لازم است به صورت منظم چکاپ صورت بگیرد. هیچ‌ گونه شواهدی وجود ندارد که ثابت کند تشکیل این تومور تحت تاثیر رژیم غذایی فرد ایجاد می‌شود. تمیز کردن شدید پوست با مواد شیمیایی قدرتمند ممکن است این ضایعه پوستی را تشدید کند. بنابراین از استفاده از صابون و مواد شوینده قوی اجتناب نمایید. آلودگی و خاک بر روی پوست نمی‌تواند باعث بروز این وضعیت شود، با این حال تمیز نگهداشتن پوست ممکن است جلوی بدتر شدن آن را بگیرد.
در پایان دکتر مریم ملکی اضافه می‌کند، خال اسپیلوس یک ناهنجاری پوستی خوش‌خیم است که دارای پتانسیل بدخیمی با توانایی ایجاد ملانوما است. میزان شیوع NS در کودکان و بزرگسالان مشابه است، اما مدیریت NS در دو گروه متفاوت است. اگرچه برداشتن جراحی ممکن است در بزرگسالان، خصوصا در بیمارانی که سابقه سرطان پوست و قرار گرفتن در معرض آفتاب دارند، مورد توجه قرار گیرد، به دلیل خطر تبدیل به ملانوم ممکن است بیشتر مدیریت مراقبتی در کودکان لازم باشد. مهم است که NS را از لکه‌های کافه اوله، خال‌های ملانوسیتی مادرزادی و خال‌های بکر تشخیص دهیم و به بیماران در مورد خطر و علائم هشداردهنده ملانوما توصیه کنیم.

رزرو نوبت ویزیت آنلاین دریافت مشاوره رایگان
تعداد بازدید از این مطلب: 1470
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224