انواع خال طبیعی و خال غیرطبیعی چیست؟

خال پوستی به رشد سلول‌های رنگدانه‌‌ساز روی سطح پوست گفته می‌‌شود و شایع‌ترین خال‌ها گاهی اوقات تحت عنوان خال طبیعی، خال اکتسابی یا خال‌های معمولی یاد می‌شوند. این خال‌ها از لحاظ رنگ و اندازه در اشکال مختلف به وجود می‌آیند و حتی ممکن است با گذر زمان رنگ آن‌ها تغییر کند و روشن‌تر یا تیره‌تر شوند که این تغییرات رنگ، طبیعی تلقی می‌شود.

برخی از این خال‌ها افراد را در معرض خطر ملانوما قرار می‌دهند. در این مقاله دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو به توضیحات بیشتری در این رابطه می‌پردازد.
چهار نوع خال وجود دارد که عبارتنداز: خال مادرزادی، خال معمولی، خال غیرمعمول و خال اسپیتز.

شکل 1 خال مادرزادی

چه کسی خال می‌زند؟

تقریبا هر فرد بالغ چندین خال دارد. اکثر بزرگسالان یک یا چندین خال به نام خال معمولی دارند که بی‌خطر است. داشتن تا ۴۰ عدد خال روی بدن طبیعی است. خال می‌تواند در هر قسمت از بدن از قبیل صورت، کف پا و کف دست، بین انگشتان دست و پا، زیر ناخن دست و پا و سایر نقاط بدن به وجود بیاید.

اگرچه خال‌های اکتسابی در همه افراد ظاهر یکسانی ندارند ولی با ویژگی‌های مشترکی همراه هستند که به شرح زیر می‌باشند:

• این خال‌ها به یک رنگ دیده می‌‌شوند که در اکثر مواقع قهوه‌ای می‌‌باشد اما می‌توانند به رنگ سیاه، آبی، صورتی، رنگ پوست و بنفش نیز دیده شوند یا حتی بدون رنگ باشند.
• این خال‌ها معمولا گرد هستند و حاشیه متقارنی دارند.
• این خال‌ها معمولا صاف و مسطح هستند یا کمی برجسته هستند.
• با گذر زمان شکل یا اندازه این خال‌ها تغییر نمی‌کند.

انواع خال‌هایی که خطر ابتلا به ملانوما دارند

انواع دیگری از خال نیز وجود دارد. در زیر انواع خال‌هایی را می‌بینید که می‌توانند خطر ابتلا به ملانوما، جدی‌ترین نوع سرطان پوست را در فرد افزایش دهند. اگر یکی از این خال‌ها را روی پوست خود کشف کردید باید به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا معاینات پوستی را برای شما انجام دهد.

مواردی که خطر ملانوم را افزایش می‌دهند:

1- خال‌های غیرطبیعی (خال دیسپلاستیک)

‏Nevus Dysplastic اصطلاح پزشکی خال غیرمعمول است.
ملانوم می‌تواند در یک خال غیرطبیعی رشد کند. هر فردی که دارای خال‌های غیرطبیعی است، باید خال‌های خود را برای تغییر زیر نظر داشته باشد. این نوع خال می‌تواند شبیه به ملانوم باشد اما ملانوم نیست، ولی در صورت ابتلا به 4 خال غیرطبیعی یا بیشتر، خطر ابتلا به ملانوم بالا می‌رود، همچنین اگر شما سابقه ملانوما دارید یا والدین و یا فرزندان شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان با این مشکل مواجه شده است ریسک بروز ملانوما در شما افزایش پیدا می‌‌کند.

شکل 2 خال دیسپلاستیک

2- خال‌های مادرزادی

وقتی فردی با خال متولد می‌شود، این خال، خال مادرزادی نامیده می‌شود. تقریبا از هر 100 نفر 1 نفر با خال مادرزادی به دنیا می‌آید. اندازه این خال‌ها از کوچک تا اندازه‌های بسیار بزرگ متفاوت است. داشتن یک خال مادرزادی غول‌پیکر خطر ابتلا به ملانوم را در فرد افزایش می‌دهد.

شکل 3 ویژگی‌های خال مادرزادی

3- خال اکتسابی

هنگامی که خال پس از به دنیا آمدن شخص و نه در بدو تولد، روی پوست او ظاهر می‌شود، به آن خال اکتسابی می‌گویند. اکثر افرادی که پوست روشن دارند حدود 10 تا 40 مورد از این خال‌ها را دارند. به این خال‌ها، خال معمولی نیز گفته می‌شود. اگر فردی بیش از 50 عدد از این خال‌ها را داشته باشد، بیشتر در معرض ابتلا به ملانوم است.

شکل 4 ویژگی‌های خال اکتسابی

خصوصیات خال‌های غیرطبیعی

خال‌های غیرطبیعی اغلب خصوصیات زیر را دارند:

1. بزرگتر از پاک‌کن در سر مداد هستند (بیش از ۶ میلی‌متر)
2. دارای شکل نامتقارن هستند (نه گرد).
3. بیش از یک رنگ را نشان می‌دهند، ترکیبی از رنگ‌های قهوه‌ای، قرمز و صورتی
4. خال‌های غیرطبیعی می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند. آن‌ها اغلب روی تنه (سینه و کمر) ظاهر می‌شوند، ولی ممکن است روی پوست سر یا گردن نیز دیده شوند. خا‌ل‌های غیرطبیعی بندرت روی صورت دیده می‌شوند.

یک اختلال ژنتیکی وجود دارد که به آن سندروم ملانومای خال‌های غیرطبیعی خانوادگی یا FAMMM گفته می‌شود و افرادی که دارای چنین سندرومی‌ هستند بیشتر در معرض خطر ملانوما قرار می‌گیرند. این افراد تعداد زیادی خال غیرطبیعی دارند.

افراد مبتلا به سندرم FAMMM موارد زیر را دارند:

1. تعداد زیادی خال دارند (بیش از 50 عدد).
2. برخی از خال‌ها غیرطبیعی هستند.
3. یکی از بستگان خونی ملانوم دارد (یا قبلا داشته).

خال اسپیتز (Spitz)

• این خال می‌تواند شبیه به ملانوم باشد. در واقع می‌تواند آنقدر شبیه ملانوم باشد که متخصص پوست با مشاهده آن نمی‌تواند بی‌خطر بودن آن را تشخیص دهد.
• در اکثر مواقع در دوران کودکی و اوایل نوجوانی به وجود می‌آید اما افراد بزرگسال نیز ممکن است چنین خالی را داشته باشند.
• بیشتر خال‌های اسپیتز صورتی، برجسته و گنبدی شکل هستند. یک خال اسپیتز همچنین می‌تواند، رنگ‌های مختلفی مانند قرمز، سیاه و قهوه‌ای در خود داشته باشد.
• ممکن است خال خونریزی کند یا دارای ترشح باشد که این امر تشخیص آن را از ملانوم دشوار می‌سازد.

چگونه می‌توان خال‌ طبیعی، خال خوش‌خیم و ملانوما را از یکدیگر تشخیص داد؟

داشتن برخی از انواع خال می‌تواند شما را در معرض خطر ملانوما که بدترین نوع سرطان پوستی است قرار دهد، به عنوان مثال خال‌های غیرطبیعی و مادرزادی ریسک بروز سرطان را افزایش می‌دهند و افرادی که تعداد زیادی خال دارند، بیشتر در معرض خطر سرطان قرار خواهد گرفت.

ملانوما یک نوع سرطان کشنده پوست است که در سلول‌های تولیدکننده ملانین که همان رنگدانه‌های پوست هستند، رخ می‌دهد. این سلول‌های رنگدانه‌ساز، ملانوسیت نام دارند.

ملانوما در اکثر مواقع در افراد بزرگسال به وجود می‌آید اما می‌تواند همه سنین مختلف را درگیر کند. بیشترین افرادی که دچار ملانوما می‌شوند افرادی هستند که رنگ پوست، مو و چشم آن‌ها روشن است اما هر فردی ممکن است دچار این بدخیمی شود. این اختلال می‌تواند در هر ناحیه از پوست به وجود بیاید از قبیل چشم، دهان، ناحیه تناسلی، اندام داخلی، زیر ناخن و بالا تنه، بازوها و کف پاها.

همه انواع ملانوما دارای علائم و نشانه‌های سرطان نیستند و به طور کلی برای تشخیص این اختلال لبه‌های خال، رنگ آن، قطر و رشد یا عدم رشد آن نقش مهمی ‌را ایفا می‌کنند. شما باید سعی کنید با علائم و نشانه‌های ملانوما آشنا شوید تا بتوانید پوست خود را به لحاظ علائم سرطان ارزیابی کنید.

اگر به تازگی هر گونه خال جدیدی روی پوست شما به وجود آمده است یا شاهد تغییر رنگ و ظاهر خال‌های قبلی خود هستید باید به متخصص پوست مراجعه کنید زیرا هر گونه تغییری که در خال به وجود می‌‌آید می‌‌تواند علامت ملانوما باشد. همیشه به تغییرات ظاهری، شکل یا رنگ خال‌های بدن خود توجه داشته باشید زیرا ملانوما می‌‌تواند کشنده باشد اما اگر به موقع تشخیص داده شود می‌توان به کمک روش‌های درمانی موجود به درمان آن پرداخت.

اکنون این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان یک خال معمولی را از ملانوما تفکیک کرد؟

در بخش زیر به چند نکته مهم اشاره می‌کنیم که می‌تواند کمک‌کننده باشد:

• خال مورد نظر متقارن نیست یعنی دو نیمه خال شبیه یکدیگر نیستند.
• خال دارای شکل غیرطبیعی است و حاشیه یا لبه‌های آن به طور صحیح مشخص نشده است.
• خال از چند رنگ تشکیل شده است به عنوان مثال ممکن است لبه‌های آن قهوه‌‌ای، سیاه، آبی، صورتی، قرمز یا سفید باشد.
  خال بزرگتر از یک مدادپاک‌کن می‌باشد.
• شکل، رنگ و اندازه خال در حال تغییر کردن است.

همه انواع ملانوما دارای علائم و نشانه‌های بالا نیستند به این ترتیب اگر شما متوجه هر گونه تغییری در شکل و ظاهر خال خود شده‌اید بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید.

شکل 5 تشخیص ملانوما

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

اکثر خال‌ها نیازی به درمان ندارند اما گاهی اوقات متخصص پوست به برداشتن خال می‌پردازد. دلایل متعددی برای برداشتن خال وجود دارد که به شرح زیر می‌باشند:

• اگر پزشک شک داشته باشد که خال مورد نظر سرطانی می‌شود.
• فرد از ظاهر و زیبایی خال خود ناراضی باشد.
• خال باعث اذیت و آزار فرد شده باشد یعنی لباس به آن ساییده می‌شود و باعث التهاب آن می‌گردد یا آن که خال در قسمتی قرار دارد که معمولا دست یا شانه به آن برخورد می‌کند.

خال را چگونه برمی‌دارند؟

در اکثر مواقع می‌توان خال را در مطب پزشک برداشت. از دو روش رایج برای برداشتن خال استفاده می‌شود که عبارت است از ایجاد برش جراحی و لیزر.

در روش اول پزشک به طور کامل خال را برش می‌زند و سپس در صورت لزوم پوست را بخیه خواهد کرد و در روش دوم نیز از لیزر مخصوص به منظور سوزاندن خال استفاده می‌کند. گاه سوزاندن خال با روش‌هایی غیر از لیزر انجام می‌شود مانند کوتر یا پلاسما.

[video width="368" height="640" mp4="https://drmaleki.ir/wp-content/uploads/2021/08/WhatsApp-Video-2021-08-15-at-9.34.36-PM.mp4"][/video]

احتمال بازگشت خال‌ها با روش غیرجراحی وجود دارد و پزشک معمولا بیمار را پس از یک تا دو ماه بررسی می‌کند و اگر نیاز باشد لیزر تکرار می‌شود. اگر قرار باشد خال مورد نظر برای بررسی پاتولوژیک به آزمایشگاه فرستاده شود بهتر است خال به روش جراحی برداشته شود.
از به وجود آمدن خال نمی‌توان پیشگیری کرد اما شما باید به طور منظم پوست خود را ارزیابی کنید تا بتوانید هر گونه خال جدید یا تغییر در ظاهر خال را تشخیص دهید:

• عدم تقارن خال و شبیه نبودن نیمی از خال به سایر نقاط آن
• متفاوت بودن رنگ یک قسمت از خال با سایر نقاط
• بزرگ بودن خال بیش از 6 میلی‌متر
• تغییر رنگ و شکل خال یا ضایعات پوستی

مراحلی که می‌توان از تبدیل شدن خال به سرطان جلوگیری کرد به شرح زیر می‌باشد:

1. استفاده از کرم ضدآفتاب با عیار حفاظتی 30 و تمدید مجدد آن پس از هر دو ساعت
2. استفاده از لباس آستین بلند، عینک آفتابی و کلاه بزرگ
3. قرار گرفتن در سایه در روزهای آفتابی و معمولا بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر
4. اجتناب از برنزه کردن پوست با آفتاب یا سولاریوم زیرا طبق تحقیقات انجام شده ریسک بروز سرطان پوست از قبیل ملانوما را افزایش می‌دهد.
5. معاینات منظم پوست در منزل یا ارزیابی خال‌های مشکوک توسط متخصص پوست

رزرو نوبت ویزیت آنلاین دریافت مشاوره رایگان
تعداد بازدید از این مطلب: 3017
لطفا از عکس‌های قبل و بعد بیماران در گالری تصاویر دیدن فرمایید.
آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03136662224